Сега е вистинското време да се реши 25-годишниот спор за името и има волја и на двете страни за тоа, изјави посредникот на ОН Метју Нимиц по средбата во Атина со шефот на грчката дипломатија Никос Коѕијас. Оценувајќи ја средбата како конструктивна, Нимиц рече дека грчката Влада е искрена и активна во решавањето на проблемот. Постојат неколку тешки прашања, но мислам дека во Атина и во Скопје, има добра волја да се затворат.
Нимиц активностите во Атина ги започна со средба со одговорниот за надворешна политика во опозициската Нова демократија.
Кумуцакос: Средбата со Нимиц не ја намали загриженоста на Нова демократија
Елиминирање на иредентизмот, име прифатено од Грците, име за севкупна употреба и промена на македонскиот Устав се точките што одговорниот за надворешна политика во опозициската Нова демократија ги споменува како неопходни за решение на името.
По средбата со Нимиц, Јоргос Кумуцакос вели дека брифингот со медијаторот, за жал не ја намалил загриженоста на опозициската партија. Токму затоа, Кумуцакос, ги повтори позициите на Нова демократија.
Коѕијас: Грција подготвува спогодба во четири точки
Предлози за името, иредентизмот, меѓународни и регионални односи на Македонија и мерки за позитивна агенда се четирите точки на нацрт спогодбата што Грција кон средината на февруари ќе и ја достави на Македонија. Ова го откри шефот на грчката дипломатија, говорејќи за грчката државната телевизија ЕРТ.
Според Коѕијас, спогодбата која уште е во фаза на формулација, најпрво ќе и биде презентирана на грчката, а потоа на македонската влада, доколку биде прифатена ќе претставува основа за решавање на проблемот, ќе треба да добие зелено светло од парламентите на двете земји и ќе го отвори патот на Македонија до НАТО и ЕУ.
– Во оваа спогодба ќе бидат вклучени сите теми што се отворени во врска со името. Посебно поглавје за иредентизмот, но и за темите што се однесуваат на иднината на земјата, за нејзината интеграција во меѓународни организации и позитивна агенда, како можат дополнително да се развијат нашите односите, рече Коѕијас.
Шефот на грчката дипломатија, потврди дека медијаторот доставил пет конкретни предлози, четири имиња на македонски јазик и едно Македонија (Скопје), додека пак во однос на грчките позиции рече дека според негово мислење името треба да биде сложено со терминот Македонија, „да не биде на англиски, да биде на јазикот или јазиците на оваа земја, без превод“.
Во однос на преговорите за името, шефот на грчката дипломатија, ја повтори неговата позиција дека името вклучува седум прашања: името, употребата на името,идентитетот, јазикот, трговската употреба, акронимите и знаците.
Никос Коѕијас објасни дека ако постои согласност од македонска страна за спогодбата, тогаш таа ќе треба да биде изгласана од парламентите на двете земји, согласно уставните одредби за одобрување на меѓународен договор.
Коѕијас рече дека за кој било договор за решение меѓу двете земји потребно е Македонија да направи уставни промени. Запрашан за тоа што би требало да се промени во Уставот, Никос Коѕијас ги посочи преамбулата и два члена, без да открие дополнителни детали.
– Кој било договор што ќе го случиме, ако не е придружен од уставни промени или ако сакате да ги кажете, прилагодувања, ќе може подоцна кој било нов премиер, од друга политичка област, да го смени. Ќе се најде во тешка позиција сегашната влада на оваа земја, ако не се смени Уставот, а склучи меѓународни договори и следната влада ќе им каже дека дејствувале противуставно, објасни Коѕијас и додаде дека владата на Заев во овој момент нема двотретинско мнозинство за промена на Уставот, а прво што треба да направи е да го отвори процесот за измени.
Грција сака пакет решение
Нема да го поделиме проблемот на делови, вели Коѕијас, со што индиректно го отфрли и предлогот на Нимиц, објавен во грчките медиуми за постепено решавање на прашањето.
Шефот на грчката дипломатија вели дека сака целосна употреба на решението, што според него значи и промена на македонските пасоши и лични карти. Овој негов став го поткрепи со примери од неговото искуство како академик и експерт за глобализација.
Без договор нема членство во НАТО
Министерот за надворешни работи на Грција не сакаше да говори за конкретни временски рокови за решение, а во однос на тоа ако не се постигне договор до НАТО Самитот, истакна дека Македонија без договор не влегуваат во Северно-атлантската алијанса.
– Процесот за НАТО не е дека ние сакаме да ги внесеме во НАТО, туку дека самите го бараат тоа. Ние во преговорите го користиме фактот што тие сакаат да станат член на НАТО, рече Коѕијас, додека пак во однос на евентуални притисоци од трети страни, истакна дека тој има испратено порака до сите, и до ЕУ, НАТО, и до САД и Русија да не се мешаат.
Грција во 1997 го признала македонскиот јазик
Говорејќи за изведените зборови што произлегуваат од името, Никос Коѕијас, откри дека терминот „македонски јазик“ бил признат од Грција во 1997 на конференција на ОН одржана во Атина.
– Знаете кога е прифатено во ОН името македонски јазик? Знае кога прв пат беше направен договорот од страна на Грција, јазикот на оваа земја да се вика македонски? Јас ќе ви кажам. Во 1997 за време на Константинос Караманлис. Знаете каде се случи ова? Се случи на конференција на ОН организирана во Атина, откри шефот на грчката дипломатија, објави МИА.
Коѕијас: Спогодбата не е земи или остави
Спогодбата нема да биде земи или остави. Другата страна ќе има можност да интервенира со свои предлози, вели шефот на грчката дипломатија, по работниот ручек со Нимиц.
Никос Коѕијас вели дека македонската страна е запознаена со идејата, меѓутоа содржината ја разработува Атина, додека пак за временскиот рок, кусо коментира „што е можно побргу“. За нацрт спогодбата, пак, вели дека го известил и медијаторот Нимиц.
– Секако. Предлогот ќе биде наш, може да побара да ја смени цела, може да има алтернатива со нејзино решение, измени. Не е земи или остави. Тоа е предлог за разговор, за дијалог за да се олеснат преговорите – објаснува шефот на грчката дипломатија.
Во однос на временскиот рок вели дека што е можно побргу, толку подобро, но потребно е многу работа.
– Немам временски рок – рече шефот на грчката дипломатија, запрашан за рокот за решение до НАТО самитот, објаснувајќи дека „ако не можеме да се договориме, ќе продолжиме со разговорите“.
Светот дава ветар во грб за решавање на спорот за името
Претседателот на Европскиот Парламент Антонио Тајани оценува дека има можност Република Македонија да го реши спорот за името и да ги почне наскоро преговорите за членство во ЕУ.
– Поранешна југословенска Република Македонија има постигнато значаен напредок и јас сум оптимист во однос на двете прашањата и спорот за името и за можноста наскоро да ги отвори пристапните преговори, вели Тајани прашан дали оваа е добра година за земјата да го реши спорот и конечно да ги почне преговорите.
Обединетите нации соопштија дека може да биде постигнат напредок во решавањето на 26 годишниот спор меѓу Атина и Скопје околу употребата на името Македонија.
Заменик портпаролот на Обединетите нации Фархан Хак изјави дека „е создаден позитивен момент“ во разговорите што се водат со посредство на ОН и дека е можно да биде пронајдено решение со, како што изјави, „вистински дух на компромис од раководствата и од народите на двете земји“.
МНР: Соопштување крајни позиции го намалува просторот за разговори
Jавното соопштување крајни позиции може да го намали просторот за разговори, велат од кабинетот на шефот на министерот за надворешни работи, Никола Димитров.