Орбан, десничарски популист кој создаде блиски врски со Русија, рече дека критиките на унгарската демократија од страна на шведските политичари ги влошиле односите меѓу двете земји и доведоа до неподготвеност кај пратениците во неговата партија Фидес. Но, гласањето во понеделникот ја отстрани конечната пречка за членство на Шведска, која, заедно со соседна Финска, првпат се пријави да се приклучи на алијансата во мај 2022 година.
Шведска треба да стане 32-та членка на НАТО алијансата.
Шведскиот премиер Улф Кристерсон рече дека земјата „е подготвена да ја преземе својата одговорност“ откако унгарскиот парламент стави крај на повеќе од 18 месеци одложувања што ја фрустрираа Алијансата додека се обидува да се прошири како одговор на руската војна во Украина.
„Денес е историски ден. Парламентите на сите земји-членки на НАТО сега гласаа за шведскиот пристап во НАТО. Шведска е подготвена да ја преземе одговорноста за евроатлантската безбедност“, напиша Кристерсон на X, Твитер, во понеделникот.
Унгарскиот парламент тогаш штотуку ја отстрани последната голема пречка за членството на нордиската земја во НАТО со зелено светло за нејзиниот пристап во воената алијанса.
Гласањето, кое помина со 188 гласа „за“ и шест „против“, дојде како кулминација на месечните расправии на сојузниците на Унгарија за да ја убедат нејзината националистичка влада да ја укине блокадата за членството на Шведска. Владата на премиерот Виктор Орбан ги поднесе протоколите за одобрување на влезот на Шведска во НАТО во јули 2022 година, но работата заглави во парламентот поради противењето на пратениците од владејачката партија.
Потребна е едногласна поддршка меѓу сите членки на НАТО за прием на нови земји, а Унгарија е последната од 31-та членка на алијансата која ја поддржа откако Турција го ратификуваше барањето минатиот месец.
Потегот беше поздравен од генералниот секретар на НАТО во заминување, Јенс Столтенберг.
„Го поздравувам гласањето на унгарскиот парламент за ратификување на членството на Шведска во НАТО. Сега кога сите сојузници го одобрија, Шведска ќе стане 32-риот сојузник во НАТО. Членството на Шведска ќе не направи сите нас посилни и побезбедни“, рече тој на X.
Орбан, десничарски популист кој создаде блиски врски со Русија, рече дека критиките на унгарската демократија од страна на шведските политичари ги влошиле односите меѓу двете земји и доведоа до неподготвеност кај пратениците во неговата партија Фидес. Но, гласањето во понеделникот ја отстрани конечната пречка за членство на Шведска, која, заедно со соседна Финска, првпат се пријави да се приклучи на алијансата во мај 2022 година.
Обраќајќи им се на пратениците пред гласањето, Орбан рече: „Воената соработка на Шведска и Унгарија и приемот на Шведска во НАТО ја зајакнуваат безбедноста на Унгарија“.
Орбан ги критикуваше унгарските сојузници во Европската унија и НАТО за зголемен притисок врз неговата влада во последните месеци за да продолжи напред кон внесувањето на Шведска во алијансата.
Неколку луѓе се обидоа да интервенираат однадвор во решавањето на нашите спорови (со Шведска), но тоа не помогна, туку го попречи прашањето“, рече Орбан.
„Унгарија е суверена земја, таа не толерира да биде диктирана од други , без разлика дали се работи за содржината на неговите одлуки или нивното време“.
Минатиот викенд, двопартиска група американски сенатори ја посети Унгарија и најави дека ќе поднесе заедничка резолуција до Конгресот со која ќе го осуди наводното унгарско назадување на демократијата и ќе ја повика владата на Орбан веднаш да ја укине блокадата на трансатлантската интеграција на Шведска.
Но, во петокот, Улф Кристерсон, шведскиот премиер, се состана со Орбан во главниот град на Унгарија каде се чини дека постигнаа решително помирување по неколкумесечни дипломатски тензии.
По нивниот состанок, лидерите објавија склучување на договор за одбранбената индустрија кој ќе вклучува купување на четири авиони JAS 39 Gripen од шведско производство од Унгарија и продолжување на договорот за услуги за постојната флота Грипен.
Орбан рече дека дополнителните борбени авиони „значително ќе ги зголемат нашите воени капацитети и дополнително ќе ја зајакнат нашата улога во странство“ и ќе ја подобрат способноста на Унгарија да учествува во заедничките операции на НАТО.
„Да бидеме членка на НАТО заедно со друга земја значи дека сме подготвени да умираме еден за друг“, рече Орбан. „Договорот за одбранбените и воените капацитети помага да се реконструира довербата меѓу двете земји“.
Извор: Еуроњус
Подготви: А. В.