Причина за црниот чад што денеска се појави од оџакот на студентскиот дом „Кузман Јосифовски“ во Центар е што исклучувањето на системот на мазут, тврди директорот на Државниот студентски центар „Скопје“ Дарио Николовски.
Тој признава дека домот се уште не е приклучен на централно греење, на што се обврзаа во февруари оваа година со потпишување на меморандумот со БЕГ, на кое присуствуваа министерот за образование Арбр Адеми и заменик министерот за животна средина Јани Макрадули, кој овој чекор го оцени како официјален почеток на практичната примена на Планот за чист воздух за 2019, донесен лани ова време. Николовски вели дека од наредната недела ќе биде објавен јавен повик, а до завршување на постапката за поврзување, ќе се греат на екстра лесно гориво што го добиле од Владата.
-Додека да се спроведе целосно постапката за поставување на централното, од Владата добивме 80 илјади литри екстра лесно и ќе се грееме со тоа. Во моментот кога ќе заврши зафатот, ќе бидеме конечно на гас. Се работи за три проекти. Освен тоа што се греевме на мазут и кујната ни беше на мазут, и затоплувањето на санитарната вода со која што се тушираат студентите ни беше на мазут. Заврши ревизијата, наредната седмица се пушта јавниот повик и останува само да се спроведе, вели Николовски.
Заменикот-министер за животна средина, Макрадули пак за Фокус изјави дека Владата ги префрлила парите за домот да се приклучи на централно греење и дека е направена мапа, домот да престане да се грее на мазут.
-Само да се потсетиме дека префрлањето од мазут на централно греење на студентскиот дом Кузман беше ветено како ПРВА активност која ќе се реализира во рамки на Програмата за намалување на аерозагадувањето за 2019, од План за чист воздух. Еве го резултатот. Незгодно барем малце да им паднеше на толку ветувања, фанфари, да не спроведеш до волку, па уште да си ветил како прва активност за годината, која еве завршува. Да се повлечеше некој од функција, да кажеше, јас сум одговорен за ова и се повлекувам. Не. Ништо, реагираа денеска од Иницијативата О2.
Макрадули на 16 јануари годинава најави дека во текот на тој месец ќе реализираат првите две активности – од кои едната е токму централното греење за „Кузман“.
-Тоа е поврзување на студентскиот дом „Кузман Јосифовски -Питу“ во Скопје на топлинскиот оператор. Во моментов таму има 490 студенти, а загревањето е на мазут и во зимскиот период се троши 230 тони. Годишно има трошоци од 7,1 милиион денари, од кои пет милиони ги покрива државата. Со поврзувањето на топлинскиот оператор трошоците, како што рече, ќе се намалат на околу 5,3 милиони денари.
Голем е бројот на државни институции во државата кои користат мазут за затоплување. Иако не постои прецизна евиденција за тоа колку институции во моментот се на овој енергенс, податоците до кои дојде НОВА во истражувањето во април годинава, покажуваат дека нивниот број е огромен. Мазутот е продукт кој се добива со дестилација на нафтата и важи за голем загадувач воздухот и животната средина.
Вкупно 17 здравствени установи во државата користат мазут или тоа го прават комбинирано со нафта, говорат податоците кои ги добивме од Министерството за здравство.
На ваков начин се греат општите болници во 15 градови, двете Клинички болници во Битола и Тетово, Психијатриските болници во Скопје, Демир Хисар и Негорци, Специјалната и болница за белодробни заболувања во Јасеново, Специјалната болница за ортопедија Св. Еразмо во Охрид, како и Геронтолошкиот завод „13 Ноември“ во Ѓорче Петров. Очигледно, здравствените установи каде што лекуваат, всушност предизвикуваат тешки последици по здравјето на луѓето.
И вечерва ПМ10 над дозволеното
Мерните станици за квалитет на воздухот вечерва покажуваат зголемени концентрации на ПМ10 честички на повеќе места.
Загадувањето на повеќе места е над доволените 50 мг на метар кубен, а нависоко е во Куманово, Ѓорче Петров и Миладиновци каде тие се над 100 мг на метар кубен, додека во Тетово карпош и Струмица е од 64 до 69 мг на метар кубен.
И натаму не работи мерната станица во Лисиче, реон кој лани беше шампион по загаден воздух, а нема податоци ниту за Битола, Кавадарци, Велес, Кичево…