Абил Бауш
Пред владата на Република Северна Македонија, предводена од премиерот Христијан Мицкоски и ВМРО-ДПМНЕ, стои огромен предизвик да ги реализира своите ветувања за економски реформи и подобрување на животниот стандард на граѓаните. Првите 100 дена ќе бидат критични за поставување на темелите на политики кои треба да овозможат долгорочна стабилност и просперитет
Со стапувањето на власт на новата влада во Република Северна Македонија под водство на новиот премиер Христијан Мицкоски и ВМРО-ДПМНЕ, се очекува да преземаат обврски чија реализација ќе биде критична за дефинирање на економската иднина на земјата. Првите 100 дена од нејзиното управување се сметаат за индикативен период за процена на сериозноста и капацитетот на владата да спроведе суштински реформи.
Ајде да ги разгледаме стратегиските области на интервенција кои владата планира да ги адресира, вклучително економска стимулација преку даночни политики, ефективност на јавните расходи, борба против корупцијата, развој на инфраструктурата и поддршка на работната сила. Целта на анализата е да утврди дали планираните мерки ќе бидат доволни за засилување на економската стабилност и да поттикнат одржлив раст, имајќи го предвид и историскиот контекст на економските политики во регионот.
Прво, владата на Република Северна Македонија под водство на ВМРО-ДПМНЕ може да разгледа стратегија за економски развој која балансира меѓу намалување на даночните стапки за мали и средни претпријатија (МСП) и рационализација на јавните трошења. Доколку се имплементира ветувањето за намалување на даночните стапки, тоа може да стимулира економска активност преку поддршка на домашните претпријатија и привлекување на странски инвестиции. Потенцијалното намалување на даноците би овозможило на МСП да реинвестираат повеќе средства во својот развој и ширење, што дополнително би го зголемило вработувањето и општиот економски раст.
Второ, новата влада на Република Северна Македонија треба да спроведе обемни реформи за зголемување на транспарентноста и зајакнување на борбата против корупцијата, со цел создавање на здрава економска средина која ќе ги поттикнува довербата и инвестициите. Клучни активности вклучуваат унапредување на законодавството за јавни набавки со воведување на строги критериуми и транспарентни процеси, засилување на капацитетите на антикорупциските агенции и формирање на специјализирани судски единици, имплементација на системи за електронска управа за намалување на човечките интеракции кои се потенцијален извор на корупција, воведување на обуки за етичко однесување за јавните службеници, и развој на независни механизми за надзор кои овозможуваат активна улога на граѓаните и медиумите во следењето на владините активности. Овие мерки би придонеле кон постабилна, предвидлива и транспарентна бизнис средина, зголемувајќи ги домашните и странските инвестиции и подобрувајќи ги општествените и економските услови во земјата.
Трето, инвестирањето во инфраструктурни проекти е од суштинско значење за новата влада на Република Северна Македонија со цел подобрување на транспортната и логистичката мрежа. Ова ќе овозможи подобар пристап до клучни домашни и меѓународни пазари, што е круцијално за олеснување на внатрешниот и меѓународен трговски проток.
Стратегиските инвестиции во автопатишта и железници би требало да бидат приоритет, со цел да се обезбедат брзи и ефикасни транспортни врски кои ќе ја зголемат конкурентноста на земјата. Исто така, особено важно е засилување на инвестициите во дигитална инфраструктура. Развојот на широкопојасен интернет и други дигитални технологии ќе ги поддржи процесите на дигитализација и модернизација на економијата, овозможувајќи подобро поврзување и повисока продуктивност во сите сектори. Воедно, зголемената фокусираност на смарт-технологии и интегрирање на автоматизација во производствените и услужните процеси може значително да ја зголеми ефикасноста и да намали оперативните трошоци, што ќе придонесе кон поодржлив и конкурентен економски развој.
Четврто, есенцијално е за новата влада на Република Северна Македонија да преземе активни мерки за зголемување на конкурентноста на работната сила, со цел да се адаптира кон брзите промени во глобалните пазари на трудот. Владата би можела да размисли за развивање и промовирање на програми за преквалификација и доквалификација, кои би им овозможиле на работниците да ги стекнат потребните вештини за новите индустрии и технологии. Ова би придонело за поголема флексибилност и мобилност на работната сила, што е особено важно во време кога технолошкиот напредок брзо ги менува профилите на бараните работни места.
На крај, еден од најбитните критични приоритети за новата влада на Република Северна Македонија треба да биде стабилизацијата и рационализацијата на јавните финансии, што е основа за одржување на економската стабилност и поддршка на одржливиот развој. Ова вклучува воведување на строги контроли на јавните расходи и поефикасно управување со државниот долг. Владата би требало активно да работи на идентификација и елиминација на неефикасностите во јавните трошења, да се залага за оптимизација на буџетските средства преку преориентација кон инвестиции кои носат висока стапка на враќање, и да се фокусира на витални сектори како што се образованието, здравството и инфраструктурата. Истовремено, реформите во управувањето со државниот долг се клучни за осигурување на долгорочна финансиска одржливост. Ова подразбира рефинансирање на постојните долгови под поволни услови, подобрување на условите за заеми и промовирање на одговорно задолжување. Покрај тоа, Владата треба да заземе пристап кон зголемување на приходите без значително зголемување на даночното оптоварување, на пример, преку подобрување на даночната наплата и борбата против сивата економија. Зајакнувањето на механизмите за фискална транспарентност и отчетност, исто така, ќе придонесе кон градење на доверба меѓу граѓаните и меѓународните финансиски институции, што е важно за привлекување на домашни и странски инвестиции. Преку овие стратегии, Владата може да постави цврста основа за долгорочна финансиска стабилност која ќе овозможи здрав економски раст и подобрување на животниот стандард на граѓаните.
Пред владата на Република Северна Македонија, предводена од премиерот Христијан Мицкоски и ВМРО-ДПМНЕ, стои огромен предизвик да ги реализира своите ветувања за економски реформи и подобрување на животниот стандард на граѓаните. Првите 100 дена ќе бидат критични за поставување на темелите на политики кои треба да овозможат долгорочна стабилност и просперитет. Сепак, успехот на овие иницијативи значително ќе зависи од способноста на владата да имплементира ефективни мерки во борбата против корупцијата, да осигури транспарентност во своето работење, да зајакне економската инфраструктура и да се засили конкурентноста на работната сила.
Историјата покажала дека добрите намери често се соочуваат со тешкотии во изведбата. Само времето ќе покаже дали оваа Влада ќе успее да го промени тој наратив и да обезбеди трајни позитивни промени за сите граѓани. Линк