Претседателот на бугарскиот тим од мешовитата комисија за историски прашања, Ангел Димитров во интервју за „24 часа“ вели дека денешната Република Северна Македонија е создадена во пазувите на комунистичка Југославија, потоа се кодифицира денешниот литературен јазик и е составена неговата азбука, потоа се формира современиот македонски идентитет, се воспоставува доктрината за македонизмот како државна идеологија која го придружува комунистичкото минато… И сето тоа е насочено против Бугарија.
– Така, минатото постојано се пренесува во сегашноста со цел да се моделираат нејзините практики, па затоа невнимателното уживање во таков проблем не зборува на јазикот на политичката предвидливост и стратешкото размислување. Промените мора да започнат сега, а вистинскиот доказ за тоа ќе биде гаранција за надминување на тензиите во билатералните односи. Република Северна Македонија мора да стане дел од ЕУ и во процес на промена ќе се зајакне нашата заемна доверба и подготвеноста на Софија да биде пријателска поддршка и еден вид гарант за европската иднина на Скопје. Политичката ситуација не треба да ги засенува европските принципи и мислам дека токму неразбирањето на овој конфликт не е европско, вели тој.
Во Мешовитата комисија за историски и образовни прашања, прашањата имаат своја конфликтна рута, вели Димитров, иако колегите од Скопје строго го следат државното сценарио на Република Северна Македонија за развој на билатералните односи.
– Она што е посебно е што нашите колеги првично не го прифатија Договорот за пријателство и добрососедство во делот што ја формулира работата на комисијата. Тие ја отфрлаат дефиницијата за „заедничка историја“, намерно се спротивставуваат на приближувањето на ставовите во толкувањето на минатото и бараат првенствено да се воспостават разлики. Инаку, тие се придржуваат до карактеристичниот политички стил на Скопје на фразеолошка декларативност, замена на тези, одолговлекување и опструкција. Хронолошки, на првите неколку состаноци, колегите од Скопје забележаа минимална подготвеност за промена – во однос на Старата историја, тоа не е особено тешко, но од летото 2019 година по приемот на земјата во НАТО, нивната непопустливост е зајакната, а од октомври, кога беше објавена Рамковната позиција на бугарската влада, поддржана од Националното собрание, нашите состаноци станаа бесплодни, истакна Димитров.
– Работата на комисијата беше еднострано прекината од нив подолго време, а неодамна нашите колеги не се осмелуваа да го нападнат ниту премиерот Заев во неговиот обид да внесе подготвеност за разбирање. Сепак, бламирањето на сопствениот премиер не е израз на демократска слобода и професионална независност, туку само потврда дека нашите колеги го следат главниот политички тренд во Република Северна Македонија – да ги зачуваат македонските митови за себе и за другите. Вие самите разбирате дека проблемите во работата на комисијата се предизвикани од фундаменталните разлики во толкувањето на минатото, но многу повеќе од огромните политички разлики во односот кон Договорот за пријателство и добрососедство – основа за развој на нови, европски билатерални односи, смета историчарот.