Израел го интензивираше конфликтот на Блискиот Исток и сега се стравува дека истовремено ќе војува со повеќе непријатели на пет фронта – со Хамас, со Хезболах, со шиитските милиции поддржани од Иран во Сирија и Ирак, со Хутите од Јемен и директно со Иран.
Во нападите врз Либан и Хезболах, во последните два дена беа убиени стотици луѓе, а илјадници луѓе беа повредени. Откако воените функционери прогласија нова фаза од војната, израелските сили извршија серија напади, вклучително и елиминација на висок командант на Хезболах. Либанското Министерство за здравство соопшти дека меѓу загинатите има најмалку 50 деца и 94 жени, пренесе Ројтерс. Ова доведе до обвинувања дека Израел врши „истребување“. Министерот за одбрана на Израел и портпарол на ИД нагласија дека ќе направат се за да ги осакатат воените капацитети на Хезболах.
Хезболах значително порасна од 2006 година, кога имаше околу 15.000 ракети, додека сега се проценува дека има меѓу 150.000 и 200.000 ракети, вклучувајќи прецизни ракети и беспилотни летала. Нивната воена моќ е сериозна закана, додека Израел, благодарение на американската поддршка, има супериорни воени способности. Конфликтот може да предизвика уште покатастрофални последици за цивилите во Израел и Либан, каде што се проценува дека околу еден милион луѓе би можеле да бидат раселени. ОН предупредуваат на хуманитарна криза во Либан, кој веќе има сериозни проблеми со сиромаштијата и ресурсите.
Минатиот вторник, се верува дека Мосад го организираше еден од најштетните тајни напади во последното сеќавање, при што беа повредени илјадници членови на Хезболах со експлодирани пејџери и воки-токи. Потоа, во петокот, ИД изврши одмазднички напад со кој беше елиминиран главниот командант на Хезболах заедно со 37 други полицајци и цивили, пред воздушните бомбардирања да продолжат во текот на викендот и до утрово.
Израелскиот министер за одбрана Јоав Галан и портпаролот на ИД, контраадмирал Даниел Хагари велат дека „ќе направат се што е потребно“ за да ги осакатуваат воените капацитети на Хезболах и да им овозможат на раселените жители на северните територии на Израел безбедно да се вратат дома. Во меѓувреме, лидерот на Хезболах, Хасан Насралах вети дека ќе продолжи со борбите додека не се постигне договор за прекин на огнот во Газа, додека заменик-лидерот Наим Касем рече дека групата сега влегува во „неограничена битка“ со Израел.
Ваквите случувања наведоа многу аналитичари да предупредат дека насилството во регионот сега се приближува до неодржливи нивоа, зголемувајќи ја можноста за сеопфатна војна меѓу Израел и неговите многубројни непријатели.
Поголемото вооружување на Хезболах
Како што веќе кажавме, Хезболах сега има многу повеќе оружје отколку порано. Израелскиот Институт за национални безбедносни студии (ИНСС) ја потврдува проценката дека арсеналот на групата брои од 150.000 до 200.000 ракети, вклучувајќи „стотици“ прецизни проектили и илјадници беспилотни летала. Хезболах, исто така, може да се пофали со низа противтенковски и противвоздушни системи, флота од илјадници беспилотни летала и десетици тенкови и оклопни возила и тврди дека има до 100.000 активни борци – иако INSS проценува дека бројот е поверојатно од 25.000 до 50.000. Како и Хамас, Хезболах има широка мрежа на тунели долж либанско-израелската граница што служи како стратешка алатка за тајно движење, складирање и герилска војна.
Сепак, воената способност на Израел е сè уште супериорна. САД долго време ги поддржуваат со годишно финансирање од 3,3 милијарди долари одобрено од Конгресот, плус уште 500 милиони долари за ракетна одбранбена технологија што ја штити од проектили и беспилотни летала.
Жанин Хенис-Плашар, специјален координатор на ОН за Либан, предупреди дека регионот е на работ на катастрофа, нагласувајќи дека не постои воено решение што ќе ја зголеми безбедноста за која било страна. Доколку Израел и Хезболах продолжат со воените акции, Израел ќе се соочи со можни напади од Иран, кој е главен финансиер и поддржувач и на Хезболах и на Хамас.
Иран и Хезболах
Иран веќе изврши еден сериозен напад врз Израел од почетокот на ескалацијата, истрелувајќи околу 200 ракети и беспилотни летала во април, иако повеќето од ракетите беа пресретнати од израелската противвоздушна одбрана. По убиството на поранешниот лидер на Хамас Исмаил Ханије, иранскиот лидер вети одмазда.
Хезболах често се нарекува „скапоцен камен во круната“ на иранската оска на отпор, која вклучува и други групи како Хутите во Јемен. Иако израелските воени сили се супериорни, Иран поседува значителни ракетни и беспилотни способности.
Многу аналитичари веруваат дека координиран напад од Иран и неговите сојузници е малку веројатен поради ризикот од воен одговор на САД. Поранешни американски воени претставници укажуваат дека Израел би можел да ги искористи своите нуклеарни ресурси во случај на директен напад. Во тоа сценарио, се очекува дека САД исто така ќе преземат офанзивни акции против Иран, можеби во соработка со Израел.
Во обид да спречи ирански напад, американскиот секретар за одбрана Лојд Остин минатиот месец нареди распоредување на два носачи на авиони – УСС Абрахам Линколн и УСС Теодор Рузвелт – во Блискиот Исток. Таму пристигнаа и авиони Ф-22 Раптор, како и подморницата за крстосувачки ракети УСС Џорџија.
Најлошото сценарио, од кое стравуваат израелските одбранбени експерти, се чини дека е координиран напад во кој Иран, Хезболах и другите сојузници започнуваат бран по бран ракетни и беспилотни напади кои ја преплавуваат израелската противвоздушна одбрана и уништуваат градови.
Хамас значително ослабе
Пред нападот на 7 октомври, палестински Хамас имаше меѓу 20.000 и 30.000 борци во своите редови. Нивните сили беа добро опремени со оружје од Иран, Сирија и Либија, а се проценува дека поседувале околу 30.000 проектили со краток и среден дострел. Сепак, по речиси една година интензивни борби, воените капацитети на Хамас значително ослабнаа, а останаа меѓу 9.000 и 12.000 активни борци.
Хамас се соочува со предизвици во спроведувањето офанзивни операции, но неговиот капацитет за герилска војна и напади останува. Нивната мрежа на тунели може да овозможи нови операции против Израел, а преостанатиот арсенал на ракети може да предизвика значителна штета.
Распоредувањето на израелската војска во коридорот Филаделфија меѓу Газа и Египет, исто така, послужи за спречување на шверцските напори за снабдување на борците на Хамас преку нивната сложена мрежа на тунели.
Додека Иран и Хезболах несомнено претставуваат главна закана за безбедноста на Израел, има уште неколку членови на таканаречената иранска оска на отпорот кои би можеле да бидат вмешани во поширокиот конфликт.
Потенцијалното вклучување на Хутите и другите милиции во конфликтот
Силно вооружената бунтовничка група Хути – шиитска милиција поддржана од Иран – стана позната во Јемен во 2014 година.
Значи, освен Иран и Хезболах, во поширокиот конфликт би можеле да се вклучат и други членови на иранската оска на отпорот, како што се Хутите, бунтовници во Јемен. Хутите веќе започнаа напади врз израелски и западни цели во Црвеното Море, а се очекуваат нови напади како што се наближува годишнината од 7 октомври. Нејзините водачи ветија дека ќе го бранат Хамас откако Израел возврати на нападите на 7 октомври и почна да цели на голем број западни товарни бродови и танкери во Црвеното Море со беспилотни летала, проектили, а во некои случаи и со вооружени групи.
Во меѓувреме, голем број други милитантни групи поддржани од Иран ширум Ирак и Сирија имаат ограничена можност да извршат напади врз израелски цели, при што Хезболах одржува силен отпечаток во Сирија од каде би можел да изврши напади врз североисточниот дел на Израел.
Последици од конфликтот
Ави Меламед, поранешен службеник на израелското разузнавање, нагласува дека нападите врз Хезболах влегле во нова фаза од конфликтот и дека Израел успеал да ја врати својата моќ. Тој сугерира дека позитивно решение за Израел би можело да биде Иран да изврши притисок врз Хамас да прифати договор за прекин на огнот, додека Хезболах тешко би се ослободил од конфликтот по долг период на конфликт со Израел.
Сепак, некои израелски официјални лица, вклучително и поранешни армиски генерали, предупредуваат дека продолжувањето на конфликтот може да доведе до катастрофални последици. Јицак Брик, поранешен генерал-мајор на ИД, предупредува дека Иран и неговите сојузници имаат 250.000 проектили кои му се закануваат на Израел, што може да значи и до 4.000 напади дневно на израелска територија. Тој нагласува дека регионалната војна може да ја уништи државата Израел, гаѓајќи ги клучните инфраструктурни објекти и населените области.
Текстот е сопственост на Денар.мк