Дејвид Гир
Денешниот свет станува сè поопасен. Политиката на моќта се врати. Светот е сè повеќе мултиполарен, а помалку мултилатерален. Сведоци сме на „стари“, но и „нови“ војни со киберзакани, дезинформации, користење на трговијата или на миграцијата како оружје. ЕУ и нејзините партнери се соочуваат со заеднички безбедносни закани.
Руската воена агресија против Украина го наруши чувството на безбедност на европските граѓани – до степен невиден по Втората светска војна. Особено во овој регион, тоа евоцираше болни спомени од конфликтите што следеа по распадот на Југославија. Руската брутална воена инвазија на Украина, исто така, ги наруши глобалните пазари и синџирите за снабдување со енергија. А после тоа, започнаа кампањи за дезинформација за да се оправда она што не може да се оправда – кршењето на меѓународниот поредок, суверенитетот и територијалниот интегритет на земјите, или да се направи забуна за тоа кој е агресор, а кој е нападнат.
Овие закани се дел од ист (безбедносен) театар. Секоја земја или организација не може сама да се справи со овие безбедносни предизвици. Партнерствата се од суштинско значење за заштита на меѓународниот мир и безбедност. Со заедничка работа, ЕУ и нејзините партнери веќе придонесуваат да се постигне оваа цел.
Северна Македонија и ЕУ работат заедно за промовирање на стабилноста на Западен Балкан од 2006 година, кога земјата стана дел од мисијата на ЕУ АЛТЕА во Босна и Херцеговина. Таа беше дел и од мировните напори предводени од ЕУ во други делови на светот – со учество во мисијата за обука на ЕУ во Централноафриканската Република. Вооружените сили на Северна Македонија учествуваа во неколку борбени групи на ЕУ – мултинационални и воени единици, кои се дел од воениот капацитет на Европската Унија за брза реакција на кризи и конфликти низ светот. Во мај 2020 година, Воената академија „Генерал Михајло Апостолски“ стана партнер во придружната мрежа на Европскиот колеџ за безбедност и одбрана.
ЕУ е подготвена да ја зајакне соработката со земјите од регионот, како значаен глобален безбедносен партнер. Во рамките на Европскиот мировен механизам, вооружените сили на Северна Македонија добиваат помош од ЕУ во износ од 9 милиони евра со цел да ги зголемат своите капацитети преку надградба на опремата на лесната пешадиска баталјонска група. Ова ќе ѝ помогне на Северна Македонија дополнително да го зголеми своето учество во меѓународните воени мисии и операции, главно во рамките на Заедничката безбедносна и одбранбена политика на ЕУ. Унијата, исто така, ја промовира отпорноста на целиот регион – преку зајакнување на капацитетите на Балканските медицински наменски сили. Преку Европскиот мировен механизам набавена е потребната опрема и материјали за медицинските единици на вооружените сили на земјите-учеснички, Албанија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Северна Македонија и Србија, за да се зголемат воено-медицинските капацитети во регионот, со што ќе се поддржат напорите за помош на цивили.
Нашата растечка соработка го покажува заемниот интерес на ЕУ и Северна Македонија да работат во партнерство за промовирање на мирот, безбедноста и одбраната. ЕУ има намера дополнително да се ангажира со своите партнери, вклучително и преку слушање и учење од нивните искуства. Затоа што е важно да се чуе што имаат да кажат партнерите во областа на безбедноста и одбраната. Второто издание на Безбедносно-одбранбениот форум Шуман („Форум Шуман“) што се одржува во Брисел на 28-29 мај 2024 година – е одлична можност за тоа. Задоволни сме што Северна Македонија ќе учествува во дискусиите за тоа како ЕУ и нејзините безбедносно-одбранбени партнери заедно можат да помогнат за глобалниот мир и безбедност. Линк