Не сум сигурен што е новиот предлог на Нимиц, ниту знам колку ќе се покаже прифатлив за обете страни. Поентата е дека ова прашање може да се реши со политичка волја. Има многу можни решенија.
Но, сметам дека и на грчка, и на македонска страна, последниве 20 години не постоеше политичка волја, вели Даниел Сервер, професор на Катедрата за постдипломски меѓународни студии на Универзитетот Џонс Хопкинс и член на универзитетскиот Центар за трансатлантски односи во интервју за Гласот на Америка на македонски.
Според Сервер, Македонија во моментов навистина сака да влезе во НАТО што е можно побрзо и тој прием би се случил пред влезот во ЕУ. За населението во Македонија, особено за албанскиот дел, решавањето на ова прашање е многу важно и би помогнало да се смират меѓуетничките односи доколку Македонија релативно брзо влезе во НАТО, а потоа и во ЕУ.
На прашањето во врска со американскиот влог во целиот процес, Сервер нагласува дека САД би сакале да ја видат Македонија во НАТО и ЕУ.
– Важно е да се разбере дека САД навистина во ова немаат важен национален интерес. Би сакале да ја видат Македонија во НАТО и ЕУ. Мое лично чувство, но тоа е целосно лично, е дека приемот во НАТО треба да се случи согласно Времената спогодба, што значи Македонија да влезе како поранешна југословенска република Македонија. Моето сознание е дека Македонците се подготвени да прифатат членство во НАТО под тој услов, , вели професорот.
И во однос на одлуката на Меѓународниот суд на правдата, Грција би требало да биде подготвена да го прифати истото, иако, очигледно, додава Сервер, се уште не го сторила тоа. Американците, доколку навистина сакаат да придонесат во ова, би инсистирале Македонија да влезе во НАТО што е можно побрзо како ПЈРМ.
Сервер смета дека од проценката на преговарачот зависи колку транспарентни треба да бидат предлозите за кои се преговара.
– Ако соопштите во јавноста прерано, луѓето брзо застануваат „за“ и „против“. Од друга страна, јасно е дека и во Грција, и во Македонија, без оглед на тоа за што ќе биде постигната согласност, ќе треба да биде прифатено нашироко, особено во Македонија, каде можеби ќе има потреба за уставни амандмани – не можете да ги донесете без широка политичка согласност за решението, какво и да е. Морам да го почитувам доброто проценување на посредникот Нимиц за тоа кога да го соопшти предлогот во јавноста, нагласува Сервер.
Чувството досега, вели, беше дека, доколку веднаш се соопшти во јавноста, се губи секаква можност за постигнување решение. Но, на крајот, ќе мора да биде соопштено и ќе мора да биде широко прифатено, така што лидерствата во Грција и Македонија ќе мора да завршат работа истото да го „продадат“ во јавноста.
За тезата дека Македонија воошто не треба да преговара со оглед дека преку 130 земји веќе ја признале под уставното име, Сервер со став: „Мошне добро ја разбирам таа перспектива. Единствената вистинска причина да се преговара на оваа тема – Македонија е позната како Македонија насекаде во светот, освен во Грција, и, искрено кажано, дури и грчките дипломати го прифаќаат фактот дека сите и се обраќаме како Македонија, значи повеќе не постои вистински проблем – значи, перфектно разбирам зошто некои Македонци би можеле да заклучат дека сегашното решение е најдоброто.
Проблемот, нагласува, е што со тоа, едноставно, членствата во НАТО и ЕУ не се можни.
– Зависи колку го вреднувате членството во НАТО и ЕУ. Се надевам дека членството во НАТО ќе се случи согласно Времената спогодба, ако не биде постигната друга, поконечна спогодба. За членството во ЕУ ќе мора да има поконечна спогодба, тоа сите јасно го велат веќе подолго време. Сегашната ситуација е добра ситуација за Македонија, но ако сака да стане членка на ЕУ, ќе мора да истапи чекор напред, заклучува Даниел Сервер во интервјуто за Гласот на Америка на македонски.