Премиерот на Велика Британија, Дејвид Камерон последните избори ги доби нагласувајќи го прашањето за референдум (Брексит/Brexit), кое тој го планира за тоа дали граѓаните сакаат да останат во Европската унија во сегашните услови на нејзино работење.
Камерон го планира референдумот кон крајот на следната година, а неговата кампања за ова прашање започна веднаш по новиот мандат со серија турнеи низ највлијателните земји во Унијата.
Како што рече тој, ќе се бори и со душа и со срце да ја задржи Велика Британија во ЕУ но само под услови да се прифатат реформите кои тој ги предлага.
За таа цел, британските медиуми постојано го испитуваат јавното мнение преку разни кампањи и анкети, а „The Week“ набројува листа ЗА и ПРОТИВ Брексит, затоа што ниедна друга земја го нема направено тоа и нема реален пример во практика што може да се очекува.
Во поглед на трговијата, една од најголемите предности на ЕУ е токму слободната трговија меѓу земјите-членки, што за британските компании е полесно и поевтино да извезуваат во Европа. Од друга страна одредени бизнис-лобисти сметаат дека ќе се заштедат милијарди фунти од членарини доколку Британија ја напушти ЕУ.
Велика Британија со излегувањето од ЕУ ризикува да ја изгуби преговарачката моќ на меѓународно ниво со напуштање на трговскиот блок, но така пак, би била слободна да воспостави трговски договори со земји кои не се членки на ЕУ.
Студија на тинк-тенк организацијата Отворена Европа, која сака да ја види ЕУ радикално реформирана, покажува дека при најлошо сценарио ако Велика Британија излезе од ЕУ, економијата би загубила 2,2 отсто од вкупниот БДП до 2030 година. Сепак, доколку успее да преговара за слободна трговија со Европа, БДП-то би можело да се зголеми за 1,6 проценти.
Кога се работи за инвтстициите, општ став е дека странските инвестиции може да се намалат до денот на гласањето поради неизвесноста на исходот и нејзините последици.
На подолг рок постојат спротивставени ставови: про-Европејците сметаат дека статусот на Велика Британија како еден од најголемите финансиски центри во светот ќе се најде под закана, додека другите го отфрлаат тоа.
Според Барклајс (Компанија за меѓународни банкарски и финансиски услуги со седиште во Лондон), евентуалното заминување на Велика Британија, ќе ја погоди економијата на самата Унија и ќе се јават анти-ЕУ движења и во други земји. Во такво сценарио, Британците би биле најбезбедна земја која ќе ги привлече инвеститорите а ќе зајакне и моќта на фунтата.
Во поглед на работните места, слободното движење на луѓе низ ЕУ отвора можности за работа британските работници кои сакаат да патуваат, како и за британските компании кои сакаат да вработат работници од други земји на ЕУ. Според партијата УКИП, ова ја спречувало Велика Британија да управува со своите граници.
Но професорот Адријан Фејвл вели дека ограничувањето на оваа слобода ќе ги спречи „најпаметните и најдобрите“ на континентот да доаѓаат во Велика Британија, и ќе се создадат сложени контроли за миграција и ќе се намали бројот на кандидати од кои работодавците денес можат да бираат.
Кога се прописите во прашање, евроскептиците тврдат дека огромното мнозинство на мали и средни фирми не тргуваат со ЕУ, но се ограничени од страна на огромното регулаторно оптоварување наметнато однадвор.
Сепак, другите предупредуваат дека милиони работни места може да бидат изгубени ако светските производители, како што се производители на автомобили, се преместат во земји од ЕУ, а Британците би можеле да загубат милијарди долари кои значат субвенции од ЕУ.
Британија би можела да загуби дел од своето воено влијание, и САД не би ја сметала за толку корисен сојузник ако таа излезе од Европа. Според „The Economist“, од друга страна Велика Британија ќе ја врати својата контрола врз риболовните води, ќе се ослободи од енергетските регулативи и ќе може да креира послободен економски пазар. „Тоа би го направил Лондон – Сингапур на стероиди“, се вели во прилогот на влијателниот британски медиум.
Сепак и оттаму потенцираат дека Обединетото Кралство би можело да остане изолирано со лимитиран пристап, без влијание и без пријатели.
И додека Британците размислуваат за ваквите консталации, за за или против излегување од Унијата, се уште се чека формулацијата на прашањето кое ќе биде поставено на референдумот.
Кој ќе може да гласа е уште едно прашање на кое Владата на Камерон ќе мора длабоко да простудира, а според досегашните најави, се знае дека ќе гласаат, Британците кои живеат во Кралството, Британците кои живеат надвор од земјата помалку од 15 години, граѓаните на Ирска, Малта и Кипар кои живеат во Велика Британија, како и граѓаните на Комонвелтот кои живеат во Гибралтар.