Агенцијата за кредитен рејтинг „Стандард и Пурс“ го намали долгорочниот кредитен рејтинг на Македонија и тоа и за кредитите во девизи и за оние во денари од „ББ“ на „ББ-“. Ова е второ намалување во период од две години, откако Агенцијата го намали кредитниот рејтинг на земјава од „ББ+“ на „ББ“ во 2011 година.
Ако тогаш како објаснување за ваквиот чекор беше речено дека причината е за да се воедначи кредитниот рејтинг за кредитите во девизи и во денари, овојпат причините се сосема поинакви и претставуваат отворена критика врз власта.
„Стандард и Пурс“, имено, смета дека од започнувањето на глобалната финансиска криза транспарентноста на македонските јавни финансии опаѓа, како и дека шансите за некаков позначаен економски раст се ослабени.
– Според наше мислење, политичките институции на Македонија имаат неадекватни контролни механизми, додека заостанатите плаќања на Владата претставуваат предизвик за резултатите од фискалната политика – смета Агенцијата.
На ова реагираше македонското Министерство за финансии при што и забележува на Агенцијата за, како што се наведува, квалитетот на анализата, точноста на податоците и наведените причини за намалување на кредитниот рејтинг:
– Агенцијата со својот извештај си дозволува и да се меша во внатрешната политика на земјата зборувајќи за случувањата во Собранието околу носењето на Буџетот за 2013 година и сосема несоодветно зазема страна споменувајќи дека „членови на опозицијата биле отстранети од Собранието за да се избегне дискусија за зголемените расходи на владата.
На тој начин се прејудицираат случувањата од 24 декември кои се предмет на испитување на Анкетната комисија, а агенцијата грубо се меша во внатрешната политика на земјата, реагира Министерството за финансии.
Намалувањето на кредитниот рејтинг е рефлексија на ставот на СП за помалку предвидливиот раст и резултатите од фискалната политика што се должи на регионалните економски притисоци, проблемите што ги имаат странските банки мајки на домашните банки, потешкотиите што Владата ги има со управувањето на доспеаните сметки за наплата и неодамнешното зголемување во јавната капитална потрошувачка на непродуктивни добра.
Последично на ова, СП ја намали и проекцијата за годишен раст на македонската економија во периодот 2013-15 година на 2 отсто или помалку од половина од просечниот раст пред финансиската криза од 2008-2009 година.
– Оваа стапка на раст не е веројатно дека ќе предизвика креирање на потребни работни места за позначително да се намали македонската стапка на невработеност од 31 отсто, со што се покренува прашањето за одржливоста на актуелниот микс на политики – смета СП.
Проекцијата за растот на македонската економија за годинава на СП е само 1 отсто или двојно помалку од проекциите на Владата и на Народната банка на Македонија. Агенцијата смета дека за ова најголем поттик ќе даде јавната потрошувачка, по падот на БДП од 0,3 отсто во 2012 година. Според СП, слабата екстерна побарувачка ќе го намали нето извозот, со оглед на тоа што 60 отсто од него е насочен кон ЕУ. Истовремено, агенцијата смета дека влошените домашни услови за кредитирање ќе ги ограничат приватните инвестиции и антиципира дека дефицитот на тековната сметка ќе се зголеми на над 6 отсто од БДП во 2014 од проценетите 5 отсто годинава, како и дека тој ќе биде финансиран од акумулација на долгови во странство, од странски инвестиции и од мали влечења на средства од девизните резерви.
СП смета дека политичките институции сѐ повеќе слабеат заради неадекватните контролни механизми. Ова се чини како да го подига нивото на скриените трошоци во јавните инвестиции, смета агенцијата и додава дека очекува оти инвестициите во непродуктивни добра ќе натежнат врз потенцијалните можности за економски раст. Уште повеќе, СП смета дека бизнис климата е поволна за странските инвеститори, но помалку охрабрувачка за домашните мали и средни претпријатија.
– Меѓу септември 2012 и февруари 2013 Владата се задолжи во странство делумно за да ги исплати акумулираните и доспеани наплати и да им го рефундира ДДВ-то на компаниите. Според наше мислење, постои ризик за недостиг од буџетски приходи подоцна во текот на годината, особено ако има зголемено трошење од страна на власта. Ние очекуваме долгот на централната влада да порасне до нивото од 37 отсто од БДП до крајот од 2016 година од 34 отсто во моментов. Ние, исто така, очекуваме општите гаранции на власта да пораснат од сегашното ниво од 4,7 отсто од БДП во истиот период – истакнува СП.