Close Menu
НОВА ТВНОВА ТВ
  • НАСЛОВНА
  • ВЕСТИ
  • ЗУМ
  • УДАРНО
  • ИЗБОР
  • ТЕМА
What's Hot

Интервју со Павле Гацов: Малите економии имаат мал број алтернативи за справување со американскиот економски протекционизам

April 7, 2025

Интервју со Мирче Јовановски: Последиците од царините на САД – губење работни места и странски инвестиции и намален извоз

April 3, 2025

Интервју со пратеничката на СДСМ Славјанка Петровска: Ни треба повеќе храброст но не во ветувањата туку во исполнувањата

March 25, 2025
НОВА ТВНОВА ТВ
  • НАСЛОВНА
  • ВЕСТИ
  • ЗУМ
  • УДАРНО
  • ИЗБОР
  • ТЕМА
НОВА ТВНОВА ТВ

Победува оној што се адаптира побрзо

0
By Zoran Ivanov on May 29, 2025 ИЗБОР
СПОДЕЛИ
Facebook Twitter LinkedIn Email

Поуки за Северна Македонија: Време е за длабока трансформација. Искуството на Украина не е само важна лекција – тоа е аларм. Армијата на Северна Македонија, и покрај ограничените ресурси, мора да започне со систематска трансформација.

Сеад Ризвановиќ

Додека на воениот полигон Криволак се одржува воената вежба “Итен одговор 25”, можам со жалење да кажам дека ниту АРМ ниту членките на НАТО не се сеуште свесни за новата реалност која се случува поради војната во Украина.

Затоа подготвив куса анализа.

Воено технолошка револуција: Поуки од Украина и потребата за реформи на Армијата на Северна Македонија.

Војната помеѓу Русија и Украина радикално го промени карактерот на војувањето. Летото 2023 година, додека украинските и руските сили напредуваа метар по метар, одеднаш се појави масовна употреба на дронови – извидувачки, офанзивни и дронови за корекција на артилериски оган. Поврзани со системи за ситуациска свесност, овие технологии го направија боиштето целосно транспарентно. Резултатот беше можност за бесконечни прецизни удари на тактичко ниво.

До почетокот на 2024 година, дроновите веќе погодуваа цели длабоко во оперативната зона, а не само на фронтот. Стана невозможно да се скрие опрема, резерви или логистика. Се формираше т.н. „зона на апсолутна смрт“ широка 10–15 километри пред фронтот, каде што дронови ловеа не само оклопна техника, туку и индивидуални војници.

Во исто време, електронското војување (ЕВ) се развиваше забрзано. Способноста на скапите проектили и муниција водена преку GPS беше речиси целосно неутрализирана.

Нападите со класични сили станаа самоубиствени. Дури и мали, технолошки напредни и мобилни единици, поткрепени со ЕВ и системи за свесност, го изгубија ефектот.

Во суштина:

Беспилотните системи и дигиталната технологија го сменија самото лице на војната;

Оклопната техника стана беспомошна против евтини дронови;

GPS-навигацијата е длабоко компромитирана;

ПВО системите мора да се адаптираат на евтини и масовни закани;

Доминацијата на воздухопловните сили е изгубена;

Поморскиот простор го контролираат морски дронови;

Поуки за Северна Македонија: Време е за длабока трансформација:

Искуството на Украина не е само важна лекција – тоа е аларм. Армијата на Северна Македонија, и покрај ограничените ресурси, мора да започне со систематска трансформација:

  1. Развој на вештачка интелигенција и машинско учење. ВИ треба да се примени во извидување, планирање, управување со огнена поддршка и автономни системи. Македонија може да инвестира во локални стартапи и млади инженери за развој на алатки со двојна (цивилна и воена) употреба.
  2. Подобрување на електронското војување. Развивање на сопствени ЕВ решенија и навигациски системи независни од сателитски сигнали (кога се загрозени). Пример: когнитивна радио-технологија.
  3. Развој на евтини, прецизни и долгодометни беспилотни системи. Овозможување на систематско уништување на непријателската инфраструктура, преку локално изработени дронови или соработка со странски партнери.
  4. Масовно производство и набавка на дронови.

Инвестирање во:

  • Нападни дронови;
  • Извидувачки дронови;
  • Противвоздушни дронови;
  • Копнени беспилотни системи;
  • Универзални борбени платформи;
  • Морски беспилотни средства (за Охрид; и Струга како вежбовни зони).
  1. Интеграција на цивилни и двојни технологии.

Искуството покажува дека комерцијалните сателити, 3D печатење, социјалните мрежи и евтини компоненти за ЕВ може да се искористат за офанзивни и дефанзивни цели.

Македонија треба да отвори врати за експериментирање и иновации во овие области.

Долгорочна визија: Победува оној што се адаптира побрзо. Брзината на адаптација ќе биде клучен фактор во идните конфликти. Држави кои систематски и квалитативно ќе се префрлат на нова воено-технолошка парадигма ќе стекнат долгорочна стратешка предност.

Македонија мора да се подготви, не само за сопствената безбедност, туку и како кредибилен сојузник во НАТО.

Заклучок:

Украина веќе не е само примател на поддршка. Таа е извор на технолошки и тактички иновации.

Северна Македонија мора итно да ги анализира и приспособи овие искуства. Иднината на безбедноста не лежи во бројноста, туку во способноста за иновација, адаптација и дигитална доминација.

Од Фејсбук ѕидот на авторот

АРМ одбрана Сеад Ризвановиќ Технологија
Share. Facebook Twitter LinkedIn Email
ТИКЕР

Пукотници на универзитет во Пенсилванија: Една жртва и шест повредени

October 26, 2025

Двајца словенечки министри дадоа оставки по убиството во Ново Место

October 26, 2025

Косовското собрание не го избра Курти за премиер

October 26, 2025

Француската полиција уапсила двајца осомничени за грабежот во Лувр

October 26, 2025

Лидерите на Тајланд и Камбоџа потпишаа проширен договор за прекин на огнот во присуство на Трамп

October 26, 2025
ФОКУС

Трамп до Путин: Нема да губам време

ВЕСТИ October 26, 2025

 Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека нема да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин…

Родителите на загинатите во „Пулс“: Каде беа институциите кога ни изгореа децата?

October 25, 2025

Католичките свештеници за помалку од пет години сексуално злоупотребиле 4.451 лица

October 24, 2025

Данела Арсовска: Советот на Град Скопје и Управниот одбор се одговорни за состојбата во „Комунална хигиена“

October 23, 2025
ТИКЕР

Пукотници на универзитет во Пенсилванија: Една жртва и шест повредени

October 26, 2025

Двајца словенечки министри дадоа оставки по убиството во Ново Место

October 26, 2025

Косовското собрание не го избра Курти за премиер

October 26, 2025

Француската полиција уапсила двајца осомничени за грабежот во Лувр

October 26, 2025

Лидерите на Тајланд и Камбоџа потпишаа проширен договор за прекин на огнот во присуство на Трамп

October 26, 2025
CIVICA
Facebook
  • Редакција
  • Маркетинг
  • Политика на приватност
© 2025 НОВА ТВ

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.