Собраниската Комисија за уставни прашања денеска треба да ја продолжи расправата за четирите предлог амандмани на Уставот и извештајот што Владата го достави до Парламентот по петте јавни дебати одржани како вовед во третата и последна фаза од уставните измени, согласно Договорот од Преспа.
По јавните дебати нема големи промени на четирите амандмани.
Со првиот амандман се предвидува во Уставот зборовите „Република Македонија“ да се заменат со зборовите „Република Северна Македонија“, а зборот „Македонија“ се заменува со зборовите „Северна Македонија“, освен во членот 36, кој има историски апсект.
Со вториот во Преамбулата на Уставот зборовите „одлуките на АСНОМ“ се заменуваат со „Прогласот од Првото заседание на АСНОМ” и се додава Охридскиот рамковен договор.
Во третиот се наведува дека “Републиката го почитува суверенитетот, територијалниот интегритет и политичката независност на соседните држави”, а четвртиот се однесува на иселениците и во него се предвидува дека “Републиката ги штити правата и интересите на своите државјани кои живеат или престојуваат во странство и ги унапредува нивните врски со татковината, a оти притоа нема да се меша во суверените права на други држави и во нивните внатрешни работи“.
Парламентарни партии во оваа трета и последна фаза имаа право за поднесување амандмани на уставните амандмани, за што рокот беше до саботата доцна попладне. До Собранието на Република Македонија во законскиот рок пристигнале седум амандмани и тоа два од Алијанса на Албанците, еден од Беса, еден од пратеникот од СДСМ Мухамед Зекири и три од Независната пратеничка група на ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата. Амандмани не поднеле пратеничките групи на опозициската ВМРО-ДПМНЕ, ДУИ и СДСМ.
По завршувањето на дебатата во Уставната комисија, предлог амандманите треба да бидат разгледани и изгласани на пленарна седница. Претседателот на Собранието Талат Џафери најави дека се очекува да биде закажана по божикните празници, најрано на 9 јануари. Се очекува целиот процес на уставни измени да биде завршен во средината на јануари. Уставните амандмани се носат со двотретинско мнозинство што се очекува да биде постигнато во Парламентот.
Шефот на дипломатијата Никола Димитров вчера на првиот ден од расправата во Уставната комсија рече дека е убеден оти инклузивниот процес со внесување на сите одржливи сугестии може да обезбеди двотретинско мнозинство во Парламентот.
Тој оцени дека процесот на јавна дебата за уставните измени беше спроведен и организиран со максимална инклузивност и подготвеност за прифаќање на секое разумно и рационално дополнување и усовршување на предлозите за амандманите во духот на Договорот од Преспа.
– За време на дебатите беше потврдено дека предложените уставни измени и амандмани се прифатливи и од аспект на идентитетските одредници утврдени во уставот и дека сите предложени решенија се во рамки на нашата уставно-правна традиција и терминологија, изјави Димитров.
Ги повика пратениците да бидат креатори и да бидат запаметени како оние што ја ставиле земјата во нова реалност на меѓународните односи, како земја со автентична улога и став и земја учесник и креатор на сопствената судбина.
– Мислам дека направивме се за еден исклучително деликатен процес како Влада да ги вклучиме сите други, затоа што нашиот природен интерес беше да се сподели оваа одговорност и со претседателот на државата и со опозицијата во Собранието. Потпишувањето на договорот е во согласност со член 119 од Уставот и членот 3 од Законот за меѓународни договори, изјави Димитров.
Координаторот на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ Никола Мицевски, пак, кажа дека тие нема да учествуваат во понатамошните фази на процесот за уставни измени кој, како што рече, е повеќе фарса, отколку право.
– Како пратеници немаме мандат да учествуваме во обидите за менување на уставот што е спротивно на референдумската одлука. Ние во понатамошниот тек од уставните измени нема да го поддржиме нелегитимниот процес и нема да учествуваме во понатамошната постапка на рушење на македонската држава, изјави Мицевски. Според него, договорот не извира од македонските интереси, туку дека е наметнат од друга страна и Македонија и Собранието се ставени пред свршен чин.
