Close Menu
НОВА ТВНОВА ТВ
  • НАСЛОВНА
  • ВЕСТИ
  • ЗУМ
  • УДАРНО
  • ИЗБОР
  • ТЕМА
What's Hot

Интервју со Павле Гацов: Малите економии имаат мал број алтернативи за справување со американскиот економски протекционизам

April 7, 2025

Интервју со Мирче Јовановски: Последиците од царините на САД – губење работни места и странски инвестиции и намален извоз

April 3, 2025

Интервју со пратеничката на СДСМ Славјанка Петровска: Ни треба повеќе храброст но не во ветувањата туку во исполнувањата

March 25, 2025
НОВА ТВНОВА ТВ
  • НАСЛОВНА
  • ВЕСТИ
  • ЗУМ
  • УДАРНО
  • ИЗБОР
  • ТЕМА
НОВА ТВНОВА ТВ

Кога вистината станува релативна, пропагандата победува

0
By Marija Todorovska on September 10, 2025 ИЗБОР
СПОДЕЛИ
Facebook Twitter LinkedIn Email

Како пропагандата ги замаглува фактите, ги брише жртвите и ја изопачува историјата.

Џабир Дерала

„Вистината е релативна.“ Колку пати ја имаме слушнато оваа реченица во кафулиња, училници, па дури и во парламенти? Еден мој драг пријател, мислител и политичар, често вели дека нема една единствена вистина, и во филозофска смисла тој е во право: луѓето живеат низ различни искуства, вредности и перспективи. Навистина е точно дека она што за едни може да е ослободување, кај други може да се почувствува како окупација. Тоа е богатството – и проклетството, понекогаш – на човечката разновидност. Токму овие инспиративни разговори ме водат кон денешната белешка.

Кога ќе дојдеме до фактите – во доказите за тоа што се случило или не се случило – вистината повеќе не е плурална. Таа е една.

Мора строго и остро да ја разликуваме вистината во филозофијата од вистината во реалноста.

Кога зборуваме за вистината во филозофијата, од Платон до Ниче и понатаму, филозофите со векови пишуваат за неа. Во оваа смисла, вистината е поврзана со човечката перцепција, културата и толкувањето. Секој човек носи свои верзии на реалноста, обликувани од воспитувањето, заедницата и верувањата.

Всушност, оваа „плуралност на вистината“ е здрава за едно демократско општество. Таа овозможува простор за дебата, несогласување и потрага по смисла. Перцепциите и перспективите ги отвораат можностите за подлабоко нурнување во искуството на поединци, групи и заедници, создавајќи основа за подобро разбирање на тоа како и зошто луѓето градат одреден став и верување.

Сепак, кога станува збор за опишување на конкретни настани – реалноста – вистината не може да биде релативна. Или една новинарка е убиена, или не е. Или болница е бомбардирана, или не е. Или на жените им е забрането да посетуваат училишта или да направат абортус, или не им е.

Фактите се единствени, проверливи и неопходни за правдата. Тие може да се документираат, проверуваат и потврдуваат со докази. Без овој фундамент, сè се распаѓа под сенката на сомнежот.

Тука и лежи опасноста! Пропагандата го експлоатира релативизмот. Кремљ и неговата пропагандна машина напредуваат токму поради замаглувањето на линијата меѓу различните искуства и фактичката вистина. Нивната тактика не е да заменат една вистина со друга, туку да ја уништат самата можност за постоење на вистината.

Кога Русија го негира масакрот во Буча, и покрај огромните докази, таа не нуди алтернативен приказ – туку сее сомнеж. Слично, кога пропагандата ги изопачува трагичните страдања на цивилите во Газа – целта не е вистината, туку да се предизвика збунетост и поделби. Кога Москва ја турка нарацијата дека „Западот исто така лаже“, целта не е убедување, туку парализа. Ако сите лажат, тогаш ништо не е важно. Крајната цел на пропагандата не е убедување, туку сомнеж, релативизација и парализа.

Релативизирањето ги брише жртвите, ја попречува одговорноста и го нормализира злосторството. Тоа е логиката на негирањето на злосторства насекаде во светот каде владеат тираните – од негирање на геноцидите до заговори поврзани со изборите.

Затоа ова е важно. Демократијата живее од плурализмот на идеи, но умира без темелот што го поставуваат фактите. Ако ги третираме фактите како „само уште една перспектива“, тогаш сторителите ќе избегаат од правдата, дезинформациите ќе се шират неконтролирано, а автократите и тираните ќе ја извитоперат историјата.

Затоа одбраната на единственоста на вистината во контекст на фактите не е догма – тоа е отпор. Тоа е разликата меѓу правдата и неказнивоста, меѓу демократијата и тиранијата.

Конечно, постојат многу вистини кога станува збор за човечки искуства, толкувања и вредности. Тоа е суштината на плурализмот. Но кога станува збор за фактите – особено за воени злосторства, кршења на човековите права или акти на агресија – постои само една вистина. Мора да внимаваме да не ги помешаме двете. Филозофијата е едно – пропагандата е нешто сосема друго. Мешањето на овие два концепта е најголемото оружје на пропагандата. И никогаш не смееме да го предадеме тоа оружје во рацете на непријателите на демократијата.

Текстот е сопственост на ЦивилМедиа 
демократија пропаганда Џабир Дерала
Share. Facebook Twitter LinkedIn Email
ТИКЕР

Косовското собрание не го избра Курти за премиер

October 26, 2025

Француската полиција уапсила двајца осомничени за грабежот во Лувр

October 26, 2025

Лидерите на Тајланд и Камбоџа потпишаа проширен договор за прекин на огнот во присуство на Трамп

October 26, 2025

Некои модели на вештачка интелигенција развиваат свој сопствен режим на програмирање за преживување

October 26, 2025

Норвешкиот министер за одбрана Торе Сандвик предупреди: Русија интензивно го милитаризира полуостровот Кола во Арктичкиот круг, складирајќи нуклеарно оружје

October 25, 2025
ФОКУС

Трамп до Путин: Нема да губам време

ВЕСТИ October 26, 2025

 Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека нема да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин…

Родителите на загинатите во „Пулс“: Каде беа институциите кога ни изгореа децата?

October 25, 2025

Католичките свештеници за помалку од пет години сексуално злоупотребиле 4.451 лица

October 24, 2025

Данела Арсовска: Советот на Град Скопје и Управниот одбор се одговорни за состојбата во „Комунална хигиена“

October 23, 2025
ТИКЕР

Косовското собрание не го избра Курти за премиер

October 26, 2025

Француската полиција уапсила двајца осомничени за грабежот во Лувр

October 26, 2025

Лидерите на Тајланд и Камбоџа потпишаа проширен договор за прекин на огнот во присуство на Трамп

October 26, 2025

Некои модели на вештачка интелигенција развиваат свој сопствен режим на програмирање за преживување

October 26, 2025

Норвешкиот министер за одбрана Торе Сандвик предупреди: Русија интензивно го милитаризира полуостровот Кола во Арктичкиот круг, складирајќи нуклеарно оружје

October 25, 2025
CIVICA
Facebook
  • Редакција
  • Маркетинг
  • Политика на приватност
© 2025 НОВА ТВ

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.