Војската на Азербејџан ги зголемува своите сили во близина на Ерменија и ги обои своите возила со „воени ознаки“, со превртено „А“ и стилизирано „Ф“, слични на оние што ги користеше руската армија пред да ја нападне Украина.
Разузнавачките информации со отворен код споделени на Телеграф од Центарот за информациска отпорност (CIR) се чини дека ги поткрепуваат ерменските тврдења дека Азербејџан се подготвува за војна.
Покрај засилената активност во азербејџанските бази, ЦИР соопшти дека исто така забележала зголемување на летовите меѓу Азербејџан и воениот аеродром во Израел, еден од неговите сојузници, и спротивставување на воените маневри на Иран, кој е сојузник на Ерменија.
„Можно е ова да се рутински движења, но анализата на други достапни податоци со отворен код може дополнително да укаже на воено засилување“, рече Кајл Глен, истражувач на CIR.
Азербејџанските воени симболи се превртено „А“ и стилизирано „Ф“ и се насликани главно на армиски пешадиски камиони и оклопни транспортери.
Азербејџан не ги објасни симболите, но руската војска ги користеше симболите „V“ и „Z“ како идентификатори на борбената група пред да ја нападне Украина во февруари 2022 година и, како и во Русија, азербејџанските националисти исто така ги прифатија овие воени ознаки како аватари и логоа.
За ерменската влада, намерите на Азербејџан се јасни.
„Загрижени сме дека би можело да започне нова војна, или барем зголемување на агресијата од големи размери“, рече Вахан Костанјан, заменик-министер за надворешни работи на Ерменија.
Азербејџан претходно го негираше ова. Нејзиното министерство за надворешни работи не одговори на барањата на Телеграф за коментар.
Фокусот на акумулацијата на силите е граничната област околу Нагорно-Карабах, планинска парцела земја приближно со големина на Сомерсет, за која Азербејџан и Ерменија спорат и се борат по распадот на Советскиот Сојуз во 1991 година.
Во петнеделната војна во 2020 година, беа убиени околу 7.000 луѓе. Азербејџан ја порази Ерменија во војната, користејќи турски беспилотни летала за прв пат, пред Кремљ да се вклучи за да воведе прекин на огнот.
Но, аналитичарите велат дека со оглед на тоа што Кремљ е расеан од инвазијата на Украина и западното влијание ограничено на Јужен Кавказ, претседателот на Азербејџан Илхам Алиев сега се обидува да ја заврши својата животна амбиција да ги истера сите етнички Ерменци од регионот Нагорно-Карабах.
„Ние сме во опасна точка и сме на само неколку чекори од нов конфликт“, рече Томас де Вал, виш соработник во тинк-тенкот Карнеги Европа.
Војната во Украина, исто така, ги растури традиционалните сојузи, разбивајќи го инхерентно нестабилниот Јужен Кавказ.
Најважниот сојузник и деловен партнер на Ерменија беше Русија, а Кремљ се сметаше за гарант на ерменската независност. Според мировниот договор од 2020 година, кој ја запре војната, руските војници добија мировна улога, а Кремљ ја задржува една од своите најголеми воени бази надвор од Ѓумри, вториот град во Ерменија.
Но, Ереван го обвинува Кремљ дека ја игнорира азербејџанската агресија бидејќи Ерменија не ја поддржа нејзината инвазија на Украина и го префрли својот дипломатски фокус кон Запад. Никол Пашинјан, ерменскиот премиер, овој месец ја испрати својата сопруга во Кијив со хуманитарна помош и ги угости американските војници на воена вежба, што го налути Кремљ.
Де Вал рече дека дипломатската промена на Ерменија е разбирлива.
„Ако Русија не ве заштити, каква е корисноста на односите? тој рече.
Ако војната во Украина беше катастрофа за односите на Ерменија со Русија, тоа беше голем благодет за Азербејџан, кој ги зголеми своите испораки на гас во Европа.
Лидерите на ЕУ полетаа во Баку за да се ракуваат со претседателот Алиев и ги пречекаа азербејџанските дипломати во Брисел, што им отежнува да го ограничат. Азербејџан, исто така, ги обнови своите оштетени врски со Русија, купувајќи дополнителен руски гас за да ги надополни своите испораки за ЕУ.
Друга голема главоболка, велат аналитичарите, е дека секоја потенцијална нова војна околу Нагорно-Карабах може да има пошироки импликации и да ја направи поексплозивна од војната во 2020 година. Како и Израел, Турција е сојузник на Азербејџан, а Пакистан е снабдувач со оружје. Ерменија разви сојуз со Иран, иако инсистираше дека ова не е воен сојуз и дека купува оружје од Индија.
Во текот на изминатите неколку години се зголемува притисокот околу Нагорно-Карабах. По должината на границата има редовни смртоносни престрелки, но таа сега е цврсто фокусирана на единствениот дел од патот долг 20 милји наречен Коридор Лачин кој ја поврзува копното на Ерменија со планинско плато.
Од декември, Азербејџан го блокираше коридорот Лачин, прво користејќи цивилни демонстранти за заштита на животната средина, а потоа инсталирајќи блокада што ги спречува дури и конвоите со хуманитарна помош да стигнат до градот Степанакерт, сето тоа надгледувано од непасивни руски војници.
Околу 120.000 етнички Ерменци живеат на оваа планинска висорамнина, во и околу Степанакерт, која сега е отсечена.
Луисин, која живее во Степанакерт, рече дека лебот, месото и медицинските материјали се строго рационализирани и дека луѓето се вратиле на еден вид средновековна егзистенција.
„Три дена нема леб“, рече таа по телефон. „Кога шетам низ улиците слушам деца како ги молат своите мајки за храна и нивните мајки плачат затоа што немаат одговор“.
Продавниците во Степанакерт се голи и нема кафе, чај или тутун. Земјоделците ги носат основните производи на пазарот пеш или со магаре и количка.
Кога Луисин го посети главниот пазар во градот оваа недела, таа рече дека се продаваат само свежи дудинки и сок од дудинка.
„Тоа е страшно во моментов“, рече таа.
Ерменската влада го обвини Азербејџан за „геноцид“. Азербејџан соопшти дека ја поставил блокадата за да го спречи шверцот со оружје и понудил алтернативен пат за да стигне до градот.
За Ањелика е јасно дека претстои нова војна. Таа рече дека Азербејџан сака да ја избрка од нејзиното село, неколку милји од Степанакерт, а нејзиниот син е повикан во локалната етничка ерменска војска.
„Работите се страшни. Многу лошо“, рече таа, инсистирајќи дека нема да замине. „Не остана ништо, ниту путер, сол, житарки, зеленчук или средства за хигиена. Ништо.”
Подготви: Д. Мишев
Извор: Цивил Медиа