НОВА ТВНОВА ТВ
  • НАСЛОВНА
  • ВЕСТИ
  • ЗУМ
  • УДАРНО
  • ИЗБОР
  • ТЕМА
What's Hot

Интервју со Павле Гацов: Малите економии имаат мал број алтернативи за справување со американскиот економски протекционизам

April 7, 2025

Интервју со Мирче Јовановски: Последиците од царините на САД – губење работни места и странски инвестиции и намален извоз

April 3, 2025

Интервју со пратеничката на СДСМ Славјанка Петровска: Ни треба повеќе храброст но не во ветувањата туку во исполнувањата

March 25, 2025

Subscribe to Updates

Get the latest creative news from FooBar about art, design and business.

НОВА ТВНОВА ТВ
  • НАСЛОВНА
  • ВЕСТИ
  • ЗУМ
  • УДАРНО
  • ИЗБОР
  • ТЕМА
НОВА ТВНОВА ТВ

ЗНМ: Годишниот извештај покажува подобрување на состојбата во слободата на медиумите и безбедноста на новинарите

0
By Marija Todorovska on July 24, 2024 ВЕСТИ
СПОДЕЛИ
Facebook Twitter LinkedIn Email

Македонија бележи скок во сите индекси за безбедност на новинарите и медиумските работници. Тоа го покажува годишниот извештај за слободата на медиумите и безбедноста на новинарите што со поддршка на Европската комисија го спроведе Здружението на новинари на Македонија (ЗНМ) во рамки на заедничката платформа „Safejournalists“ заедно со седум држави од Западен Балкан.

Самата методологија на анализата ги следи промените во законодавството и практиката во земјите, со вклучување различни активности за застапување насочени кон унапредување на политичкото, законодавното и институционалното опкружување во кое работат новинарите, медиумските работници и медиумите.

Методологијата на истражувањето се спроведува врз основа на три групи индикатори – правната заштита, положбата на новинарите во редакциите и безбедноста на новинарите.

Како што посочи Милан Спировски од ЗНМ, како дополнителен документ на годинешниот извештај овојпат е вклучен индексот на слободата на медиумите и безбедноста на новинарите, што е исклучително важна алатка за спроведување споредба со претходните години.

– Важна работа за 2023 година е што со измените и дополнувањата на Кривичниот законик на РСМ, каде нападот кон новинар или медиумиски работник ќе се третира како напад кон службено лице. Според измените на Кривичниот законик, во повеќе кривични дела е додадена квалификувана форма на кривчните дела каде е пропишана повисока казна за извршување на тоа дело кон новинарите и новинарките со надеж дека ќе се делува превентивно и ќе одврати потенцијални сторители, рече тој.

Спировски како особено важно го посочи податокот дека Македонија бележи скок во сите индекси за безбедност на новинари и медиумски работници токму поради фактот што измените на односниот закон ги ставаат медиумските работници во една повластена положба и на тој начин се нудат системски решенија како тие да бидат позаштитени во вршење на својата работа.

– Тоа што нас ни останува како предизвик е да се следи како ќе се одвиваат истрагите и судските постапки во иднина со цел да се демотивираат напаѓачите да посегаат по интегритетот на новинарите и медиумските работници, меѓутоа и да се намали трендот на напади, како и политиката на неказнивост, рече тој.

Истовремено се нагласува дека од  особена важност е да се воспостави позитивна судска пракса со доследна примена на измените во легислативата, со цел правосудните органи да имаат проактивен пристап при заштита на правата на новинарите.

– Само преку функционален систем за заштита на новинарите може да се очекува дека ќе се демотивираат напаѓачите да се закануваат и да напаѓаат, а на тој начин да се осигура безбедна средина како основен предуслов за нивната работа, рече Спировски.

Како позитивна примена уште е посочено назначувањето надлежeн обвинител кој ќе го следи постапувањето во предметите во кои се нападнати новинари.

– Во насока на унапредување на ефикасноста во контекст на безбедноста на новинарите и медиумските работници, во ноември 2023 година, по повод меѓународниот ден за прекинување на неказнивоста на злосторствата врз новинарите, Основното јавно обвинителство во соработка со Здружението на новинарите на Македонија (ЗНМ) назначи нови три посебни јавни обвинители за тетовското, битолското и штипското апелационо подрачје. Преку востановената посебна линија за комуникација со Јавното обвинителство, новинарите ќе можат да се информираат за текот на постапките за физички напади и насилство. Сепак, сѐ уште не постојат посебни упатства усвоени од МВР и од Јавното обвинителство за ефикасно откривање и гонење на сторителите на нападите и заканите врз новинари, рече тој.

Во однос на препораките за подобрување наведени во извештајот ЗНМ конструктивно инсистира на создавање Фонд за слободни медиуми, преку кој ќе се поддржуваат проекти од јавен интерес, за новинарски продукти, преку кој ќе се овозможи финансирање проекти за истражувачко, аналитичко новинарство, за документарна, образовна и едукативна содржина. На овој начин, најпрактично би се помогнало новинарството, а ќе се влијае и врз подобрувањето на примањата на новинарите и медиумските работници.

На тој начин би се избегнало враќање на состојбата во медиумската индустрија на нивото од пред пет години, кога со државни средства на нетранспарентен начин беа плаќани астрономски суми во медиумите без никакви критериуми.  Финансиската независност и одржливост на јавниот радиодифузер остануваат отворено прашање, а МРТ во 2023 година бележи уште помал буџет споредбено со претходните години. Кога станува збор за социо-економската положба на новинарите, општата оценка е дека минатата година таа не бележи значително подобрување, што се должи на намалувањето на приходите од огласување во целиот медиумски сектор, иако во одредени медиуми има минимално покачување на месечните примања на медиумските работници.

Работниот статус на многу новинари, особено во приватните медиуми е несигурен, бидејќи новинарите главно имаат договори на определено време или хонорарни договори, на дел од нив не им се исплаќа надоместокот за пензиско и социјално осигурување, примањата им се ниски, а не им се почитуваат и другите работни права. Поради тоа, новинарите се многу поранливи на притисоци, како од менаџерските структури, така и од сопствениците и од политичарите, стои во извештајот.

Според документот, најлоша е позицијата на новинарите во локалните и во регионалните медиуми, поради тоа што овие медиуми се во лоша финансиска состојба, а освен тоа во малите средини, локалните моќници можат полесно да вршат притисок. Работниот статус и положбата на новинарките во редакциите не се разликува многу од онаа на нивните колеги новинари, со исклучок на тоа што на раководните позиции во медиумите има помалку жени.

Во 2023 година, бројот на напади кон новинари е намален. Но, како што стои во домукентот, иако бројот на вербални и физички закани генерално споредбено со изминатите десет години се намалува, загрижува фактот што новинарите и медиумските професионалци се сѐ почесто предмет на закани и малтретирања во онлајн просторот односно на социјалните мрежи, од кои дел беа сериозни закани по физичката безбедност на новинарите што работат на истражувања на корупција и други негативни општествени појави.

„Покрај тоа, надлежните институции и судовите сѐ уште не водат доволно ажурна евиденција за заканите и нападите врз новинари, ниту, пак, ги објавуваат ваквите податоци. Сепак, позитивно е што надлежните институции се отворени за соработка со ЗНМ и низ заедничките консултации покажуваат подготвеност да се работи на подобрување на безбедноста на новинарите и медиумските работници преку поажурно преземање мерки и гонење на сторителите на напади и закани“, се посочува во извештајот.

Споредбено со регионот, Македонија подобро котира од земјите во седумте од регионот опфатени со анализата, по сите параметри. Во Европа според Индексот на Репортери без граници, сега Македонија се наоѓа на 36 позиција, што е подобрување од лани кога се наоѓаше на 38 место.

ЗНМ Слобода на медиумите
Share. Facebook Twitter LinkedIn Email
ТИКЕР

Стотици студенти и граѓани ја одбележаа 30-годишнината од „Олуја“ во глвниот град на Војводина

August 5, 2025

Израелски медиуми: Нетанјаху планира целосна окупација на Газа

August 5, 2025

Русија го укина мораториумот за распоредување ракети со среден и краток дострел

August 5, 2025

Париз: Макрон ќе го одликува последниот колпортер во главниот фреанцуски град

August 4, 2025

Чудо што го изненади светот – жена на 76 години за првпат стана мајка

August 4, 2025
ФОКУС

Најмалку 40 Палестинци убиени во Појасот Газа, десет на хуманитарните пунктови

ВЕСТИ August 4, 2025

Најмалку 40 Палестинци беа убиени денес во напади на израелската армија, вклучувајќи десет од нив…

Хамас објави нови снимки од израелскиот заложник Ром Браславски како се грчи од глад: На работ сум на смртта

August 4, 2025

Куманово: Национализам на трибините на кои седеа и Мицкоски, Toшковски, Стоиљковиќ, Димитриески

August 4, 2025

Кијив: Повеќе од 400 напади, гранатирање на 10 населени места во Запорожје – тројца убиени

August 4, 2025

Претплати се на е-билтенот на НоваТВ

Добиј ги последните вести на твојата е-адреса.

CIVICA
Facebook
  • Редакција
  • Маркетинг
  • Политика на приватност
© 2025 НОВА ТВ

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.