„Во текот на реализацијата, мониторинг ќе врши и Заводот за заштита на културно наследство како и Светската банка која ги одобри средствата за реализација на овој проект и на која нашето стручно мислење и беше многу важно за да ги одобри парите. Светската банка како финасиер, исто така, ќе врши надзор врз изведувањето на проектот во однос на исполнувањето на критериумите утврдени согласно законот со кој чаршијата е дефинирана како културно наследство“, додава Костов.
Под-проектот предвидува санација на калдрмата на еден дел од главната улица Битпазарска како и конзервација, реставрација и санација на повеќе дуќани кои го нарушуваат автентичниот лик на Стара Чаршија која со закон е прогласена како културно наследство од особено значење „Службен Весник на Република Северна Македонија” бр. 130/08, се вели во соопштението на Владата.
„Фактичката состојба не е поволна затоа што фасадата и излозите на голем број дуќани во туристичката дестинација се дотраени или заменети со излози од ПВЦ материјал или алуминиум. Овие користени материјали ја девалвираат вредноста на автентичната структура на Стара Чаршија и ја менуваат планираната содржина и изглед на чаршијата. Санација на калдрма – со текот на времето настанати се оштетувања на калдрмата на улицата. Оштетувањата се настанати од повеќе фактори: метеоролошки влијанија, моторен сообраќај, недоволен капацитет на каменот и парцијални ископувања на улиците. За таа цел проектот предвидува санација на калдрмата во главната улица (во должина од 200 метри или вкупно 2.240 метри квадратни. Сите градежни материјали кои се користат за реконструкцијата на излозите на дуќаните и калдрмата во споменичка целина: „Стара Скопска Чаршија“ се автентични и одобрени од стручни лица од НУ Конзерваторски Центар – Скопје и Управата за заштита на културно наследство“, се вели во владиниот допис.
За таа цел е формиран Национален Совет за ревитализација на Стара чаршија кој изготви и Програма за ревитализација која содржи идентификација на сегашната состојба и насоки и мерки за ревитализација на Старата Скопска Чаршија. Една од главните констатации на постојната состојба на Стара Чаршија е дека сопствениците нестручно интервенираат во екстериерите, ентериерите и во употребата на градежните материјали во објектите и на овој начин го нарушуваат автентичниот изглед на Чаршијата.
Министерството за култура на Република Северна Македонија и Управата за заштита на културно наследство (УЗКН), се појаснува во владиното соопштение, се одговорни за заштита на неподвижното и движното културно наследство во Република Северна Македонија. Управата за заштита на културно наследство и Национална Установа Конзерваторски Центар – Скопје соработуваат во врска со конзервација и развој на културно наследство, како на пример надлежност да постапат законски, да изведуваат и да вршат функции во врска со конзервација и пристап до културното наследство.
За потребите на проектот поднесен од Општина Чаир до Локална и регионална конкурентност (ПЛРК) Конзерваторски Центар – Скопје, изготви конзерваторски услови посебно за секој дуќан и за калдрмата. Врз основа на конзерваторските услови изработен е Основен проект за конзервација и реставрација на излозите на дуќаните во Старата скопска чаршија и калдрмата од Општина Чаир, за секој објект поединечно. Врз основа утврдената фактичка состојба по увидот во доставената документација, основниот проект и извештајот за извршена стручна контрола, за исполнетоста на условите, согласно член 87 од Законот за заштита на културното наследство, Управата издаде Конзерваторски одобренија за изведување на работите на непосредна заштита на излозите ви Старата скопска чаршија.
Управата за заштита на културно наследство по службена должност достави Барање до Национална установа – Конзерваторски центар – Скопје надлежната установа за заштита на културно наследство за определување на Заштитно конзерваторски услови за секој од понудените дуќани и за дел од калдрмата на улица „Битпазарска“.
НУ Конзерваторски центар – Скопје излезе на терен да ја сними фактичката состојба и врз база на условите што се пропишани во согласност со Законот за заштита на културното наследство за Старата скопска чаршија определи Заштитно конзерваторски услови за 39 дуќани и за наведената делница на калдрмата што ги достави до УЗКН.
Управата по добиените мислења за конзерваторски услови за овие дуќани донесува решение за заштитно конзерваторски услови за секој поединечен објект и го достави до општината. Општина Чаир на овој начин се стекна со право да ја продолжи постапката која подразбира по добиеното Решение за заштитно конзерваторски услови да изработи проект. На изработениот проект, Конзерваторски центар – Скопје изработи Извештај од стручна контрола на проектот, а УЗКН издаде Конзерваторско одобрение за секој дуќан и за калдрмата.
Имајќи го предвид погоренаведеното, од Владата информираат дека се запазени сите процедури за заштита на автентичноста на Старата Скопска Чаршија и градежната активност која се финансира преку Проектот за локална и регионална конкурентност се одвива во согласност со позитивните правни норми за зачувување на автентичноста на Старата Скопска Чаршија.