Пред неколку месеци ја посетив Македонија за да им презентирам на ЕУ дипломатите, амбасадорите, македонскиот премиер, министерот за надворешни работи и лидерите на партиите една малку ревидирана верзија на предлогот на ЕСИ за надминување на блокадата во разговорите за името меѓу Македонија и Грција.
Исто така, уште еднаш го презентирав овој предлог и во Брисел, Берлин како и во другите главни градови на ЕУ. На сите им предадов писмена копија од ревидираниот предлог. Оттогаш таа верзија циркулира меѓу дипломатите на ЕУ.
Би било наивно да се биде преоптимистичен и да се верува дека се е можно да се случу во еден вака комплициран спор. А сепак, постојат повеќе причини да се биде пооптимистичен овојпат, многу повеќе отколку кога и да е во изминатиов период./сега мног повеќе како што не сме биле одамна. Останувам на убедувањето/мислењето дека ништо неможе да биде насилно наметнато од страна на надворешните чинители врз/на која и да е од страните, ниту сега, ниту подоцна. Ќе биде потребен компромис кој националните лидери ќе можат да го презентираат на својата јавност и во Скопје и во Атина, како чекор напред за нивната страна; таков компромис при кој и двете страни ќе ја задржат својата рамнотежа/позиција/власт се до вистинсккото/фактичкото пристапување/приклучување на Македонија во ЕУ.
Претходно овој месец, македонскиот неделник Граѓански извести за следново:
“повикувајќи се на неименувани дипломатски извори, дознаваме дека Брисел работел на стратегија – датум за датум – за земјава во текот на декември: почетокот на преговорите за членство треба да биде објавен во јуни следната година, со тоа што Скопје би било обврзано дотогаш да покаже видливи резултати на добрососедските односи (подобрени врски со Бугарија и Грција, вклуќувајќи го тука и есенцијалното заживеувасе на преговорите за името). Изворите во овој контекст, ја нагласија важноста за конструктвен одговор на Скопје за грчкиот меморандум. Кој би понудил идеи, но исто така посочија и на резервираноста на Владата во врска со овој план. Неделникот исто така извести за дополнувањето на предлогот на Европската иницијатива за стабилност од 2010 каде се предлага прашањето со името да биде решено во почетната фаза на преговорите за членство додека референдумот за ова прашање да биде распишан на крајот на процесот, со др. Зборови заедно со референдумот за членство во ЕУ Според Граѓански, дополнетиот документ кој е наводно поддржан од влијателна лоби група во Брисел, предвидува новото композитно име веднаш да ја замени актуелната референца, а неговата поширока употреба да стапи на сила заедно со приемот во ЕУ. Се очекува Скопје да направи уставни промени со цел да го прифати новото име за интернационална употреба; уставвното име ќе остане официјално име на земјата во нејзините официјални јазици а употребата на придавката – македонски, нема да биде доведена во прашање, се вели во предлогот.
Оттогаш повеќемина ме замолија да ја споделам новата верзија на предлогот. Така подолу ја поместена новата верзија во целост:
Разбивање на македонскиот застој пред крајот на 2012
Она што е потребно е исчекор напред кој ги прифаќа црвените линии и на Атина и на Скопје. Ова може да биде постигнато преку уставен амандман во Скопје со кој ќе се промени името на земјата со географска одредница денес: да се замени Бивша Југословенска Република Македонија секаде каде терминот е курентно во употреба, дозволувајќи и на Атина да го поддржи почетокот на преговорите за членство во ЕУ и да испрати покана за придружување во НАТО подоцна оваа година или на почетокот на идната година, но кој предвидува дека промената ќе влезе на сила трајно и erga omnes на денот кога Македонија фактички ќе влезе во ЕУ.
Ваквото решение е можно ако се случи следново:
1. Постои активна медијација меѓу двете страни која се фокусира само на изнаоѓање компромисно име за земјата со географска одредница, со прашањата поврзани со пристапувањето на РМ во НАТО и отворањето на преговорите за членство со ЕУ.
2. Грција и РМ се согласат на компромисно име, XYZ, со географска одредница. Ова компромисно име веднаш ќе го замени ФИРОМ секаде каде тоа име е во тековна употреа во интернационалните релации.
3. Грција се обврзува да и дозволи на РМ да се приклучи во НАТО под новото име XYZ по што треба да биде испратена и покана за членство во НАТО.
4. РМ го менува својот Устав со амандман во кој се вели нешто слично на ова:
“Од денот кога Република Македонија ќе стане членка на Европската Унија, интернационалното име на земјата ќе биде XYZ, ќе се употребува erga omnes на сите јазици освен на официјалните јазици на земјата”. Вториот референдум за членство во ЕУ на крајот на процесто на преговорите станува de facto вистински референдум за прашањето со името (за референцата БЈРМ не беше спроведен референдум, и се до пристапувањето во ЕУ новото име се користи само наместо БЈРМ). Лидерите во РМ го заменуваат името кое нивните граѓани не го сакаат (и кое реферира на држава која исчезна пред неколку декади – Југославија) со друго име кое тие исто така не го сакаат, но и двете се употребуваат на ист начин/ и двете имиња употребувани на ист начин.
Во иднина ниту една од страните не ја губи својата стабилност. Ако идните грчки влади го блокираат пристапот на РМ во ЕУ или ако поставуваат дополнителни бараања кои Скопје ќе ги оцени како неприфатливи, ова исто така ќе го успори и стапувањето во сила на суштинските одредби на овој компромис. Грција им покажува на своите европски партнери дека останува активно ангажирана во проширување на Балканот Грција исто така ја задржува својата стабилност се до самиот крај на процесот на пристапување.