Без оглед на исходот на претседателските избори во САД, војната во Украина најверојатно ќе заврши следната година. И Украина и Русија се соочуваат со недостиг од војници и потешкотии во мобилизирањето млади мажи за првите борбени линии. Оваа реалност укажува дека 2025 година ќе биде година на преговори, пишува Њујорк Тајмс.
Победата на Доналд Трамп ќе го забрза почетокот на тие мировни преговори. За време на кампањата, Трамп вети дека ќе стави крај на војната во Украина уште пред неговата инаугурација. Можеби тоа беше претерување, но јасно е дека тој сака преговорите да започнат што е можно поскоро.
Ова не е добра вест за Украина. Руските сили напредуваат на исток. Тие вратија и дел од територијата што Украина ја освои минатото лето. Украина сè уште има оружје, но нејзините војници се расфрлани и исцрпени. Разузнавачките агенции предвидуваат дека наскоро би можела да остане без војници.
Дали Украина ќе може да ја продолжи борбата?
Украинските власти велат дека се подготвени да продолжат со борбите. Но, републиканците во американскиот Конгрес не сакаат да одобрат дополнителна помош за Украина, а во Киев се свесни дека без значително поголема помош, борбите наскоро ќе завршат.
Дали Европа е способна да ги замени САД во обезбедувањето воена и економска помош? На неодамнешниот самит на НАТО, сојузниците создадоа план за логистичка поддршка за Украина што би бил „доказ за Трамп“. Сепак, претставниците на администрацијата на Џо Бајден се сомневаат дека Европа може да ја преземе таа улога.
Економската моќ на доларот, која му овозможува на Вашингтон да има големи буџетски дефицити за финансирање на одбраната, не може да се имитира од Европа. Кога американската поддршка ќе исчезне, на Европа ќе и биде тешко да обезбеди доволно муниција и средства за Украина да продолжи со борбите.
Судбината на териториите под руска контрола
Без дополнително оружје и војници, Украина можеби нема да може да ја врати територијата што ја изгуби. Претседателот Володимир Зеленски го знае ова. Тој неодамна призна дека дипломатијата, а не актуелната „жешка војна“ ќе биде клучот за враќање на територијата.
За време на претседателската кампања, Џеј Ди Венс предложи замрзнување на конфликтот, дозволувајќи и на Русија да ја задржи територијата освоена со сила. Рускиот претседател Владимир Путин во моментов не покажува намера да добие дополнителна територија, но исто така не покажува знаци дека е подготвен да се повлече од украинската територија што ја контролира. Единствениот договор за преговори за Украина е Курск, руски регион делумно заземен од украинските сили во август.
Администрацијата на Бајден се обидува да ја обезбеди најдобрата преговарачка позиција за Украина. Белата куќа и испраќа на Украина што е можно повеќе оружје. Неодамна му даде дозвола на Киев да користи американски ракети со долг дострел во Русија за да го задржи Курск. Ако успее, можеби Русија ќе се согласи да размени дел од украинската територија за Курск. Но, Киев веројатно нема да го врати поголемиот дел од изгубената територија.
Безбедносни гаранции и иднината на Украина
За Украина победата или поразот не зависат само од територијата. Договорите што може да ги постигне со Европа и Америка се клучни за долгорочна безбедност и економска интеграција со Западот. Членството во НАТО, најсилната можна гаранција, не е опција. Трамп нема да го понуди, а Сенатот предводен од републиканците нема да го одобри.
Џеј-Ди Венс предложи неутралност на Украина, клучно барање на Путин. Трамп не изрази јасен став за ова прашање.
Малку е веројатно дека тој би поддржал воена одбрана на Украина во случај на иден напад, но можеби ќе сака да постигне компромис со Путин. Една од можните отстапки може да вклучува дозволување на Украина да постигне економска интеграција со Европа, што би било поприфатливо за Путин отколку Украина да влезе во НАТО.
Можност за напад на Киев
Овде, стравовите на Зеленски и Трамп може да се поклопат. Украинците долго време тврдат дека ако постигнат договор сега, Путин само ќе ги консолидира своите сили и подоцна повторно ќе го нападне Киев.
Трамп постојано го критикуваше повлекувањето на претседателот Бајден од Авганистан и веројатно не сака слично наследство: руско заземање на Киев што ќе им даде можност на демократите да го обвинат за губење на Украина.
Останатите републиканци кои ја поддржуваат Украина тврдат дека Трамп не сака да изгледа слаб и нема да се согласи на договор што го остава Путин на слобода. Но, тешко е да се замисли дека Путин ќе даде ветување за ненапаѓање што Киев ќе го смета за веродостојно. (Претходните руски ветувања за почитување на украинскиот суверенитет се покажаа безвредни.) Заштитата на Киев ќе биде најтешкиот и најважниот дел од преговорите на Трамп.