Поминува уште една година, уште еден Ден на дрвото, но радоста за тој настан ја збогати јавниот сервис МТВ, со наслов кој развеселува и посакува секогаш да се слават денови на дрва во оваа земја: “Ден на дрвото: Со пет милиони нови задници им се кажа Стоп на катастрофите”.
Секако дека катастрофата постигнува секаде- за сите оние кои се подготвуваат за нови протести за барокното ГТЦ, им ја подарувам најновата вест: „Сити галери“ за 1,5 милиони евра ќе добие барокна фасада”.
Разгледајте ја историјата на протести околу проектот Ск 2о14- изгледа дека се започнува и завршува со протестите “Го сакам ГТЦ”, со мала пауза на почетоците, кога младите и борбени активисти одПлоштад Слобода, Архи бригада и Распеани Скопјани се обидуваа со своите животи да го одбранат Скопје. Никогаш не се повторија сликите со прегратките кон ГТЦ и за други градби кои ги вшмукала антиквизацијата, иако тврдам, истите луѓе кои го гушкаа делото на харизматичниот архитект Живко Поповски, навистина тврдам, би ја повторувале пораката :“Ја сакам НАМА” (Сити галери), “Го сакам Пелистер”, “Ја сакам Це-Ка” (не оваа Влада со театарски кулиси од стиропор, дело на светски наградуваниот архитект Петар Муличковски), “Ги сакам зградите кај Рекорд, Путник, Рубин-Кармин, Ловец”. Затоа што го сакаат Скопје.
Но, којзнае зошто, останаа парализирани сите. Очекував низ овие години архитектите да бидат движечката сила, преку разни облици на мирни протести: да стојат со денови, недели и месеци, на Плоштадот во Скопје, онака како што тоа го правеше жената во црвено, симбол на протестите во Турција, да одбијат да се помрднат додека багерите би татнеле, да се бунат, затоа што само така може да се преживее, само така е можно да се живее. Да се присетат само еден миг на шекспировската порака: “Господа, животот е краток! Ако живееме, живееме за да чекориме по главите на кралевите“.
Што може да биде најзначајно за една земја, кои периоди, кои години? Веројатно пресудни се оние кои навестуваат пресврти, преврати, подобра иднина, нов, прекрасен свет, кој во меѓувреме лесно може да се прокоцка, но револуциите, бунтовите, протестите се оние кои ја носат таа нова ера во која никогаш повеќе нема да биде ништо исто. Или барем не приближно исто.
Колку и да изгледа комично, кога од удобната фотелја се подаруваат лајкови на Фејсбук, како да станува збор за благороднички гест и дар од небото, сепак го разбирам како храбар потег на угнетените и преплашените, кои дури и преку лажни профили на социјалните мрежи се одважија последниве години да го соопштат крикот. Овие луѓе можеби некаде под перница го чуваат драгиот Стефан Хасел и неговата култна книга “Бунете се” и со страв го отвораат, но запаметиле добро: “Должни сме да бдееме нашето општество, да остане општество со кое ние ќе се гордееме.”
Особено е важно што студентите кои најавуваат нов протест на 10 декември, внимателно ја читаат оваа книга, која Хесел ја напиша на 93 години. Само така ниту еден ден не е залуден во животот.