Денеска на КРИК фестивалот за критичка култура започна дводневната работилница „Дигитална библиотека/Моја архива: од корисник до аматер-библиотекар, предводена од Марсел Марс и Томислав Медак од Хрватска.
Како критички да се пишува во уметноста и културата, како да се зачува меморијата на светот, каква е улогата на граѓанинот во современиот социо културен контекст – ова беа дел од темите за кои се разговараше на синоќешните сесии на КРИК – фестивал за критичка култура.
Ана Вујановиќ, независен културен работник во полето на современите перформативни уметности и културата, која живее и работи во Берлин одржа работилница „Критичкото пишување во уметноста и културата- градење на критичко социо-културно размислување во јавната сфера“.
– Оваа работилница првенствено беше наменета за младите, како да пишуваат и критички да размислуваат за современата уметност и култура. И самата сум теортичарка на културата, пред се’ на изведувачките ументности и секогаш се трудам да ги поставам во поширок контекст на општествената пракса и да согледам што ние всушност постигнуваме. Од една страна се чувствуваме маргинализирани во однос на распредебата на буџетите и видливоста во медиумите, а од друга страна имаме глема одгворност во јавниот говор. Со посетителите на работилницата ја анализиравме изложбата „Архиви на насилстовто“ поставен во Чифте амам, разаговаравме за тоа што е современо, то е политичко во форматот на изложбата и што е политичко во условите и начините на работа, вели Вујановиќ.
По завршувањето на меѓународната конференција „Дијаспора / Мобилност / Номадизам / Различности“, во организација на Есперанца – Светски културен центар, во организација на Мултимедијалниот институт, kuda.org, од Нови Сад и Контрапункт од Скопје, се одржа тркалезна маса, насловена „Јас сум член на буржоаската класа“, на која учествуваа Јелисавета Благојевиќ од Србија, Леонардо Ковачевиќ, од Хрватска, Артан Садику од Македонија и Анте Јериќ од Хрватска како модератор. Учесниците говореа за различното поимање на граѓаннинот наспроти народот во различни историско политички контектсти.
– Покрај веќе познатите дефиниции на граѓанинот, потребно е да се говори за една поширока компонента – а тоа е активноста во одонос на општествените прашања. Досегашните концепти за граѓанинот се исклучувачки и тешко транцформацијата на политичката заедница, која е неопходна, со досегашните определби за тоа што е граѓанинот. Потребен ни е еден нов вид активизам, рече Благојевиќ.
Вечера на програмата на фестивалот се одржа и Спринт презентација на книги, во која уредници и издавачи од регионот, посочија примери на она што сметаат дека е ново или радикално во издаваштвото. Анте Јериќ од Хрватска, Никола Гелевски од Македонија, Бранка Ќурчиќ и Зоран Гајиќ од Србија, Миљенка Булјевиќ од Хрватска претставија по три изданија.
– Во денешно време секое издаваштво стана радикално, бидејќи со овие цени н апечатење и недостаток на дистрибуција, ако сакате да издавате книги што навистина ве интересираат и кои се вредни за издавање, треба да се подготвите дека ќе завршите длабоко во минус, рече Јериќ.
Започна и симпозиумот Јавна библиотека/Меморијата на светот, иниицијаторите на овој проект Марсел Марс и Томислав Медак од Загреб ја запознаа публиката на КРИК фестивалот со проектот на Јавна библиотека што го работат ставајќи на интернет важни изданија од различни научни области, кои се бесплатно достапни за читање.
– Која е еманципаторската вредност интернет денес? Слободата на говор се претвори во говор на омраза, слободата на новинарството се петвори во слобода на сопствениците на медиумите да ги одредуваат главните општествени теми, но наспроти тоа уверен сум дека треба интензивно да се работи на производство на знаење и колективната меморија на интернет, рече Марсел Марс.
Во рамки на овој симпозиум се одржа презентацијата „Од сеќавање за насилството до методи на насилен заборав“ со Сања Хорватинчиќ која ги проучува спомениците од НОБ во Хрватска и нивната судбина во последните 50 години.
Милан Радановиќ го презентираше проектот „Архивирање на сеќавањето и знаењето: Воените злосторства во Југославија 1941-1945“, кој содржи голем број се уште непроучени и непознати за научната и пошироката јавност, документи и фотографии од злосторствата извршени во текот на Втората светска војна на територијата на поранешна Југославија.
Покрај перформативниот разговор со познатата уметница Мишел Теран, вечерва на програмата на КРИК фестивал е предавањето “Насилство на информациите и апликациите: „Современата уметност“ нa затворање со Бранислав Димитријевиќ, теоретичар на уметноста од Белград, а по предававањето ќе се одржи разговор со него кој ќе го водат Славчо Димитров и Бранка Ќурчиќ.