Пред два дена надзорниот одбор на компанијата Фејсбук (која е исто така сопственик на Инстаграм) одлучи дека ќе продолжи забраната за поранешниот претседател Доналд Трамп на нивните социјални медиуми Фејсбук и Инстаграм. Но овој пат компанијата не ги суспендираше акаунтите на поранешниот претседател на неопределено време како што гласеше иницијалната одлука туку изгледа дека овој одбор ќе треба повторно да донесе одлука вo рок од 6 месеци.
Имаше многу реакции околу оваа контроверзна одлука, меѓу кои и самиот Доналд Трамп кој го напиша следното на неговата нова веб страна „Директно од бирото на Доналд Џеј Трамп“: „Она што го направија Фејсбук, Твитер и Гугл е тотална срамота и е срам за нашата земја. Слободата на говорот му е одземена на претседателот на Соединетите Американски Држави затоа што радикалните леви лудаци се плашат од вистината, но вистината ќе излезе во секој случај, поголема и посилна од кога и да било порано.“
На неговата нова веб страна Доналд Трамп продолжува да ги шири лажните вести дека тој, а не демократскиот кандидат и сегашен претседател Џо Бајден, победил на претседателските избори во САД во 2020 – нешто што многумина сметаат ги предизвика нападите врз државните згради во Вашингтон, САД на 6ти Јануари, 2021 организирани од поддржувачи на Трамп и следбеници на движењето QAnon кое верува во теории на заговор каде умреа 5 луѓе.
Иако некои луѓе се радуваа на оваа одлука заради очигледната опасност која Трамп ја носи на социјалните медиуми, сепак можеби најинтересна реакција имаше Шошана Зубоф, професорка на Универзитетот Харвард. Зубоф ја напиша книгата „Ерата на надзорниот капитализам: Борбата за човечката иднина на новата граница на моќта“ каде таа зборува за механизмите низ кои големите технолошки компании како Гугл и Фејсбук собираат лични податоци од своите корисници, како заработуваат пари од таа екстракција на податоци, на кои начини тие им даваат таргетирани реклами и содржини на своите корисници итн. Во интервју со Democracy Now! Зубоф го кажа следното за забраната на Трамп и извршниот директор на Фејсбук Марк Цукенберг:
„Се чини дека овој таканаречен надзорен одбор, кој, се разбира, секој треба да го разбере, го формираше г-дин Цукерберг со инвестиција од 130 милиони долари и навистина е алатка што ќе му помогне да се ослободи од јавното право, да го задржи [Фејсбук] без регулатива.“
Односно Зубоф овде зборува за како надзорниот одбор на Фејбук кој ја донесе одлуката за забраната на Трамп е интерно регулативно тело на компанијата Фејсбук поставено од страна на Цукенберг и дека овој одбор е само еден вид на ПР кампања на компанијата за да може да одбегне било каква регулатива.
„Проблемот е во надзорниот капитализам и компаниите како Фејсбук кои зависат од тајното извлекување на податоците за однесувањето, што се претвораат во таргетирани и насочени реклами. Ова е многу погубна, екстрактивна, опасна, антидемократска економија што завладеа во последните 20 години,“ вели Зубоф која смета дека одлуки од вакви размери, како дали еден поранешен претседател на најголемата економија во светот има право да оперира на еден толку влијателен социјален медиум, треба да биде во рацете на владини тела кои се демократски дојдени на власт, а не на приватни компании.
Фејсбук е компанија која има проценета вредност од скоро 900 милијарди долари и практично не е надлежна на реални регулативи на самата технологија која ја користи од страна на било кои влади. Многумина сметаат дека е крајно време да се постават регулативи врз алгоритмите кои се една од клучните технолошки алатки преку кои социјалните медиуми заработуваат пари. Особено кога недемократски назначениот надзорен одбор на Фејсбук носи клучни одлуки како за забраната за Трамп, време е овие дебати да се отворат во јавноста, а и во државните институции и парламенти.
Елена Гаговска