Гренландско-данската истражувачка Инге Бисгард, словачката иницијатива „Про Монумента – Превентивно одржување на споменици“, реновираната зграда на Градскиот совет на белгискиот град Антверпен, норвешката археолошка програма „Тајните на мразот“, српскиот проект „Ежевата куќарка – Осмислување подобар свет“ и проектот за реставрација на портата „Алкала“ во Мадрид се овогодишни добитници на наградата „Европско наследство/Европа Ностра“
Лауреатите беа прогласени на церемонија во Брисел во присуство на комесарот за меѓугенерациска солидарност, млади, култура и спорт Глен Микалеф. Тие беа избрани меѓу 30 номинирани предлози од 24 земји од Европа.
Инге Бисгард ја доби наградата во категоријата „Шампиони на наследството“. Таа својата кариера ја посвети на зачувување на наследство на Гренланд. Преку пионерска теренска работа и дијалог со заедницата таа работеше на зачувување на традиционалната дрвена архитектура и на наследството од 20 век.
„Про Монумента – Превентивно одржување на споменици“ ја доби наградата во категоријата „Образование, обука и вештини“. Станува збор за словачка иницијатива насочена кон одржливата поддршка на креираното наследство. Преку проверки, обука и ангажирање на јавноста, таа покажува како раната интервенција и стручното одржување можат да ги намалат трошоците и да ги подобрат резултатите од зачувувањето на наследството.
Зградата на Градскиот совет на Антверпен ја доби наградата во категоријата „Зачувување и адаптирање за повторна употреба“. Станува збор за една од најраните ренесансни градби во Северна Европа, со чие реновирање се обезбеди подобрување на јавениот пристап до зградата и на нејзината одржливоста. Станува збор за објект кој е под заштита на УНЕСКО.
Програма за археологија на глечери „Тајните на мразот“ е наградена во категоријата „Истражување“. Тоа е револуционерна програма за истражување и информирање на јавноста во норвешкиот округ Инландет, во чии рамки се документирани над 4.500 глацијални археолошки артефакти, што е околу половина од нивниот вкупен број на глобално ниво.
„Ежевата куќарка – Осмислување подобар свет“ ја доби наградата во категоријата „Граѓанско ангажирање и подигање на свеста“. Станува збор за проект, именуван по детска песна на Бранко Ќопиќ, „Ежевата куќарка“, кој има за цел да промовираа меѓугенерациски дијалог и инклузивност и да поттикне размислување за домот, заедницата и заедничката меморија низ цела Србија и пошироко.
Покрај овие пет награди доделени од стручното жири, со гласовите на околу 10.000 граѓани од цела Европа кои учествуваа во онлајн анкета, наградата во категоријата „Јавен избор“ му е доделена на проектот за реставрација на портата „Алкала“ во Мадрид.
Сите лауреати ќе добијат парична награда од 10.000 евра.
Честитајќи им ги наградите на добитниците, еврокомесарот Микалеф посочи дека тие ја демонстрираат чистата разновидност и богатство на европското културно наследство.
– Срдечно им честитам на сите добитници на изданието за 2025 година за нивните извонредни достигнувања во заштитата и промовирањето на нашето заедничко наследство. Нивните извонредни вештини, иновативни активности и огромна посветеност поставуваат пример за практиките на културното наследство за иднината, рече Микалеф.
Според него, со огромна посветеност професионалци и волонтери покажале како може да се ангажираат заедниците и да се обединуваат луѓе од различно потекло и генерации преку заедничка работа за поголема инклузивност, социјална кохезија, одржливост и подобра иднина во Европа и пошироко.