Пратениците продолжуваат да се собираат во пленарната сала на Собранието, но без посакуваниот резултат, 61 глас за назначување на новиот претседател на Собранието.
Агим Сулај
Поминаа четири месеци откако во Косово се одржаа парламентарните избори на 9 февруари 2025 година, но косовското собрание сè уште е „без светлина на крајот од тунелот“, сè уште немајќи го потребното мнозинство за негово конституирање, процес што потоа би довел до отворање на патот за формирање нова влада.
Значителен дел од овој четиримесечен период беше посветен на процесот на броење на гласовите од страна на Централната изборна комисија (ЦИК), сè до официјалното потврдување на изборните резултати на 27 март 2025 година.
Резултатот од изборите не го промени рангирањето на партиите од претходните избори, следствено, Движењето Самоопределување (ЛВВ) беше прво со 42,3 проценти од гласовите, Демократската партија на Косово (ПДК) втора со 20,95 проценти, Демократската лига на Косово (ЛДК) трета со 18,27 проценти, коалицијата ААК-Нисма со 7,06 проценти и Српската листа со 4,26 проценти.
Последователни неуспеси за конституирање
Од 15 април, кога за прв пат се одржа конститутивната седница, покрај легитимирањето на позицијата на пратениците на Деветтиот законодавен дом, не се гласаше ниту за претседателот на Собранието на Косово, точка со која ќе се затвореше процесот на конституирање на Собранието на Косово.
Од овој датум, на секои 48 часа, во обем дозволен со Уставот на земјата, пратениците продолжуваат да се собираат во пленарната сала на Собранието, но без посакуваниот резултат, 61 глас за назначување на новиот претседател на Собранието.
Движењето Самоопределување, предводено од претседателот Албин Курти, ја предложи најгласаната жена во партијата, Албулена Хаџиу, за претседател на косовското собрание, но оваа кандидатка не ја доби поддршката од поранешните опозициски партии, кои побараа друг кандидат за да ја поддржат со своите гласови. Движењето Самоопределување не ја прифати замената на кандидатката Хаџиу.
Движењето Самоопределување, поддржано од некои од малцинските партии во земјата, досега не успеа да гласа за Албулена Хаџиу со повеќе од 57 гласа, или четири помалку од прагот за избор на шеф на законодавната институција.
Неуспешни обиди за смирување на ситуацијата
Во текот на 28 седници, Движењето Самоопределување, знаејќи дека нема 61 глас потребен за функцијата претседател на парламентот, ги покани другите партии на политички консултации, но се јави само Демократската партија на Косово, чиј лидер, Мемли Красниќи, по средбата со Курти, изјави дека не се поместиле од барањето за промена на името на Албулена Хаџиу за претседател на парламентот.
По оваа неплодна средба со Красниќи од ДПК, вршителот на должноста премиер Албин Курти го промени својот пристап, испраќајќи писмо/покана до лидерот на ЛДК за владина коалиција.
Лидерот на ЛДК, Лумир Абдиџику, изјави дека одбиваат да владеат со движењето „Ветевендосје“, но предложи нова идеја, преодна влада, која ќе трае до изборот на новиот претседател следната година, а во оваа влада ќе бидат вклучени сите албански партии во косовското собрание.
Но, оваа идеја не наиде на поддршка ниту од другите албански партии, ЛВВ, кои ја сметаа оваа идеја за игнорирање на волјата на граѓаните, додека ПДК и ААК исто така се спротивставија на неа.
По овие напори, претседателот на земјата, Вјоса Османи, со цел да го реши ќорсокакот, ги свика политичките лидери на 15 мај со цел што побрзо формирање нови институции. Лидерите на политичките партии ја оценија средбата со Османи како неопходна и конструктивна, но немаше напредок кон решение.
Слични состаноци беа дополнително најавени од страна на Претседателството, но тие не се одржаа.
Октомвриските локални избори како можност за одржување вонредни парламентарни избори
На 4 јуни, политичките партии, по консултации со претседателката Османи, се согласија редовните локални избори да се одржат на еден од следниве датуми: 5 октомври, 12 октомври или 19 октомври.
Движењето Самоопределување ја спомена можноста за одржување вонредни општи избори заеднлокалните избори, како можност за деблокирање на моменталната ситуација.
Сепак, Демократската партија на Косово изјави дека веруваат оти општите избори треба да се одржат одделно. Според нив, доколку треба да се одржат нови парламентарни избори, тоа треба да се случи порано, а не во октомври кога се одржуваат редовните локални избори.
Демократската лига на Косово, третата по големина партија во Собранието, изјави дека „може да се случи ситуација каде што нови општи избори се решението“, иако, како што изјави оваа партија, би било многу комплицирано за ЦИК да ги организира заедно со локалните избори.
Се споменува и друга опција за одржување вонредни општи избори, во времето кога ќе истече мандатот на актуелната претседателка Вјоса Османи, во април следната година, кога пратениците треба да го изберат новиот претседател.
Текстот е сопственост на Anadolu Agency