Денеска во кругот на поранешната фабрика ОХИС стартуваше долгоочекуваното чистење на малата депонија контаминирана со линдан и неговите изомери, жешка точка која претставува голема опасност за животната средина во Скопје. Министерот за животна средина и просторно планирање Насер Нуредини посочи дека со оваа акција ќе се реши еден децениски проблем, кој преставува жешка еколошка точка во главниот град.
„Планот, како што беше најавено, е во Франција да се извезе лиданот, а во Холандија да биде извезена контаминираната почва. На почеток од следната година треба да се отстранат првите количини од околу 700 тони контаминирана почва“, рече Нуредини.
Чистењето на линданот од ОХИС ќе го врши меѓународната компанија „Полиеко“ од каде најавија дека активностите на терен ќе се изведуваат во согласност со највисоките стандарди за заштита на околината и животната средина и со уотреба на најмодерни технологии.
„На самата локација ќе биде подигнат специјален шатор, а сите активности ќе се изведуваат во затворен простор со цел да се заштити животната средина и јавното здравје од било каков ризик. Ќе бидат инсталирани специјални единици за негативна филтрација на воздухот, сите работници ќе бидат обезбедени со посебна респираторна заштита. Нема да има третирање на отпадот или на загадената почва на самата локација, тие ќе бидат спакувани во специјални, непропусни контејнери кои се одобрени од ОН и во скгласност со Базелската конвенција ќе бидат транспортирани во лиценцирани објекти во Франција и во Холандија за конечно уништивање“,
Ова е многу важен ден за Северна Македонија затоа што се означува почетокот на решавањето на еден од најголемите предизвици со заштитата на животната средина, истакна на настанот првиот секретар на норвешката Амбасада, Стефан Сандста.
„Беше потребна многу напорна, повеќе децениска работа, но сме среќни што заедно со сите партнери успеавме да го реализираме овој проект. Се надеваме дека во иднина, преку Повеќепартнерскиот фонд за заштита на животната средина, ќе успееме да привлечеме и други партнери и организации да ни се преклучат“, рече тој.
За чистењето на малата депонија во поранешен ОХИС, Министерството за животна средина воспостави соработка со две агенции, УНИДО и УНОПС. За оваа намена Глобалниот еколошки фонд обезбедил 3,1 милиони долари, кој за прв пат финансира вакв проект во регионот на Југоисточна Европа. Остатокот од средствата за чистење на малата депонија е обезбеден од Повеќепартнерскиот фонд за животна средина, формиран во соработка со Кралството Норвешка, од каде биле издвоени 1,5 милиони евра за овој проект. Во овој Фонд, Владата на РСМ учествува со 1,7 милиони евра, а се очекуваат и дополнителни 2.5 милиони евра преку ИПА 3 програмата.
Од компанијата „Полиеко“ информираа дека линданот и изомерите се наоѓаат во бетонски басен закопани на длабочина од 1.70 м, но екипите ќе ископуваат и подлабоко доколку се утврди дека опасниот отпад продрел и подлабоко во земјата. Во моментов ќе почнат подготвителните активности за расчистување на малата депонија, а целата операција треба да трае 12 месеци, односно лиднанот од малата депонија да биде исчистен до крајот на јули следната година.
За време на целата операција за отстранување на линданот, мониторинг и на самата локација и на амбиенталниот воздух ќе врши специјализиран тим од Кралството Норвешка.
Според податоците на Министерството за животна средина во малата депонија се скадирани 7.000 тони линдан и уште 52.000 тони во големата депонија во кругот на фабриката.
Биљана Божиновска