Од податоците на Агенцијата за вработување на Република Македонија и Државниот завод за статистика на РМ, може да се заклучи дека невработеноста во Макеоднија не е намалена како резултат на отворање нови фирми и создавање нови работни места, туку во најголем дел се должи на отстранување на лица од евиденцијата на невработени по административен пат, заклучуваат од Транспарентност Македонија. Еве го нивното образложение:
– За 2007 и 2008 г. Агенцијата за вработување на Република Македонија (АВРМ) врз основа на анкета го има утврдено бројот на лица кои се пријавуваат во агенцијата за вработување за да користат надоместок за здравствено осигурување, а не бараат работа, и тоа: за 2007 вкупно 75.508 лица или 21,1% од невработените; и за 2008 г. 71.589 или 20,9% од невработените.
– Ваквата евиденција на АВРМ траеше само две години, бидејќи врз основа на Законот за изменување и дополнување на Законот за придонеси од задолжително социјално осигурување (Службен весник на РМ бр. 64/2009) и Законот за изменување и дополнување на Законот за здравствено осигурување (службен весник на РМ бр. 67/2009) почнувајќи од 1 јуни 2009 г., привремено невработено лице додека прима паричен надоместок од осигурување во случај на невработеност и невработено лице кое активно бара работа и кое се пријавува во АВРМ, доколку нема друг основ на осигурување, правото на задолжително здравствено осигурување го остварува преку Фондот за здравствено осигурување на Македонија, кој е обврзник за пресметка и уплата на придонесот за задолжително здравствено осигурување.
– Со пренесување на задолжителното здравствено осигурување во надлежност на Фондот за здравство, во AВРМ во голема мера се исчистија оние лица кои основен мотив да се пријават како невработени им беше правото да остварат здравствено осигурување. Така, во АВРМ се зголеми бројот на пријавени невработени лица кои активно бараат работа и кои сакаат да работат. Исклучок се лицата кои се водат во евиденцијата на невработени, а не бараат работа, бидејќи се корисници на одредени права во случај на невработеност кои ги оствариле врз основа на закон, и тоа: стечај, сезонци, технолошки вишок од работен однос, технолошки вишок од 25 загубари, технолошки вишок од 12 загубари, технолошки вишок од државна и јавна администрација и технолошки вишок од Македонски железници.
– Очевидно е дека бројот на невработени е драстично намален, пресметано во однос на претходната година и тоа, во 2011 за 40.197 лица (или за 12,5%) и во 2012 г. за дополнителни 37.741 лица (или 13,4%).
– Се поставува прашањето дали намалувањето на бројот на невработените се должи на направените измени во Законот за придонеси од задолжително социјално осигурување и Законот за здравствено осигурување, со што се отвори множноста лицата кои до тогаш се пријавувале во АВРМ исклучиво заради искористување на правото за здравствено
осигурување, да бидат тргнати од евиденцијата на невработени – или, пак, бројот на невработени е намален поради отворање нови работни места, па дел од невработените поминале во категоријата вработени?
– Од податоците на АВРМ и Државниот завод за статистика на РМ, може да се заклучи дека невработеноста во Макеоднија не е намалена како резултат на отворање нови фирми и создавање нови работни места, туку во најголем дел се должи на отстранување на лица од евиденцијата на невработени по административен пат, врз основа на законите кои претходно ги наведовме, пишува во септемврискиот извештај на Транспарентност Македонија.