Руската рубља продолжува да паѓа. На почетокот на август рубљата го забележа најголемиот пад во однос на американскиот долар на берзата во Москва, споредено со првиот месец од војната во Украина, март 2022 година.
И покрај напорите на Кремљ да ја поддржи својата болна валута, rуската валута падна под 100 за долар за прв пат од март 2022 година.
Тоа доаѓа и покрај напорите на Банката на Русија да ја поддржи валутата, вклучително и минатонеделното завршување на купувањето девизи на домашниот пазар до крајот на годината, во обид „да се намали нестабилноста“.
Oваа година, според Телеграф, таа изгуби 30 отсто од својата вредност благодарение на казнувањето на санкциите и падот на приходите од извозот на нафта и гас, иако воените трошоци се зголемија. Неуспешниот бунт на платениците од групата Вагнер фрли дополнителен сомнеж за стабилноста на руската економија.
Во понеделникот, главен советник на Путин ја прекори централната банка на земјата, обвинувајќи ја лабавата монетарна политика за падот на рубљата.
„Главниот извор на слабеење на рубљата и забрзување на инфлацијата е меката монетарна политика, изјави Максим Орешкин, економски советник во Кремљ и додаде: Централната банка ги има сите алатки за нормализирање на ситуацијата во блиска иднина и да обезбеди намалување на стапките на кредити на одржливи нивоа“.
Загриженоста за нестабилноста на валутата поттикна бран на домашни повлекувања од централната банка на земјата, во износ од над 1 милијарда долари. Повлекувањето главно беше поттикнато од неодамнешниот бунт на Вагнер.
Истовремено, руската економија која се бори да продолжи да расте додека нејзината војна со Украина се одолговлекува, забрзано се движи од лошо кон полошо, според податоците на централната банка во средата покажаа дека суфицитот на нејзината тековна сметка забележа пад од 85% на годишно ниво од јануари до јули.
Тековната сметка, која е мерка за вкупните пари што влегуваат од надвор од земјата за трговија и инвестиции, се искачи на 165,4 милијарди долари во шесте месеци до јули 2022 година. Кога Русија ја започна својата „специјална воена операција“ во Украина минатиот февруари, земјата го одржуваше својот извоз на нафта и гас, што овозможи странските плаќања да продолжат да ги одржуваат нејзините каси.
Како што пишува Бизнис инсајдер, тие приходи од енергија, сепак, оттогаш значително паднаа, намалувајќи се за 41% на годишно ниво за првите седум месеци од 2023 година. Најновите податоци покажуваат дека тековната сметка на Русија сега е 25,2 милијарди долари, што ја одразува големиот данок што војната и западните санкции ја имаат врз економијата.
Сепак, годишната бројка беше малку зголемена во однос на претходниот шестмесечен раст.
Во соопштението за печатот на владата беше истакнато дека Русија забележа пад на трговскиот суфицит од 68,4% од година во година, што ги намали бројките на тековната сметка.
Централната банка укажа на намалување на вкупниот обем на извозот и намалување на глобалните цени за клучните руски артикли во споредба со минатата година. Дополнително, се истакнува дека вкупниот дефицит во примарниот и секундарниот доход во периодот од јануари до јули 2023 година е намален најмногу поради падот на дивидендите собрани од руските компании „во корист на нерезиденти“.
Секако, дури и кога САД и другите западни партнери ја избегнуваат трговијата со Русија, Кина и Индија се вклучија како големи купувачи на руска нафта. Но, големите попусти и долгите превозни рути ги ограничија тие продажби да обезбедат значаен економски поттик.
Иако Москва прикажува релативно оптимистички став за војната и нејзината економија, податоците под капата, како што се продажбата на мало, активноста на авиокомпаниите и продажбата на автомобили, укажуваат на многу помрачен пејзаж.
Руската економија само продолжува да се влошува – и има многу причини за тоа, од слободниот пад на рубљата, преку намалената продажба на автомобили до драматичен колапс на нејзиниот суфицит на тековната сметка, нема начин да се сокријат проблемите на Москва.
„Лавовскиот дел од економијата е контролиран од државата, енергетскиот и финансискиот сектор, а Путин зема од основниот капитал на тие бизниси за да го користи како тегла за колачиња за неговите воени гради“, велат истражувачите Џефри Соненфелд и Стивен Тијан за Бизнис инсајдер.
Експертите идентификуваат неколку главни знаци дека руската економија пропаѓа:
Русите купуваат помалку автомобили
Руската автомобилска индустрија е еден дел од економијата што најмногу се собира.
Фил Розен од „Инсајдер“ објави дека продажбата на автомобили во Москва е намалена за речиси 75 отсто од избувнувањето на војната во Украина. Падот е поттикнат од мешавина од три фактори: зголемени цени, намалување на понудата и влошување на расположението на потрошувачите.
„Русите само купуваат помалку автомобили, точка“, рече Тијан. „Тоа зборува за слабоста на потрошувачот во Русија.
Во исто време, бројот на Руси кои купуваат автомобили со странска марка – вообичаено се смета за луксузни набавки – се приближи до застој. Наместо тоа, потрошувачите купуваат автомобили од локални извори, од кои многу се преполни со механички проблеми.
Намалување на извозот
Друг знак дека руската економија пропаѓа е драматичниот колапс на нејзината тековна сметка.
Централната банка на Москва забележа пад од 93% на годишно ниво на својот суфицит на тековната сметка за кварталот април-јуни. падна од рекордни 76,7 милијарди долари на 5,4 милијарди долари.
Грубите финансиски податоци покажуваат колку западните санкции ја гризат земјата, особено нејзиниот клучен енергетски сектор каде што извозот на нафта и гас претрпе огромен удар по воведувањето на ценовните ограничувања и забраните.
Приходи од извоз на енергија
Москва собира голем дел од својот приход од продажба на нафта и гасни производи, но западните казни го намалија тој приход.
Во јуни, руското Министерство за финансии соопшти дека приходите од даноците за нафта и гас паднале за 36 отсто во споредба со пред една година на околу 571 милијарди рубљи, а профитот од суровата и нафтените деривати паднал за 31 отсто на 426 милијарди рубљи.
И секако, слободниот пад на рубљата
Драган Мишев
Извор: Цивил Медиа