Брисел: Се очекува Европската унија денеска да опомене речиси 10 влади, вклучително и Франција и Италија, поради нивното прекумерно трошење откако новите буџетски правила стапија на сила оваа година.
Ова ќе биде првпат Брисел да ги опоменува нациите откако ЕУ ги суспендираше правилата по пандемијата на Ковид во 2020 година и енергетската криза предизвикана од војната во Украина, бидејќи државите ги поддржуваа бизнисите и домаќинствата со јавни пари.
Европската комисија денеска ќе ги објави проценките за буџетите и економиите на 27-те држави на ЕУ и најверојатно ќе посочи дека околу 10 земји, вклучувајќи ги Белгија, Франција и Италија, имаат дефицит повисоки од три проценти. Целите се долгот на државата дека не смее да биде поголем од 60 отсто од националното производство, со јавен дефицит — недостигот помеѓу државните приходи и трошоците — не повеќе од три отсто.
Извршната власт на ЕУ се закани дека ќе започне процедури за прекумерен дефицит, што го започнува процесот што ја принудува земјата преоптоварена со долгови да преговара за планот со Брисел за да се врати на вистинскиот пат. Таков потег треба да биде одобрен од министрите за финансии на ЕУ во јули.
Земјите кои нема да ја поправат ситуацијата, теоретски може да бидат погодени со казни од 0,1 отсто од бруто домашниот производ (БДП) годишно, додека не се преземат мерки за решавање на прекршувањето.
Земјите од ЕУ со највисоки коефициенти на дефицитот во однос на БДП минатата година се Италија (7,4 отсто), Унгарија (6,7 отсто), Романија (6,6 отсто), Франција (5,5 отсто) и Полска (5,1 отсто).
Тие „најверојатно“ ќе се соочат со процедурите за прекумерен дефицит, заедно со Словачка, Малта и Белгија, кои исто така имаат дефицити над три проценти. Шпанија и Чешка ја надминаа границата од три проценти во 2023 година, но треба да се вратат на линија оваа година.
Во меѓувреме, соодносот на дефицитот во однос на БДП на Естонија е над три отсто, но нејзиниот долг е околу 20 отсто од БДП, значително под границата од 60 отсто.
Комисијата ќе ги разгледа податоците на државите во 2023 година, но „ќе ги земе предвид и случувањата што се очекуваат за 2024 година и подоцна“.
Земјите-членки мора да ги испратат своите повеќегодишни планови за трошење до октомври за ЕУ внимателно да ги испита, а комисијата потоа ќе ги објави своите препораки во ноември.
Според новите правила, земјите со прекумерен дефицит мора да го намалуваат за 0,5 поени секоја година.