Поранешната власт од непознати причини во 2о13 година направила измени на Законот за лекови во делот на паралелниот увоз и таму како земји увозници се додадени трети земји. Но, анализите покажаа дека 99 проценти од увозот се врши исклучиво од Турција и овие лекови не се сигурни, потврди Народниот правобранител
Во моментот 99 проценти од лековите од паралелен увоз се од Турција и за нив нема гаранција дека се безбедни, обзнани денеска Народниот правобранител. Овие лекови, според последните податоци на Агенцијата за лекови учествуваат со 70 проценти во болниците и 30 проценти во аптеките. Истрагата на Народниот правобранител покажала многу пропусти во делот на лековите од паралелен увоз кои покажуваат дека постои хаос и нема контрола во регулацијата на овој вид увоз.
Она што е застрашувачки, е што за овие лекови воопшто не постои комисија која ќе направи стручна проценка и ќе утврди дали и колку се сигурни како што тоа се прави при редовниот увоз на лекови, ниту пак ги поминале контролите на специјализирани лаборатории во Стразбург и Лондон.
„Утврдено е дека при паралелниот увоз воопшто не се спроведува постапка за регистрација на лековите. Ова значи дека веледрогериите добиваат само привремени одобренија, додека целосно одобрение се издава откако увозникот ќе го плати целиот надоместок, а лекот веќе стигнал до пациентите. Не постои Комисија за лекови која треба да врши стручна проценка на лековите од паралелен увоз составена од експерти од фармација и медицина, како што тоа се прави кај редовните увоз на лекови. Во последните години, откако се донесени измените на Законот за лекови во 2013 година се врши само проценка на документацијата врз основа за сличноста на лекот од паралелен увоз со оригиналниот лек кој е регистриран во државата и тоа врз основа на документ и примерок од лекот од земјата извозник, во случајот Турција, и тоа го прави овластен проценител“, велат во Народниот правобранител.
Поради досегашните сознанија кои главно с е однесуваат се на пропусти во Законот за лекови од Народниот правобранител се обратиле до Владата итно да се направат измените и да им гарантира безбедност на граѓаните. Агенцијата за лекови да ги зајакне капацитетите, кадровски и стручно.
Од таму сметаат дека измените кои се работат околу три месеци се минорни, тие нема да го решат проблемот и од законот воопшто не се исфрла Турција како земја увозник. Паралелниот увоз започна да се применува со законот во 2012 година и увозот се вршеше исклучиво од земји од ЕУ, но претходната власт од непознати причини одлучи во 2013 година да додаде трети земји(Русија, Турција, Израел, Канада, Норвешка и САД) како земји извозници во Македонија и тоа го направи со измена на законот. Извори за НОВА тврдат дека екс министерот Тодоров подоцна не сакал да направи никакви корекции во делот на законската регулатива.
Од Народниот правобранител информираат дека откако се обратите со допис до Министерството за здравство, побарале анализа на лековите во 45 здравствени установи во државата. Од нив 13 потврдиле дека набавуваат лекови од паралелен увоз, седум се изјасниле дека набавките ги прави друг за нив, односно Службата за општи и заеднички работи во клиниките, а 25 дека немаат сознанија за лекови од паралелен увоз. Само болницата во Штип им дала комплетни информации за лековите и потенцирале дека се тоа лекови од паралелен увоз од Турција. Ниту една болница не одговорила дали имаат пријави за несакани дејства .
Од оваа институција велат дека се уште чекаат одговор од Министерството за здравство и од Агенцијата за лекови, како се вршеле набавките. Не се обратиле во Фондот за здравствено осигурување, ниту пак има сознанија дали оваа институција преземала мерки со кои ќе им се гарантира безбедноста на граѓаните.
Од Народниот правобранител се загрижени што граѓаните не се охрабрени да пријавуваат несакани дејства од лековите или пак не знаат каде да реагираат.
„За да ги охрабрат граѓаните и да ги упатат каде треба да пријавуваат Министерството за здравство треба да направи кампања,“велат од Народниот правобранител.
Истражувањето кое го спроведе оваа институција ги потврди сите случаи што ги објави НОВА, каде што се откриени сомнителни, фалсификувани или лекови кои дале несакани реакции.
Од таму потврдија дека увозникот немал одобрение за увоз за лекот „Церезиме“ за ретка болест Гоше од кој беа повлечени 12 серии поради тоа што две пациентки во март минатата година добија несакани реакции од лекот на Клиниката за детски болести. Едно девојче можело да заврши фатално доколку таткото не ја стопирал инфузијата веднаш.
„Има и прекршочна пријава кон една веледрогерија за лекот Херцептине на Клиниката за онкологија поради тоа што немале одобрение за дистрибуција. Резултатите од примероците кои се земени од лекот покажале отстапувања во дозволени граници“, велат во Народниот правобранител.
Ова се само дел од пријавите и поплаките кои се регистрирани во Агенцијата за лекови. НОВА веќе објави дека двете лаборатории со кои располага државата не можат да вршат комплетни анализи во делот на биолошките лекови каде што спаѓаат инсулините, вакцините, крвните деривати, а испраќање на секоја серија во странство е невозможно и многу скапо.
Сериозни измените на Законот за лекови, а не обична шминка ќе стават ред во делот на паралелниот увоз. Тоа може да се направи со усогласување на одредбите на целиот закон, а особено усогласување со регулативата на ЕУ во делот со производство и пуштање во промет на лековите од паралелен увоз, потенцираат од Народниот правобранител.