Речиси седум децении откако во белиот камен саркофаг почиваат коските на македонскиот револуционер, Гоце Делчев по нивното враќање од Бугарија во 1946 година, трае енигмата за тоа кој е авторот на ова обележје, пишува Дневник.
Според весникот, во потрага по името на авторот не се исклучува и можноста да се отвори камениот саркофаг, за да се увиди дали авторот потписот го оставил внатре. Истовремено та отворање би можело да се искористи и за употребување на најновите технолошки достигнувања што може да дадат одговор на уште една мистерија – дали во саркофагот се сите коски на Делчев и да се реконструкира неговото убиство. Но, за ваквата идеја допрва треба да се консултираат надлежните институции.
Бранка Илиевски, кустос во Национален конзерваторски центар-Скопје, која се грижи за комплексот „Свети Спас“, изјавила дека сите досегашни напори не довеле до името на авторот.
„Од информациите со кои јас располагам можниот автор треба да се бара меѓу еден од двајца Словенци, кои како архитекти или нешто слично во тој период 1945/46 година работеле во Скопје. Авторот имал задача слична на онаа што сега ја имаат градските архитекти, но и тоа не е сигурно. Наводно, тогаш бил и распишан и јавен конкурс за изработка на камениот саркофаг на кој имало повеќе пријавени трудови. За најдобро е избрано ова решение што и се направило. Но, никаде не можевме да најдеме документи од конкурсот, кој с` учествувал и одлуката за избор на постојниот саркофаг“, вели Илиевски.
Наспроти оваа верзија, историчарот Марјан Димитријевски од Институтот за национална историја, вели дека постојат индиции дека делото го направил некој Хрват од Далмација.
„Претпоставка е дека тој бил резбар кој работел во Скопје и дека од надлежните добил задолжение да го направи камениот саркофаг. Според некои сознанија, не бил скулптор, туку се занимавал со изработка на камени споменици за гробишта. Но, и за вакво тврдење нема докази, практично нема податоци за какво и да е поиздржано тврдење за тоа кој е непознатиот автор“, наведува Димитријевски.
Тој, заедно со кустосите Бранка Илиевски и Перса Билински, во 2006 година објави посебна публикација посветена на 60-годишнината од пренесувањето на моштите на Гоце Делчев во Скопје. Во неа се наведува дека саркофагот бил готов во октомври 1946 година и дека е составен од блокови гранитен камен. Самата конструкција е обратно пирамидална бидејќи димензиите растат од долу кон горе.
„Трите камени столбови на кои лежи саркофагот симболично ги претставуваат трите разединети делови на Македонија – Вардарскиот, Пиринскиот и Егејскиот“, пишува во публикацијата.