Рускиот претседател Владимир Путин повторно се обидува преку политички игри зад сцената да го добие она што не го доби преку воена сила.
Весникот известува дека за време на нивниот последен состанок, Трамп го повикал претседателот Володимир Зеленски да го предаде целиот Донбас, област што ги опфаќа регионите Донецк и Луганск, вклучувајќи ги и деловите што сè уште се под украинска контрола.
Специјалниот претставник на САД, Стив Виткоф, главен посредник на Трамп со Кремљ, наводно ѝ рекол на украинската делегација дека Донбас треба да биде предаден затоа што е „претежно рускојазичен“, повторувајќи една од најстарите пропагандни тези на Кремљ. Па што е Донбас и зошто Русија е толку опседната со него?
Каде е Донбас?
Донбас е историски регион на истокот од Украина, а името е кратенка од „Донецк јагленов басен“, именуван по реката Сиверски Донец. Терминот се користи од 19 век и ги вклучува не само денешните региони Донецк и Луганск, туку и делови од регионот Дњепропетровск и делови од Јужна Русија.
Регионот е најпознат како индустриско и рударско срце на Украина, но неговите делови се и земјоделски. Донецк и Луганск, двата региони што го сочинуваат јадрото на Донбас, долго време се економски центри засновани на јаглен, челик и инженерство.
Војната на Русија против Украина започна во 2014 година во Донбас
Војната на Русија против Украина не започна во 2022 година, туку во 2014 година со анексијата на Крим и инвазијата на Донбас. Затоа Украинците често ја нарекуваат 2022 година почеток на целосна фаза од војната што веќе беше во тек. Москва се обидуваше да ја прикрие својата агресија од самиот почеток.
Иако се фалеше со анексијата на Крим, таа негираше вмешаност во војната во Донбас, промовирајќи лажен наратив за локалните „сепаратисти“. Всушност, немаше автентично сепаратистичко движење, марионетските републики беа креација на Кремљ, вооружени, финансирани и предводени од Москва со цел дестабилизација на Украина.
Економската локомотива на Украина
Во поголемиот дел од модерната историја, Донбас беше економскиот мотор на Украина. Пред руската инвазија, регионите Донецк и Луганск беа дом на стотици металуршки, јагленови и хемиски фабрики кои извезуваа низ целиот свет.
Според Центарот за економски и деловни истражувања со седиште во Лондон, регионот сочинувал околу 15,7% од БДП на Украина пред 2014 година. Руската војна сè промени. Многу бизниси престанаа со работа, милиони жители избегаа, а трговијата беше нарушена.
Истиот истражувачки центар процени дека помеѓу 2014 и 2021 година, Украина изгубила 102 милијарди долари поради војната во Донбас.
Сепак, многу бизниси продолжиле да работат, но претходно оваа година клучен рудник за јаглен бил принуден да се затвори поради рускиот напредок, нанесувајќи му тежок удар на економијата на Украина.
Донбас е составен од луѓе, а не само од територија
Човечката цена на војната е огромна. Според податоците на ОН, помеѓу 2014 и февруари 2021 година, најмалку 3.400 цивили и 4.400 украински војници биле убиени во Донбас, а речиси 20.000 биле ранети.
Најмалку два милиони луѓе биле принудени да ги напуштат своите домови. Од 2022 година, Русија уништила бројни градови и села. Се проценува дека само во Мариупол, град кој некогаш имал население од 500.000 жители, биле убиени до 75.000 цивили.
„Кога зборувате за Донецката област како за топол колач што може да се помести, сакам да се сетат дека секој овде има свое семејство, има свои најблиски, има надежи и желби за мирен живот и иднина за своите деца, исто како и секој друг насекаде во светот“, изјави за „Киев индепендент“ Олексиј Ладика, локален новинар кој сега служи во украинската армија.
Рускофонски регион
Еден од најстарите митови во Москва е дека Донбас „природно“ ѝ припаѓа на Русија бидејќи многу од неговите жители зборуваат руски.
Зборувањето руски не значи поддршка на Москва. Анкета од мај 2025 година од Центарот Разумков со седиште во Киев покажа дека 82% од рускофонското население на Украина изразило негативен став кон Русија.
Донбас како воено упориште
Вистинската причина за интересот на Путин за Донбас е веројатно од воена природа. До средината на август 2025 година, Русија окупираше 19% од украинската територија.
Луганската област е речиси целосно под руска контрола, додека украинските сили сè уште држат делови од Донецката област. За Путин, целосната контрола врз регионот Донецк е клучна цел.
Според „Економист“, вистинската причина лежи во „тврдинскиот појас“ на Украина – низа од силно утврдени градови долги 50 километри од Славјанск и Краматорск до Дружкивка и Костјантиновка. Оваа мрежа од утврдувања, ровови и мински полиња постојано се зајакнува од 2014 година, претворајќи ги клучните градови во логистички и индустриски упоришта.
ЕУ ја поддржа идејата за замрзнување на конфликтот
Според „Фајненшл тајмс“, за време на средбата со Зеленски, Трамп ги повтори тезите на Путин, и покрај тоа што подоцна тврдеше дека не го замолил Зеленски да го отстапи Донбас. За Киев, идејата за предавање на деловите од Донбас кои сè уште се под нивна контрола останува незамислива.
Тоа би значело да се отстапи токму територијата што Москва не успеа да ја заземе од почетокот на нејзината инвазија во 2014 година.
Европските лидери, вклучувајќи ги Велика Британија, Франција, Германија, Украина и Европската Унија, денес издадоа заедничка изјава во која изразија поддршка за напорите на Украина и американскиот претседател Доналд Трамп за прекин на борбите таму, објави Ројтерс.
„Цврсто го поддржуваме ставот на претседателот Трамп дека борбите треба веднаш да престанат и дека сегашната линија на контакт треба да биде почетна точка за преговори“, се вели во соопштението на британската влада.
„Мора да го зголемиме притисокот врз руската економија и одбранбената индустрија сè додека Путин не биде подготвен за мир. Развиваме мерки за користење на целосната вредност на замрзнатите руски суверени средства за да ѝ обезбедиме на Украина ресурси што ѝ се потребни“, додадоа тие.
Пренесено од Слободен печат,мк