„Препораките“ за враќање на „посебните училишта“ не би го заслужил вниманието на авторот на овие редови да не беше споменатиот текст напишан на начин што побудува сомнеж дека е увертира во менување на законот, односно враќање на антихуманата сегрегација во образованието. Тој заклучок може да се извлече и од неодамнешните потези на владата на Мицкоски со кои не беа обезбедени образовни асистенти, за потоа да се најдат разни изговори, меѓу кои и оној смешниот – дека не може однапред да се знае бројот на ученици што имаат потреба од асистенција.
Џабир Дерала
Вниманието на еден текст за инклузивното образование, објавен на Нетпрес, ми го сврте еден жесток коментар на колумнистката и универзитетска професорка Емилија Целакоска. Текстот го пишува извесен виш просветен инспектор во пензија. На крајот од текстот преполн со фрапантни конзервативни ставови, авторот дава препорака да се вратат „посебните училишта“ за лицата со попреченост или, како што тој ги нарекува „попречени лица“ (не е смешно). Воедно, низ текстот и во „препораките“ тој (крајно паушално) ги дисквалификува УНИЦЕФ и поранешната влада кои ги укинаа посебните училишта и ги интегрираа во редовното образование. Непотребно е да се нагласи дека се работи за веќе вообичаена пракса во земјите во кои веќе одамна владеат принципите на недискриминација и инклузивност. Тоа треба да е познато од општа култура.
„Препораките“ за враќање на „посебните училишта“ не би го заслужил вниманието на авторот на овие редови да не беше споменатиот текст напишан на начин што побудува сомнеж дека е увертира во менување на законот, односно враќање на антихуманата сегрегација во образованието. Тој заклучок може да се извлече и од неодамнешните потези на владата на Мицкоски со кои не беа обезбедени образовни асистенти, за потоа да се најдат разни изговори, меѓу кои и оној смешниот – дека не може однапред да се знае бројот на ученици што имаат потреба од асистенција.
Што се однесува до „препораката“ за враќање на сегрегацијата, знам добро за што зборувам. Пред 24 години, во 2000-та, токму ЦИВИЛ, во соработка со неколку активисти и Фондацијата Благовестие, но и со поддршка на владата на ВМРО-ДПМНЕ што во тоа време ја водеше Љубчо Георгиевски, ја промовира идејата за деинституционализација.
Дури две децении подоцна, владата на Зоран Заев, со Мила Царовска, како поранешна министерка за труд и социјална работа, а подоцна и за образование, конечно го почнаа и спроведоа процесот на деинституционализација. Царовска го најави овој процес во говорот на конференцијата на ЦИВИЛ „Перспективи 2019“. Таа тогаш на говорницата, а потоа и во ФБ објава кажа: Со процесот на деинституционализација покажавме дека заштитата на човековите права е наш приоритет. Реформата за социјалната заштита чека во парламентот и се надевам дека пратениците ќе ја изгласаат со консензус затоа што со неа ја намалуваме сиромаштијата, но и детската сиромаштија.
Токму така, се работи за заштита на човековите права!
И сега, некој таму заговара враќање на институциите на ужасот за една категорија наши најмлади сограѓанки и сограѓани. Институции на ужасот ги нарекувам затоа што самиот знам како изгледаа „посебните“ или „специјалните“ институции. Прво, како новинар на политичкиот магазин „Форум“ во 1999, а потоа и како активист на ЦИВИЛ во 2000 година.
Текстот што го споменав на почетокот, а уште повеќе можноста, макар и најмала, за враќање на „посебните училишта“ ми предизвика гадење и револт. Немам посоодветни изрази од оние во ФБ објавата на проф. Целакоска за идејата за повторна сегрегација: Смрдите до небо фашисти! На децата им беше добро со инклузија сѐ додека не ја извадивте главата од под земја и тргнавте во зомби поход со неостварената желба за нивна сегрегација! Тие деца ли ви пречат најмногу од сѐ? Ама ако ви се собереме, лесно ќе најдеме што вистински ви пречи!
Неприфатливо е ваквото резонирање, дури и да е само бладање на некој си пензионер, бидејќи се работи за некој што го поминал работниот век како просветен инспектор. Тоа покренува и други, навистина тревожни прашања