Недела ќе биде ден на одлука во Турција.
На 16 април се одржува референдумот на кој Турците ќе треба да кажат дали се согласуваат на нивниот претседател Реџеп Таип Ердоган да стане вистински султан како што веќе многумина го нарекуваат.
И дали турскиот авторитарен систем што го воведе Ердоган се претвора во вистинска диктатура. Систем што францускиот специјалист по политичка социологија Жан-Франсоа Бајар го дефинираше како национал-либерализам: либерализам за богатите и национализам за сиромашните.
Предложените промени се состојат од 18 измени на Уставот помеѓу кои најважната има за цел да му даде поголема моќ на новиот егзекутив и да ја укине функцијата премиер со што Ердоган би можел да остане на власт најмалку до 2029 година.
Десетици илјади луѓе излегоа на еден од досега најголемите митинзи на Ердоган, пред една недела. Качувајќи се на бината Ердоган извика:
“Дали сакате на 16 април да кажете “да” за силна Турција? Дали сакате голема Турција? Дали ќе и кажете “да” на стабилноста?.”
На што толпата се разбира одговори со громогласно “да”.
На два дена пред гласањето експерите велат резултатот ќе биде тесен. Последните анкети велат дека 51 отсто би гласале “да” а 49 отсто “не”.
Аналитичарите на германскиот Маршал фонд во Анкара, велат дека кампањата за референдумот не била ни фер ни слободна. Владата користела државни пари, биле заплашувани граѓанските организации и медиумите не биле балансирани.
“Предложениот систем ќе води во концентрирање на моќта во рацете на претседателот со многу малку рамнотежа. Претседателот ќе ја има сета извршна власт и власт врз законодавната и судската власт”, вели Маршал фонд.
Доколку Ердоган го добие саканото “да” на референдумот, ќе продолжи со репресија врз неистомислениците, судиите, новинарите. Патем, во Турција во затвор има најмногу новинари од било која друга земја.
На споменатиот митинг Ердоган ги нападна оние кои не го поддржуваат и оние кои би гласале “не”. Тие, според Ердоган, се приврзаници на Фејтула Ѓулен за кој претседателот тврди дека е организатор на неуспешниот воен удар од 15 јули 2016 година. Или се прврзаници на Работничката партија на Курдите кои за Ердоган се “терористи” и сојузници на западните земји.
Ако некој гласа “не”, рече Ердоган, тоа ќе значи дека се противи на инфраструктурните проекти и модерна Турција.
Успешен референдум ќе значи веројатно и затегнување на ионака лошите односи со ЕУ.
Европјаните велат дека нема да преговараат и да бидат партнери со авторитарен или диктаторски режим што ги уништува шансите за продолжување на преговорите за членство со Турција и европските ветувања дека ќе го укинат визниот режим за оваа голема земја.
На што Турците одговараат дека без безвизен режим за турските граѓани, Анкара може да ги ревидира или го прекине договорот за мигрантите, вели турскиот министер за надворешни работи Мевљут Чавушоглу. Според него, спогодбата за мигрантите и визната либерализација се во еден пакет. Па така ако останат визите, Турција ќе ги прати мигрантите во ЕУ. Закана од која ЕУ има вистински уплав.