Во изминатите неколку месеци, европскиот комесар за трговија, Марош Шефчовиќ, патуваше во Вашингтон шест пати, одржа бројни разговори и пораки со американски претставници и понуди да ги намали царините и да купи американска енергија и полупроводници во вредност од десетици милијарди долари.
Европската Унија подготвува контранапад со санкции врз Соединетите Американски Држави откако пропадна договорот за елиминирање на царините.
Според информациите добиени од европски дипломати, Вашингтон сега бара дополнителни отстапки – вклучително и основна царина од најмалку 15 проценти за повеќето европски производи – што предизвика гнев во Брисел и Берлин.
До неодамна, ЕУ очекуваше да се согласи на компромис со американскиот претседател Доналд Трамп, со кој основните царини би се задржале на 10 проценти, што само по себе беше тешка отстапка за многу од 27-те членки. Но, откако американските претставници сигнализираа промена на ставот, Германија, која претходно беше поумерена во својот пристап сега се приближи кон поцврстата, конфронтациска линија на Франција.
„Ако сакаат војна, ќе имаат војна“
„Сè уште има време за преговори“, рече еден германски функционер во петокот. „Но, ако сакаат војна, ќе имаат војна“.
Земјите-членки на ЕУ сега вршат притисок врз Европската комисија да подготви построги контрамерки против американските компании, кои би оделе подалеку од едноставните царини, доколку не се постигне договор до 1 август – рокот што го постави Трамп. Трговските односи меѓу ЕУ и САД се најголеми во светот секој ден се разменуваат стоки и услуги во вредност од над 5 милијарди долари. Но, Брисел вели дека сите опции се на маса, наведува медиумот.
Европската комисија во неделата изјави дека сè уште сака договор што ќе биде „заемно корисен“, но додаде дека ќе ги искористи сите инструменти што ѝ се на располагање доколку тој не успее.
Трамп бара повеќе – и се заканува со повисоки царини
Министерот за трговија на САД, Хауард Лутник, изрази оптимизам во неделата.
„Сигурен сум дека ќе постигнеме договор. И тоа ќе биде одлично за Америка, бидејќи претседателот стои зад американскиот народ“, изјави тој за CBS.
Во изминатите неколку месеци, европскиот комесар за трговија, Марош Шефчовиќ, патуваше во Вашингтон шест пати, одржа бројни разговори и пораки со американски претставници и понуди да ги намали царините и да купи американска енергија и полупроводници во вредност од десетици милијарди долари.
Сепак, на почетокот на јули, Трамп се закани со царини од 30 проценти за повеќето европски увозни производи – значително повеќе од претходно споменатите 20 проценти.
ЕУ е подготвена да го активира својот најсилен трговски механизам
До неодамна, Германија бараше брз договор, но сега ја поддржа употребата на таканаречениот инструмент против принуда – механизам што овозможува воведување економски контрамерки против земјите што користат економска уцена. Механизмот никогаш порано не бил користен, но е опишан како најмоќното трговско оружје на ЕУ.
„Сè уште не сме во фаза каде што би го активирале“, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, претходно овој месец. Но, тоа може да се промени – Комисијата веќе започна со подготовка на конкретни мерки што би можеле брзо да се спроведат.
Можните мерки вклучуваат даноци за американските дигитални услуги, ограничувања за пристап на американските компании до европскиот пазар за јавни набавки и дополнителни царини. ЕУ веќе има два тарифни пакети во вредност од над 100 милијарди долари, кои опфаќаат производи како авиони, путер од кикирики и виски. Вториот пакет сè уште не е формално одобрен, но би можел брзо да се активира.
Европа се подготвува за најлошото сценарио
Европските претставници остануваат надежни за договор. Тие не планираат да започнат никакви контрамерки пред рокот на Трамп на 1 август. Но, тие јасно ставија до знаење дека се подготвуваат за „можен конфликт“ што би можел да биде скап за двете страни.
Договорот што до неодамна беше на маса вклучуваше европски купувања на американска енергија и чипови и прифаќање на основна тарифа од 10 проценти. Клучните детали, како што се исклучоци за одредени сектори и евентуално олеснување за европската автомобилска индустрија, сè уште се преговараат.
Но, оптимизмот се намали. Три дена откако Шефчовиќ му рече на Европскиот парламент дека „нашите преговори ја спасуваат ЕУ од повисоки тарифи“, Трамп објави писмо на социјалните мрежи во кое се заканува со тарифи од 30 проценти.
Инаку по последната рунда разговори во Вашингтон, Шефчовиќ слушна дека САД бараат основна царина од најмалку 15 проценти, без намалување на постојната царина од 25 проценти за европските автомобили и со можни царини од 100 проценти за лековите.
Дури и германските функционери, кои претходно веруваа дека заканите на Трамп се тактички маневар, сега се предомислија. Сознанието дека САД бараат повисоки царини и одбиваат отстапки за автомобилите го натера Берлин за прв пат да поддржи можни контрамерки.
„Мораме да одлучиме колку повеќе сме спремни да дадеме и што ќе правиме ако договорот пропадне“, рече еден европски дипломат. „Сите опции се болни“.