НОВА во повеќе дневни продолженија и со посебни тематски наслови објавува серија содржински сегменти од едукативната публикација на ЦИВИЛ – Центар за слобода „СЀ ШТО САКАВТЕ ДА ЗНАЕТЕ ЗА ИЗБОРИТЕ“ посветена на јакнење на јавната свест, едукација и мобилизација на граѓанките и граѓаните за подобрување на изборните процеси.
Едукативните текстови на авторскиот тим на Цивил се посветени на различни аспекти на изборните процеси како за организацијата на изборите, избирачката администрација, изборните материјали, избирачкиот список, гласачките ливчиња, кампањите, изборниот молк, можни нерегуларности во процесот и на повеќе други аспекти.
Серијал на НОВА: Избори 2024 – Излези и гласај!!
Избирачки список:
Изборните процеси во Република Северна Македонија често се со појави на одредени нерегуларности. Доминираат оние поврзани со Избирачкиот список. Списокот на избирачи практично е регистар по кој се води Државната изборна комисија (ДИК), а на изборниот ден тоа е документот што одредува кој има право на глас.
Избирачкиот список во Изборниот законик е дефиниран како јавна исправа што се води за целата територија на државата, врз чија основа се спроведуваат изборите и референдумите на државно и локално ниво. ДИК е единствено надлежна за ажурирање на Избирачкиот список.
Избирачкиот список содржи податоци на граѓанките и граѓаните што покажуваат дека наполниле 18 години живот, имаат деловна способност, постојано престојувалиште во местото каде што се врши изборот – изборната единица, општината или Град Скопје.
Државјаните што на денот на изборите се на привремена работа или престој во странство, a се запишани во Избирачкиот список врз основа на евиденцијата од надлежниот орган и пријавата за гласање, тие имаат право на глас за избор на претседател на државата и избор на пратеници во Собранието во дипломатско – конзуларните претставништва на Република Северна Македонија во странство, односно во конзуларните канцеларии.
ДИК врши запишување, дополнување и бришење на податоците во Избирачкиот список, најчесто додека трае јавниот увид во Списокот, иако според Изборниот закон имаат право да вршат проверка на податоците во текот на целата година. Во принцип, граѓаните сами се пријавуваат во некои од подрачните одделенија и канцеларии на ДИК.
За гласачите е битно да знаат дека, според Изборниот законик, ДИК е надлежна да ги заштити податоците од Избирачкиот список.