Денеска Турците одлучуваат за нивната иднина. Овие избори во Турција се оценуваат како најзначајни во Европа во оваа 2023 година. Изборите коинцидираат со 100 годишнината од основањето на секурланата турска република од Мустафа Кемал Ататурк во 1923 година.
Во една од анкетите деновиве објавени на глобалните ТВ мрежи еден млад човек во Истанбул на прашањето што ќе се случи доколку победи Ердоган, тој одговори: „Планираме да започнеме длабока жалост. Нашата земја каква што ја знаеме повеќе нема да ја има“.
Турција денеска треба да одлучи дали се враќа на постулатите на славниот Ататурк и неговата заложба за Турција со европски вредности или ќе го продолжи патот на Ердоган и неговата ревизионистичка политика.
Кампањата на Еродган очекувано се карактеризираше со силен акцент на семејните вредности и остра реторика против ЛГБТК+ заедницата. Сосема очекувано, тој ја заврши својата кампања во саботата вечерта во Света Софија – некогаш најголемата црква во Константинопол – која Ердоган ја врати од музеј во џамија, како што беше во отоманско време.
Ердоган исто така ја прикажа опозицијата како полтичка структура која ја рапродава Турција на Западот и глобалните финансиски институции како што е Меѓународниот монетарен фонд. „Дали сте подготвени да ги закопате на гласачките кутии оние кои ветија дека ќе ги препуштат вредностите на земјата на странци , извика Еродган на еден од предизборните митинзи.
Ердоган во кампањата , критикуван од опозицијата дека му се додворува на Кремељ и дека Русите се мешаат во изборниот процес возварти дека дека „нема да ги прифати“ нападите на опозицијата врз рускиот претседател Владимир Путин .
Спротивно на тоа, главниот ривал на Ердоган, Киличдароглу, се обидуваше да се наметне во изборната трка како наследник на Ататурк и потребата да се врати земјата на патот кон европските демократски норми по залетот на Ердоган кон авторитаризам. Додека Ердоган за крај на својата кампања ја избра џамија Света Софија, Киличдароглу го стори тоа со положување цвеќе на мавзолејот на Ататурк. На последното обраќање тој го критикуваше Ердоган за тоа што Турција ја предал на пријателски мрежи на олигарси и градежни босови, велејќи дека земјата нема место за „разбојници“. Киличдароглу го критикуваше претседателот за владеење од неговиот претседателски комплекс со 1.150 соби – наречен Сарај – и рече дека ќе владее од поскромната куќа Чанкаја што Ататурк ја користеше за неговиот работен кабинет.
Во кампањата опозицикиот лидер голема надеж вложи во младите.
“Влегуваме во вториот век, млади. И сега имаме нова генерација ве имаме вас. Треба да одлучиме целосно: Дали ќе бидеме меѓу оние кои само го одбележуваат Ататурк – како во првиот век – или оние што го разбираат во овој век? Оваа генерација ќе биде од оние што разбираат“, вели тој во видеото посветено на младите.
Барем во луксузниот кварт на Бешикташ, во саботата вечерта, сите муабети за Ататурк не беа сува лекција по историја. За време на нивните последни пива – пред да стапи на сила забраната за продажба на алкохол на денот на изборите – младите Турци удрија во воздухот и скандираа заедно со возбудлива химна: „Да живее Мустафа Кемал Паша, да живее да живее“.
Ердоган и Киличдароглу истапија со дијаметрално спротивни ставови околу ЕУ. Киличдароглу инсистира на реформи потребни за да се придвижи Турција кон членство во ЕУ.
На прашањето дали тоа би можело да има контраефект бидејќи некои земји во ЕУ секогаш ќе го блокираат турското членство, тој рече дека самите реформи се најважниот елемент за иднината на Турција.
„Не е важно дали ЕУ ќе не прими или не. Она што е важно е да ги донесеме сите демократски стандарди што ги предвидува ЕУ во нашата земја“, рече тој.
Избирачките места – кои се поставени во училиштата – се отворија во 8 часот и се затвораат во 17 часот. Во 21 часот медиумите може да почнат да известуваат, а неофицијалните резултати се очекува да се слушнат околу полноќ.
Последните анкети покажуваат водство на опозицискиот лидер од 2% што исходото на изборите го прави многу неизвесен. Многумина стравуваат од можноста Ердоган да не ја предаде власта доколку разликата во гласови е многу мала.
Два дена пред изборите, опозицијата го обвини министерот за внатрешни работи Сулејман Сојлу дека подготвува изборна манипулација. Главната опозициска партија рече дека Сојлу ги повикал гувернерите да побараат поддршка од армијата ноќта на изборите. Сојлу не даде јавен одговор.
Самиот Ердоган се обиде да ги минимизира овие стравувања . Пред публиката во студио од млади луѓе во петокот, тој го отфрли како „смешен“ ставот дека можеби нема да ја напушти функцијата доколку изгуби. „Дојдовме на власт во Турција со демократски средства и со учтивост на луѓето. Ако донесат поинаква одлука, што и да бара демократијата, ние ќе го направиме тоа“, рече претседателот уште отфрлен од, како што рече неговата партија, напад на гастроентеритис за време на кампањата
Борјан Јовановски