А што повеќе да се каже, после најновиот обид на Бугарија да се смени македонската историја и идентитет, преку Меморандум на официјална Софија, испратен до земјите-членки на ЕУ. Кои зборови да се одберат, како со благост и милост да се пристапи, кој тон е соодветен, како да се спушти тензијата, а никој да не се чувствува навреден, отфрлен и понижен.
Но, дилеми не може да има за тоа каков одговор мора да следи, ако се знае дека Бугарија пишува во Меморандумот дека Македонците се проект на Тито, а македонскиот јазик не постоел до 2 август, 1944 година. Понатаму, се објаснува дека формирањето на македонската нација е проект на Белград, меѓу двете светски војни, со цел да се поткопа бугарскиот идентитет и да се создаде нов, јужносрпски, кој бил неуспешен. Потоа, дополнуваат- Јосип Броз-Тито по Втората светска војна, форсирал друг, нов идентитет- а тоа е македонскиот.
Oдговорот за бугарските барања одамна е познат и јасен и јавно е кажуван, кога станува збор за македонскиот идентитет- јазикот пред се, културата, свеста за сопственото постоење, која се врзува подоцна и со националноста. Но, сетете се на апсурдноста на документарецот кој е достапен на Ју Тјуб- “Чија е оваа песна”? Тоа е вечното прашање на Балканот, најсмешното и најпатетичното од сите, околу кое се спори со векови. За една песна, се грабаат и се удираат во гради сите, се мразат и засакуваат во исто време кога ќе се запее, се разгоруваат и збеснуваат, и- повторно се фрлаат во прегратки, додуша железни, за да не се земе здив. Понекогаш сепак се замислуваат, сфаќајќи колку немаат право да се разјадуваат, да се глодаат до коска.
Чија е оваа песна, браќа Балканци, не е сигурно ваша, а секако не е ни наша. Не може да биде ни заедничка, ниту нечија туѓа, на друга земја. Таа битка за песната е се што може да смисли еден човечки ум, кога е запенавен и поразен од сопствените фиксации, и само тоа го одржува во живот, затоа што замислува дека вековите се вратиле наназад, обележани со крвави походи и глад за отсечени јазици.
Така изгледа и патот на Македонија, низ вековите, исто како и оваа песна- сите ја посакувале и добивале, и пак ја губеле и ја поткусурувале, низ војните и вековите, и- така изгледаат нечии соништа и денес. Но, за разлика од песната, Македонија точно се знае чија е и кој живее тука, на кој јазик говориме и сонуваме. Ја пееле и ја жалеле, ја сакале, сожалувале и исмевале и- сепак, пак се надевале дека е ќе стане нивна, или дека е веќе освоена, но фантазирале дека не сме доволно освестени, замислувале дека создале на ова парче колективна гробница од меморијата низ вековите.
Понекогаш изгледа дека Балканот нема ниту најмала шанса да се претвори во нешто разумно и свесно за туѓото постоење, а не само за себе, и сопственото искривено и лажно огледало. Тука земјите постојано тонат откако веќе за миг испливале, затоа што тие велат- но, не, тоа не оди баш така ништо мазно, ништо лесно. Затоа што повторно сакаат да се вратат на старите, добро познати ним, борбени позиции- да се нема мир, ниту починка. Тоа е старата болка, откако е светот, и тоа е така, а зошто и до кога, никогаш не се прашуваат.
Примитивизмот и глупавоста отсекогаш имале највисока цена на пазарот на политиката на Балканот, тоа историски бил непогрешлив рецепт за водење на државите. Сепак, понекогаш имало, дури и се уште има исклучоци- тоа се поинаквите лидери од оние што Балканот обично ги знае, оние кои ставија крај на македонско- грчкиот спор, кој не задира во идентитетот и заради што и беше можно да се направи компромис. Сигурна сум дека Бугарија ќе смогне сили и ќе го пронајде конечно своето место во оние ретки, драгоцени исклучоци, заради кои и вреди да се продолжи борбата- за еден поголем, подобар свет.