Пет земји членки го повлекле неодамна своето учество од неформалната група “Пријатели на Македонија”. Од вкупно 15 земји кои и даваа целосна поддршка на Македонија во Советот на министрите на ЕУ сега се останати само 10.
Во групата се наоѓале Шведска, Финска, Данска, Велика Британија, Белгија, трите балтички земји, Полска, Чешка, Унгарија, Словенија, Хрватска и Австрија, додека Словачка била повоздржана поради чувствителноста на нејзиниот став со непризнавањето на Косово.
Но овие 15 земји од неодамна се свеле на 10. Својата поддршка одлучиле да ја повлечат Шведска, Финска, Данска, Велика Британија и Белгија.
Холандија не била дел од оваа група, а нејзината поддршка доаѓала преку помошта што ја дава за Македонија.
И покрај својот неформален статус, групата јасно ги изразува политичките ставови на владите на овие земји. Со последното заострување на кризата во Македонија, и практично прекинатите преговори помеѓу партиите, многу влијателни земји загубиле трпение.
“Тоа најубаво се гледа од реакцијата на Велика Британија но пред се од Германија иако таа не беше дел од ова група. Тие испратија предупредување до Македонија. Германската порака дојде директно од Берлин. Ова, на извесен начин, беше сигнал до многу земји дека е време тонот да се заостри”, и доверува на НОВА висок дипломат од една земја членка во Брисел.
Претставниците на Грција и на Бугарија редовно имале мака со овие 15 земји. Врз нив е правен силен притисок да не прават проблеми и да и дозволат на Македонија безусловно да стартува со преговори за членство.
Сега тој притисок е максимално намален поради тоа што пречка за преговори повеќе не се Софија или Атина туку внатрешната ситуација на Македонија. И сега се повеќе земји членки сметаат дека на Македонија треба да и се повлече препораката или барем да се упати сериозно предупредување.
“Многу земји се уверени дека во Македонија повеќе нема влијание препораката бидејќи владата секогаш вината ја фрла врз Грција па така основните пораки од Брисел за назадувањето на земјата не стасуваат до сите граѓани. И многу земји бараат од Европската комисија овој пат да упати сериозно предупредување до владата со кое јасно ќе се стави на знаење каде е вината за сегашната состојба”, тврди нашиот соговормник.
Но дури и земјите кои сакаат препораката да одземена, сметаат дека тоа треба да биде само сигнал за аларм за земјата но не и одземање на европската перспектива.
Минатата година овие 15 земји не се согласуваа со Грција која сметаше дека проблемот на Македонија не е Атина туку назадувањето на европскиот пат. Тие инсистираа да се стартува со “скрининг” процес со Македонија и се заложија за нов извештај во текот на 2015 година за да се разгледа повторно напредокот.
Но наместо напредок Македонија влезе во поголема криза па ЕК побара од група експерти да направат извештај.
“Ако не се исполни договорот од Пржино Македонија ќе влезе во длабока европска изолација. Решавањето на спорот со Грција може да деблокира многу работи на покус рок, но на крајот условите договорени во јуни у јули годинава нема да можат да се избегнат”, вели соговорникот на НОВА и додава дека очекува извештајот за Западниот Балкан и Турција, по сите одлагања, да биде објавен оваа седмица, најверојатно на 5 ноември.