Партиите со часови и денови преговараат за да дојдат до договор за судска реформа. И тоа трае веќе 18 месеци. Последниот рок за договор е утре, четврток 21 јули.
Партиите што преговараат не се македонските туку албанските кај нашата сосетка Албанија. Која во 2014 година доби статус на земја кандидат за членство во ЕУ а преговорите за членство треба да се отворат во декември 2016 година. Тоа е албанскиот актуелен сон.
Но, сонот нема да стане реалност доколу нема судска реформа и ако не и се стави крај на корупцијата во судството, Албанија може да го заборави својот сон за старт на преговори за членство со ЕУ.
Таа реформа треба да донесе ефикасна борба против мафијата, огранизираниот криминал и огромната корупција а мнозинството албански граѓани, дури 90 отсто, со нетрпение очекуваат ефикасно и независно судство.
Албанската мафија е голема закана не само за Албанија и регионот туку и за цела Европа.
Истовремено од албанските лидери се бара да кажат «стоп» за изјавите за Голема Албанија.
Но, власта и опозицијата не успеваат да дојдат до договор па така се уште не може да се каже дали Парламентот утре ќе може да го аминува договорот.
Премиерот Еди Рама и лидерот на опозицијата Љулзим Баша
Под будното око на ЕУ и САД
Како и кај нас, преговорите се водат под будното око на ЕУ и САД.
Американскиот амбасадор во Тирана во вторникот предупреди дека ќе има “тешки” последици за политичарите кои нема да ја одобрат реформата:
“Тешки и долгорочни последици”, рече амбасадорот Доналд Лу но не сакаше да даде детали за кои последици и акции станува збор. Сепак, прецизираше дека политичките партии знаат за што тој зборува.
Еди Рама и Викторија Нуланд
И во Албанија како и кај нас, пред неколку дена дојде заменик државниот секретар Викторија Нуланд со компромисно решение па така во понеделникот преговорите помеѓу партиите продолжија. Досега без резултат.
САД го обвинија лидерот на опозицијата Љулзим Баша, претседател на Демократската партија, дека постојано ги менува ставовите околу нацрт договорот.
Критики стасаа во вторникот и од Брисел. Комесарот Јоханес Хан и Европскиот парламент (ЕК) побараа од Албанија да му даде живот на договорот.
Референдум за судска реформа?
Комесарот Хан во ЕП изјави во вторникот дека четврток е последниот рок за договорот. Но, додаде дека ако тоа не се случи, постои можност за распишување на референдум. Анкетите велат дека 90 отсто од граѓаните би гласале за широка реформа во судството и со тоа би ги натерале политичарите да реагираат.
Важен елемент во предложената реформа е можност со која меѓународната заедница може да стави вето на изборот на кандидатите за судии и обвинители.
Опозициската партија е против овој дел од договорот и вели дека вакво решение земјата ќе ја претвори во протекторат. Гласовите на оваа партија се неопходни за да може договорот да биде усвоен.
Албанскиот парламент
Но премиерот Еди Рама од Социјалистичката партија е поддржувач на оваа реформа. Според него, ова е «реформа над сите реформи». Според Рама, политичките партии треба да ги тргнат рацете од судството а во инстанците кои ќе одлучуваат за избор на судии не треба да учествуваат политичките партии.
Судството – срамот на Албанија
«Се додека судиите зависат, на било кој начин, од политичарите, корупцијата ќе продолжи», изјави Кнут Флекенштајн, европски пратеник и известувач во ЕП за Албанија.
Кнут Флекенштајн
Американскиот амбасадор неодамна ги извади дипломатските ракавици и изјави дека «корупцијата им дозволува на судиите и политичарите да си ги полнат џебовите а го урива животот на нормалните и чесни луѓе».
Амбасадорот на САД во Албанија: “Корупцијата им дозволува на судиите и политичарите да си ги полнат џебовите а го урива животот на нормалните и чесни луѓе”.
Еди Рама сосема се согласува со оваа дијагноза. Тој за агенцијата АФП изјави неодамна дека албанското судство “срамот на оваа земја”.
Премиерот Еди Рама изјави неодамна дека албанското судство «срамот на оваа земја».
Според еден експертски извештај за имиџот на судството, Албанците се убедени дека некои судии земаат помеѓу 100.000 и 300.000 евра за да бидат именувани на место што им одговара.
Еден затвореник може да излезе од затвор ако плати помеѓу 60.000 и 80.000 евра.
Во јуни, претседателот на Комисијата за европски прашања на германскиот Бундестаг Гунтер Кришбаум од ЦДУ, се закани дека Албанија не само што нема да почне преговори за членство туку и кандидатскиот статус ќе и биде одземен.
Иако Албанија е членка на НАТО, судската реформа се уште не е направена. Извештаите на меѓународната заедница го критикуваат судството како непрофесионално и корумпирано.