На манифестацијата „Достигнување на годината – Милингона е арт“ (Златна мравка 2015) ќе се избираат највлијателните Албанци.
Наградите во разни категории ќе се доделат за работата, и влијанието кое го имале кај публиката, или пак вовеле нешто ново во општеството во текот на претходната година.
Помеѓу номинираните, за достигнувања на институции со влијание во културата се:
Албанска Драма – Куманово – Номинирани се за нивните успеси и достигнувања во 2014-та година, за која добија вкупно 6 награди во фестивали во и надвор од Македонија. Се одвојува претставата “Вечера на глупавите” која ја доби наградата Најдобра режија во Фестивалот на Театри, во Урошевац. Исто така, со претставата “Состанок во Собрание”, со режија на Сулејман Рушити, добија награда за Најдобра претстава како и 2 награди за споредни улоги – Шкелќим Ислами и Линда Шабани, во “Фестивалот на Албански Театар во Македонија”, одржан во Дебар. Во “Фестивалот на Комедија” во Прешево, Албанска Драма – Куманово дови уште 2 награди, за Најдобра режија со претставата “Состанок во Собрание” и Најдобар актер за споредна улога – Муса Исуфи.
Центар ЛОЈА – Центар за Балканска Соработка (CBC) LOJA Tetovo – Центар ЛОЈА – Центар за Балканска Соработка (CBC) LOJA Tetovo – Е номинирана за афирмација на културата со разноразни активности. Како и во изминатите години, така и во 2014-та година, ЛОЈА реализираше неколку фестивали, го издвојуваме Филмскиот Фестивал “WatchOut”, Фестивалот на нов германски филм, театарскиот три-национален проект (Лион, Берлин, Тетово). Исто така, други активности реализирани од ЛОЈА во 2014-та година, се: детско кино, француски – тетовски кино клуб, Pocket Cinema, различни изложби, одбележување на меѓународни денови како аутизам и денови на волонтирање како и низа други културни активности.
Албански Театар Скопје – e номиниран за успесите и достигнувањата со трите премиери, иако истите не се одржаа во матичниот објект. Во 2014 година Албанскиот Театар Скопје имаше три премиерни претстави “Сомнително лице”, “Предавање” и комедијата “Затвореникот од 15-ти кат” и доби вкупно 6 награди на неколку фестивали. Премиерата на “Сомнително лице”, д од Бранислав Нушиќ, во режија на Бесфорт Идризи, во Фестивалот на Театри во Урошевац и донесе награда за Најдобра споредна улога на Теута Ајдини Јегени. Црната комедија “Предавање” на авторот Martin Mcdonagh, во режија на Ќендрим Ријани, ги донесе најголемите успеси за театарот. Како премиера беше прикажана во склоп на “Охридско Лето”, за да продолжи со караванот на фестивали во “Коко Фест” – Корча како и “Меѓународниот Фестивал на Театри” во Тетово. Ќендрим Ријани беше избран Најдобар млад актер, Луран Ахмети – Најдобар актер, додека претставата ја доби најважната награда на Фестивалот, Најдобра претстава. “Предавање” преовладуваше(триумфираше) и во Фестивалот во Тетово каде што ја доби единствената награда на овој фестивал – Најдобра претстава.
ЈУ Дом на Култура Кочо Рацин – Скопје – e номиниран за успешно реализирање на културните активности и промоција на албанските вредности во 2014 година. Тука се опфатени различни изложби, промоции на книги, поетски средби, како и други културни манифестации. Ги издвојуваме “Меѓународниот фолклорен фестивал”, манифестацијата за Денот на албанската азбука, мултикултурниот проект “Патуваме низ приказни”, изложбата “Убавините на Скопје низ историјата, Скопје во палетата на сликари”, како и “Мултикултурната фолклорна средба”.
Галерија Култ, Гостивар – e номинирана за создавање на значаен простор за промовирање на уметниците на визуелната уметност како и за организирање на изложби со познати уметници и млади уметници во текот на годината. Изложбите промовираа уметници од Македонија, Албанија, Косово но и пошироко. Оваа иницијатива добива уште повеќе на тежина ако се земе во предвид дека целото менаџирање и сите активности се превземени од страна на поединци, позади кои пред се стои нивната страст. Просторот кој што е ставен на располагање за уметниците, е од голема важност не само за градот Гостивар, туку и пошироко, трансформирајќи го во важно место за експонирање на уметниците
Од областа на спортот, номинирани се:
Агим Ибраими – Најдобриот фудбалер на годината прогласен од ФФМ. Фудбалер на реперезентацијата на Македонија, и еден од најдобрите албански фудбалери во Македонија со години. Во сезоната 2013/2014 беше фудбалер на Cagliari, во сериа А во Италија, за да се врати оваа сезона повторно кај Словенскиот Марибор. Играше во фазата на групите во Champions League каде што постигна спектакуларен гол против англиската екипа Chelsea.
Афродита Салихи – Најдобрата голгетерка во женска категорија за 2014-та година според ФФМ. Афродита игра за женскиот фудбалски клуб “Кочани”, каде што има дадено 45 гола за 2014-та година. Афродита се занимава со фудбал од нејзината 13-та година, а на возратст од 17-19 години играла за репрезентацијата на Македонија во над 80 утакмици.
Берат Јакупи – Најуспешниот каратист именуван како кралот на каратето, годината што ја остави зад него беше многу успешна што и донесе титула на Европски шампион за јуниори (У21) во Португалија, како и првото место во Карате премиер лигата во Салзбург. Неговите успеси за 2014-та година не завршуваат тука, тој е прогласен за Државен шампион за сениори во Скопје, Светски шампион за универзитети во Тивар, и Медитерански подшампион исто така во Тивар. Јакупи освојува исто така прво место во Балканскиот шампионат во Охрид. Во меѓувреме многу малку недостигаше за да освои и медал во Светскиот Шампионат во Германија.
Дрита Ислами – Атлетичарка без конкуренција во Македонија. Таа има овоено 4 рекорди во Македонија, шампион на 100м, 200м, 300м, 400м, и 400м со пречки. Таа ушествуваше во сите балкански натпревари во конкуренција на јуниори и сениори, исто така и во Европските натпревари во третата лига-каде што се наоѓа и Македонија. Дрита се натпреваруваше и во Меѓународниот натпревар –Младост во Русија-Бугарија, од каде се врати како победничка во трките од 400м. Исто така учествуваше на митингот “Alberto Huantorena” во Тирана, и освои второ место на 100м со пречки, и трета на 400м. Како пионер Дрита го носи рекордот во скок во должина во скок од 5.42 цм, рекорд кој е постигнат после 23 години.
Јасин Реџалари – Борач на клубот Лирија, има освоено прво место во Македонија во конкуренција на сениори во Медитеранските игри. Овој настан ги собрал најдобрите борци од многу држави како што се Италја, Турција, Србија, Грција, Тунис, Мароко, Хрватска и др. Неприкосновен шампион во Македонија, победник во 38-от традиционален турнир “Македонски бисер”, додека на Европскиот шампионат се пласираше во четвртфиналето. Во изборниот Државен шампионат за сениори беше прогласен за апсолутен победник во неговата категорија до 61кг. Реџалари за неговите постигнати успеси беше прогласен за спортист на годината од страна на Град Скопје.
Достигнувања од сценската уметност:
Адриан Азири – 2014-та година беше многу успешна за тетовскиот глумец Адриан Азири, кој ја играше главната улога во претставите: “Аксидентална смрт на еден анаркист”, “ЕУ Инспектор”, и “Девојката во Црвено црно”. Неговата работа беше наградувана на Театарскиот Фестивал во Урошевац- со наградата најдобар глумец, како и наградата од медиумите која се доделува од страна на клубот на новинари “Хаки Браха” од Урошевац, за неговата комплексна улога во претставата “Аксиденталната смрт на еден анаркист”. Освен тоа бил дел од претставата на Јетон Незирај “Летот над Косовскиот тетар”, каде Адриан Азири ја играше главната улога, која беше претставена во Европа и тоа во Берн, Модена, Лублјана, Загреб и Београд.
Ибрахим Деари – режисер, се номинира за неспорните успеси во текот на 2014 година. 24 годишниот режисер има освоено вкупно 6 фестивалски награди. Со филмот “My city Screams” ја освоил наградата за најдобра режија, надобар филм и најдобра мотажа, освоени во рамките на фетивалот “Nine Eleven” во Приштина. Овој филм исто така ја освои и наградата од публиката во рамките на неделата на албанскиот филм во Њу Јорк. Со филмот “ Последното доверување “ освоил две награди во рамките на фестивалот – Llapi Film Fest-Косово, и тоа наградата за најдобра режија и најдобра монтажа. Деари беше многу активен во текот на минатата година, и тоа како член на одборот на меѓународниот фестивал во Митровица- Bridge Film Fest, директор на слика во словенскиот филм “A Dream”, како и добитник на проектот за кратко метражен филм, од Агенцијата за фонд на филм на Република Македонија.
Куштрим Бектеши – режисер, во 2014-та се истакна со неговата претстава “Аксиденталната смрт на еден анаркист” од Дари Фо, која беше играна во Тетовскиот театар. Претставата беше наградена како најдобра претстава во Театарскиот Фестивал на Косово во Урошевац. Освен тоа претставата доби уште три други награди во овој фестивал: за најдобар актер на фетивалот, надобра споредна улога и наградата од медиумите. Друг успех во текот на 2014 за Куштрим, беше награтада во Меѓународниот Фестивал на филмот ‘PriFest’ во Приштина – Vanessa Redgrave за PriFest” за ‘Best Pitch’. Наградата беше доделена за филмскиот проект “An unforgettable journey” во соработка со продуцентот Сашо Павловски и Мумин Јашари, копродукција Македонија-Косово.
Муса Исуфи – глумец, се номинира за неговиот успешен уметнички ангажман во сценската уметнос за 2014-та. Во минатата година играше во претставите “ Вонредна Седница“, претстава со која ја освои наградата најдобра споредна улога во Прешево, потоа претставата “Вечера на лудите”, “Емигрантите”, и “Живите лешови”, која е одиграна во Швајцарија. Играл во бугарската серија – “Шменти Капели-Легендата”, беше дел и од долгометражниот филм на канадско –бугарската продукција “Viking Quest”, и во кратко метражниот филм “My City Screams”.
Ќендрим Ријани – режисер, Донесе нова уметничка ера во 2014-та година со неговата претстава “Предавање”. Црната комедија “Предавање” на авторот Martin Mcdonagh, донесена од страна на Албанскиот Театар Скопје, во режија на Ќендрим Ријани, премиерно се претстави во рамките на фестивалот “Охридско лето” каде се обдра како една од најдобрите претстави. Потоа продолжи во “Коко Фест” во Корча-Албанија, за да ја добие главната награда на фестивалот како “Најдобра претстава на фестивалот”, додека Ќендрим беше прогласен за најдобар млад режисер. “Предавање” успеа да добие награда и во Тетовскиот Фестивал каде ја доби единствената награда “Најдобра претстава”. Ријани во текот на минатата година ја донесе и претставата “Второто поглавје” со театарот “Андон Зако Чајупи” од Корча-Албанија. Со оваа претстава Ријани ја доби наградат “најдобра режија” во Фестивалот во Фиер.
Во областа на медиумите, номинирани се:
Младински форум-МТВ2 – Образовна и дебатна емисија која особено внимание им посветува на проблемите, предизвиците и перспективата на младите. Се номинира за фактот што се занимава со проблемите на младите во сите нивоа на образовниот процес. Во оваа програма гостуваат експерти од сите сфери, и се дебатира за сите проблеми гледано од аголот на младите. Во една година каде што постоеја предизвици на слободното изразување, оваа порграма беше уште еден обид на младите автори за да ги едуцираат нивните врсници за значењето на дебатата и слободното мислење и изразување за разновидните проблеми со кои се соочуваат во општествениот живот.
Веб Магазинот Inbox 7 – се номинира за новинарските текстови и прилози кои имаат за цел да ја презентираат истражувачката работа на новинарите. Истражувачкото новинарство недостига во медиумскиот простор, а особено во албанскиот. Inbox 7 има за цел да даде еден придонес во овој случај со објавување online, а потоа и со ширењето на текстовите и во другите медиуми.
Радио Вати – Се номинира за одржување на нивото во радиофонското емитување, со еден голем јубилеј во 2014-та година. Радио Вати минатата година напиша 20 години во етерот на Македонија. Се рангира како една од првите албански радио станици во Скопје и Македонија, додека големата слушаност на ова радио зборува за нивното опстојување во таблото на албанските медиуми. 2014-та година и донесе и награда во Радискиот Фестивал во Ѓаковица Радио Фест- каде што учествувале 23 радио станици од албанското поднебие, каде што Радио Ват се награди со второто место во категорија Најдобра Радио Реклама.
Списанието Шења – Се номинира како единствено албанско списание која се обидува да го подигне во повиско ново не само на слободното мислење туку и на начинот на пишување. Темите не ја опфаќаат само Македонија туку често се зема во предвид и регионалното мислење како и триаголникот Скопје-Тирана-Приштина. Авторите на текстовите во ова списание се исто така од целиот регион и се од голема вредност во албанската публицистика.
Патот Кон…-Алсат М – Се номинира за фактот дека во 2014 година беше главната арена во јавната дебата не само за албанците туку за целата земја. Во време кога недостасува дебата и дискусии, овој програм донесе различни мислења од страна на експерти, аналисти, политичари, и др., во прилог на јавноста. Изјавите дадени во оваа емисија влијаеле и врз политчката дебата, но и во донесувањето одлуки од страна на институциите. Големата гледаност на емисијата Патот Кон… придонесе за овој програм биде еден од најважните не само кај албанските медиуми туку и тие македонските.
.jpg)
Научни публикации, книжевност и публицистика:
Ахмет Селмани – Се номинира за објавувањето на романот “Создавање на пустината”. Познатиот автор на албанското писмо-поет, публицист, остар критичар на уметноста, Ахмет Селмани, овој пат доаѓа со расказ за создателот на една пустина која се наоѓа насекаде. Може да се каже дека овој роман е историски и анти диктаториален, со елементи на псиколошки роман, кој го презентира портретот на еден диктатор, неговата историја на злодела и трагичните последници што ги имал народот кој бил предводен од него.
Арлинд Фаризи – Се номинира за неговата книга “Другиот”. Се работи за есеј, кој носи една друга димензија на темите кои доминираат во општеството, почнувајки од политиката а особено врз културата. Оваа публикација придонесува за една поопширна дебата не само помеѓу албанците во Македонија но и пошироко, и помага да го најдеме особено “другиот” во нас како предуслов и за сите други околу нас.
Емира Алиу – Се номинира за собирот на раскази “Скалите”. Кратките раскази во ова издание имаат за тема секојдневието, но гледана од поетска точка, каде често пати преминува во проза. Расказите се едноставни, со фигуративен јазик, каде се појавува искрената емоција помеѓу редови. “Скалите” се метафора на искачувањето, амбицијата и самото човечко усовршување.
Нехас Сопај – Се номинира за публикација на литературната студија “Литературни индивидуалитети “ посветена на Теки Дервиши, еден од познатите автори на современата албанска литература. За оваа студија на авторот му беа потребни 14 години истражување за начинот на пишување на Теки Дервиши, како еден писател кој на албанската литература и даде нов специфичен модел на литературното пишување.
Салајдин Салиху – Се номинира за книгата “Глас во пустина”. Авторот во 2014-та беше избран за “Поет на годината” од страна на Пен Албанија. Салајдин Салиху е претставник на новата генерација на автори на албанската литература. Во неговите стихови е присутен реалитетот кој не опфаќа. Тоа придонесува да албанците од Македонија бидат присутни во книжевниот опус како со естетиката така и со инспирацијата која доаѓа од неа.
Достигнувања во областа на класичната музика:
Фатос Лумани, композитор – Се номинира за неговата работа во текот на 2014 како автор на нови дела во кљасичната музика. Негови нови дела се “Кантата” и “Ораториум”, oвие дела се изведувани од неколку оркестри. Делото “Концерт за пијано и оркестар” беше изведено на свеченото отворање на “Денови на Македонската Музика” со Македонската Филхармонија. Фатос Лумани исто така компонира музика за театaр и филм.
Шкелзен Бафтијари, пијанист – Се номинира за неговото забележително изведување и за обемното учество на концерти. Во текот на 2014 година, Шкелзен беше меѓу ретките пијанисти во Македониа кој одржа рецитали и концерти од кои се одвојува неговиот солистички настап со Македонската Фиљхармонија и со Симфониски Оркестар на ФМУ.
Покрај поголемиот број на снимки за радио и ТВ, редовно учествува на семинарите
во ОХРИД (Фестивалот “Охридско Лето”).
Јетон Пустина, диригент – Се номинира за неговиот професионален ангажман во организирање и менаџирање на десетина уметнички активности во 2014г. Се издвојува неговата работа како диригент на бројни концерти и манифестации каде што се изведуваше традиционала албанска музика обработена на оригинален начин. Вреди да се напомени дека Пустина е дел од менифестациите “Kултурно лето –Тетово”
и “Tетово го слави Ноември”.
Сихана Бадивуку, виолинист – Се номинира за најзиниот константен ангажман во 2014г учествувајќи во рецитали и концерти во Македониа и надвор од неа. Се издвојуваат нејзините концерти во Скопје и Италија. Се карактеризира како итерпретатор со нагласени емотивни и технички способности. Исто така, Сихана учествува во бројни проекти на класичка музика во Македонија, Косово и Албанија.
Талент на годината:
Јасир Хасани (фудбал) – Неговиот талент и успех се евидентира од Фудбалската Федерациа на Македонија која го прогласи за најдобар млад фудбалер за сезоната 2013-2014. Од Град Скопје ја доби наградата „Спортист на годината“. Јасир е член на екипата на Вардар – Скопје и е редовен член на Македонската Репрезентација. До сега имаше 15 настапи со Македонската репрезентација и постигна 5 гола.
Арбина Јаји (тенис) – Се номинира за успеси во спорт кој не е многу застапен во нашата земја. Ја именуваат идната „Шарапова“. Во 2014г Арбина го освои првото место на републичко ниво за тенис во нејзина категорија. До сега е добитник на четири први места во републичко ниво за категоријата „зелен тенис“. Според добиените турнири Арбина се смета шампион за нејзина возраст. Нејзиниот талент ветува блескава кариера.
Анеса Хајдари (атлетика) – Се номинира за нејзините успеси во атлетика. Во 2014г. бележи нов рекорд на 400м без пречки на Светските трки за деца. Иако само 13г. исполнувајки ги спортските норми, беше дел на репрезентацијата на Македонија на балканскиот натпревар за кадети во Турција. Важи за атлетичарка со голема преспектива.
Абдурахим Идризи (карате) – Се номинира за добиени 16 медали во 8 спортски натпревари. Неговите успеси се забележуват во две карате дисциплини: Ката и Кумите. 2014г ја започна со „Grand prix Croatia“ каде што освои 2 медала, златна и сребрена. Во турнирот „Ilicha open“ Сараево освојува уште 2 други награди (златна и сребрена). На државниот шампионат на Македонја се прогласува шампион во кумите и освојува сребро во ката. Така го добива дресот на Македонската репрезентација. Идризи за 2014г. забележа успеси на балканскиот шампионат во Истанбул како и во други меѓународни натпревари.
Достигнувања во музиката:
Елита 5 (рок бенд) – Се номинираат за големиот камбек на музичката сцена во 2014г. со нивниот нов албум „Последниот мохиканец“. Легендарната рок група уште еднаш покажа зошто го заслужува овој епитет. Овој албум содржи неколку одлични песни, од кои повеќето хитови. Песната „Извини“ (ме фал) која што има и видео запис, се одвојува со 3 милиони кликови на YouTube.
Леонора Полоска и Канита – 2014 е година на враќање на Леонора во сцената на поп музиката. Песната „Горам за тебе“ (диѓем пер ту) која ја доби награда за најдобар дует во Фестивалот „Kenga Magjike“ во Албанија во соработка со уште еден фантастичен млад вокал Канита која со нејзинит талент ветува многу. Леонора изминатата година ја забележа со уште една нова песна „Со нас“ во соработка со В-boy, проследена со видео запис.
Туна – Уште една успешна година за Туна. 2014г. ја започна со песната „Бејб“ за потоа да продолжи со проектот „ММВ“ со Гетоар Селими. Овој проект беше проследен со 7 милиони кликови на YouTube и важи за една од најпопуларните песни на годината. Не заостанува ни песната Пардон која е уште еден хит во низа. Вреди да се напомене нејзината турнеа Fenix Tоur 2, проследена со интересни настапи.
Кренар Исмаили – Се номинира за неговота учество во „The Voice of Albania 3“. Како најдобар вокалист од Македонија тој стигна во финале, и имаше голема популарност. Кренар исто така е виолинист и член на музичката група Бла Бла Бла од Скопје како и групата „POR-NO“ од Приштина со кои настапуваше со промоција на нивниот нов албум во Тирана и Приштина. Неговите лајв настапи во Скопје и други градови се следат со голем интерес и бројна публика.
Дoстигнувања во визуелната уметност:
Арбер Колоња (графички дизајнер) – Се номинира за неговите успеси како графички дизајнер во 2014г. Победи на меѓународниот конкурс во Иран на тема делото на Нелсон Мандела. Ова престижна награда ја доби во конкуренција од над 400 уметници од целиот свет. Неговиот постер ја преставува борбата на Мандела со слоганот „Брановоте на омразата се стишиа„. Арбер Колоња од пред две години живее во Виена, каде е ангажиран од најголемата австриска медиа групација ”Österreich”. Во март 2014 ја изработи книгата „Sochi 2014„ за олимписките игри.
Нехат Беќири (сликар, професор) – Се номинира за посебниот белег и новини што ги доненесе во текот на 2014, со неговите лични и групни изложби. Беќири ја започна годината со групната изложба во студиото на познатиот албанско-американски фотограф, Фадил Бериша во Њу Јорк. Потоа ја претстави самостојната изложба „Д“ во Приштина. Тој имаше и неколку други изложби. Ја претставува средната генерација на албански ликовни уметници кој се карактеризира за метафората, но и посебниот стил.
Бесиан Мехмети (архитект) – Се номинира за постигнивањата во 2014г. ставајќи ја архитектурата во фокус и како уметничко изразување. Победник е на неколку конкурси за иновативните решенија. Меѓу другите тој е дел од тимот, кој победи на конкурсот за изградба на школото во Капиштец. А неговиот проект за ревитализација на емблематичната зграда во Тирана „Пирамида„ беше избрана меѓу 5-те најдобри проекти, во конкуренција со познати светски студија за архитектура.
Бурим Укичи (сликар) – Се номинира за успесите во 2014. Победник е на неколку ликовни конкурси, меѓу кои на ателјето Cite internationale Des Arts – Paris како и прво месото на конкурсот организиран од Општина Тетово. Бил дел од неколку групни изложби, и се карактеризира за посебност и уникатност во неговите дела.
Енкел Дика (графички дизајнер). Се номинира за успесите во 2014 кои претежно се надвор од Македонија. Неговите дизајни се користат во различни аксесоари низ целиот свет. Од заштитни маски за iPhone 6 до блузи, спортски реквизити, часовници, и др. Неговите дела беа користени од над 20 меѓународни компании, претежно во САД. Тој е специфичен пример на успех, твори во Македонија а „доминира„ во странство. Стотици се луѓето кои неговите дела ги имаат тетовирано, преставувајќи еден од најинтересните начини на влијание со неговата уметност.
Оваа манифестација се организира по трет пат.