Филмовите „Фелисите“, од главната компетиција за награди, снимен во Африка и „Ѕверот е се уште жив“ од документарната програма, денеска поттикнаа интересни дискусии со гоститите на Фестивалот за предизвиците на снимањето филм во Африка, како и комунистичкото минато турнато под тепих во Бугарија.
Филмот „Фелисите“ на францускиот режисер Алан Гоми, добитник на Сребрена мечка во Берлин, заедно со кинематограферката Селин Бозон даде интересен приказ на Африка, или како што рече и самата кинематограферка, ги урна клишеата и ни ја прикажа Африка во сурово и веродостојно издание.
-Се работи за филм во кој документарниот аспект и приказот на Киншаса е исто толку значаен колку и приказната. Работата на овој филм мене лично ми отвори нов, магичен свет. Во мојата кариера сум патувала во многу земји, но Африка е нешто незамисливо и посебно – рече Селин Бозон.
Мина Милева и Весела Казакова се режисерското дуо кое стои зад документарниот филм „Ѕверот е се уште жив“, кој во Бугарија предизвика реакции поради специфичноста на темата која ја обработува – комунистичкото минато на Бугарија.
Двете режисерки беа присутни на денешната прес конференција по вчерашната проекција на нивниот документарец и на интересен начин го објаснија патот по кој нивните филмови се пробиле од цензура до фаза на популарност во Бугарија.
-Се работи за комплексна тема. Скоро сите прогресивни луѓе сакаат да се гледаат како социјалисти. Јас живеам во Англија многу години и често се расправам со т.н „Шампањ – социјалисти“, восокообразувани интелектуалци, со кои се прашуваме дали социјализмот е воопшто возможен и економски одржлив. Нашата базична премиса е да се спојат приказните од луѓето во Бугарија за кои никој не знае, заедно со проучување на марксистичките идеи, и формите на пораз на идеите на социјализмот низ светот. Исто така значајна тема на филмов е прашањето зошто комунизмот и социјализмот не се изучуваат правилно во Бугарија – објасни Мина Милева.
Интересно за овој филм е што цензурата од државата всушност им помогнала да се популаризираат. Нивниот прв филм, „Чичко Тони“ бил отворено цензуриран и не се прикажувал никаде во Бугарија, па тие едноставно се концентрирале на странските фестивали и го поставиле филмот на Јутјуб.
-Со овој филм пак, стратегијата на естаблишментот беше филмот едноставно да се игнорира и без да го добие потребното внимание, проекциите да станат неодржливи. Така беше се додека филмот не се прикажа во прајм-тајм на телевизија. Тоа беше проследено со оган на социјалните мрежи, на Фејсбук и Твитер каде што навистина се случуваше војна. Бугарската социјалистичка партија излезе со една изјава во која бараше да бидеме цензурирани и аболицирани… Со тоа практично ни направија услуга, бидејќи ако немаа реакција, немаше да се направи толку голем импакт за филмот. Оттогаш сите во Бугарија почнаа да одат на проекциите – објасни Мина Милева.
Проблемот го лоцираат во тоа што во Бугарија не минала низ процес на лустрација, па, според нив, огромен процент од актуаелните функционери во Бугарија се кадри од КГБ, а нивниот личен придонес кон расветлување на минатото е нивната вистинска артистичка вокација.
На денешното филмско мени, во програмата европски перспективи ќе може да се види филмот „Леди Макбет“, потоа компетиција на кратки филмови, филмот „Мајки“ на Милчо Манчевски и австрискиот филм „Скриени резерви“. Од главната програма, денеска, се прикажуваат филмовите „Месечината на Јупитер“ за младиот сириски бегалец Ајран кој се обидува да ја премине унгарската граница и корејскиот филм „Не плажа ноќе сама“ за актерка која по неуспешна љубовна афера си дава простор за себе.