автор: ИВО Х. ДАЛДЕР , поранешен амбасадор на САД во НАТО
Брисел — Дали Атлантската алијанса ја надживеа својата употребливост? Британскиот новинар и историчар Џефри Веткрофт го покрена тоа прашање во својата статија објавена во четвртокот, коментирајќи на говорот на Роберт Гејтс во Брисел минатата недела, во кој државниот секретар за одбрана на САД, кој е во заминување, ги обвини другите членови на Атлантската алијанса поради неупотребувањето на нивната финансиска и политичка моќ. Иво Х. Далдер, постојаниот претставник на САД во НАТО, се приклучи на дебатата.
„На кого му треба НАТО?” прашува Џефри Веткрофт. Добро прашање, со едноставен одговор: На сите нас.
НАТО е, според претседателот Обама, „најуспешниот сојуз во човечката историја.”
За време на првите 40 години од неговото постоење, ја однесе победата во Студената војна. Во наредните 20 години, обезбеди траен мир во Европа — со тоа што им посака добредојде на 12 нови членки преку процесот на проширување, кој е толку исмеван од г. Веткрофт. И денес, како што соопштија неговите 28 лидери во Лисабон, “сојузот останува суштински извор на стабилност во непредвидливиот свет.”
Денес, повеќе од 150,000 војници учествуваат во шест НАТО операции на три континенти.
Во Авганистан, силите предводени од НАТО составени од војници од 48 нации помагаат во изградбата на безбедност и сигурност, така што никој од нас нема повторно да биде под закана од терористите обучени во безбедните засолништа во таа воено разурната земја.
Во Либија, 17 сојузници и држави партнери ја презедоа новата одговорност за помош на либискиот народ во креирањето на сопствената иднина, со операција која ги спречува незаконските текови на оружје по воздух и море, ја надгледува забранетата зона за летање и ги заштитува цивилите во Либија од нападите на бруталниот режим на Моамер ел Гадафи.
Во исто време, НАТО се спротивставува на злобата на пиратите на брегот на Африка, и спроведува контра терористички активности на Медитеранот. Исто така, НАТО ги обучува ирачките безбедносни сили и ја продолжува својата долготрајна посветеност за стабилизација на Балканот.
Денешното НАТО е сојуз кој е ангажиран повеќе од кога било, алијанса која соработува со повеќе партнери од кога било, алијанса која им е потребна на луѓето повеќе од кога билo.
Причините се јасни. Живееме во свет на комплексни и непредвидливи предизвици и закани за безбедноста.
Во овој свет, локалното стана глобално.Сајбер нападите ги менуваат временските зони во наносекунди – наштетувајќи им на банкарските операции, владините активности, дури и на тинејџерските забавни игри. Оружјата за масовно уништување и начините за нивна изработка и доставување се шират длабоко и на далеку. Нестабилноста во далечните земји им овозможува на транснационалните терористички групи да најдат засолништа и да започнат напади близу до дома.
Во еден таков свет, потребни ни се цврсти сојузи и партнерства — а никој не е посилен и попотребен од денешното НАТО. Затоа е толку важно сите членки на сојузот да инвестираат и да ја стекнат способноста за одбрана, потребна за да ја оствариме нашата заедничка одговорност.
Како што државниот секретар Роберт Гејтс кажа за време на неговата посета во Брисел минатата недела, за таа цел треба да се направат сериозни напори за заштита на буџетите за одбрана, координирање на одлуките за набавки и понатамошно следење на нашите обврски и должности кон НАТО и меѓу нас.
Тоа не води назад до прашањето поставено од г. Виткрофт. Иако Студената војна дефинитивно е завршена, сеуште имаме потреба од НАТО.
Само запрашајте ги жителите на Либија и Авганистан, и луѓето во Европа и западна Америка, кои се меѓу стотиците милиони што се потпираат на НАТО во однос на обезбедувањето на мир во сегашноста — и подобра иднина.
(текстот е објавен во „Њујорк тајмс“)