По изјавата на новиот ЕУ амбасадор во Македонија Самуел Жбогар за европските ИПА фондови во која тој рече:
“Со најновиот повик вреден три милиони евра за прекугранична соработка со Албанија, сите заинтересирани кои имаат проекти, ќе склучуваат директни договори со канцеларијата на ЕУ во Скопје. Делегацијата на ЕУ во Скопје ќе има улога на единствен договорен орган со кој ќе се склучуваат договорите”, рече Жбогар.
Оваа изјава беше протолкувана како најава со која Европската комисија (ЕК) ги суспендира македонските институции од менаџирањето на средствата а Делегацијата на ЕУ во Скопје ќе ги дели грантовите и ќе ги потпишува договорите.
Поставивме прашања до Секретаријатот за европски прашања (СЕП) на оваа тема а побаравме и реакција за острата критика на европските ревизори кои рекоа дека македонските власти не даваат активна поддршка за успешно трошење на европските пари. Ви ја пренесуваме реакцијата на СЕП потпишана од државниот секретар Ана Блажеска:
“Амбасадорот Жбогар конкретно зборуваше за ИПА прекугранична соработка и првиот повик во рамки на програмата Р.Македонија – Р.Албанија во програмскиот период 2014-2020 година. Во таа смисла, грубото манипулирање со неговата изјава за начинот на спроведување е направено со дневнополитички цели. Имено, тој не најави никаква новина во спроведувањето на ИПА програмите за прекугранична соработка, имајќи предвид дека во ИПА 2 продолжува истиот метод на имплементација на програмите како и во ИПА 1.
Во конкретната програма за прекугранична соработка Република Македонија – Република Албанија 2014 – 2020, водечка земја е Република Македонија и со тоа Делегацијата на ЕУ во Скопје е задолжена за склучување на договорите со крајните корисници. Значи, станува збор за централизирано управување, исто како во ИПА 1, во согласност со ЕУ регулативите и сите прописи и документи кои се однесуваат на ИПА програмите за прекугранична соработка. Надлежноста за склучување на договорите за овие програми никогаш не ни била во рамки на националните институции, па затоа не ни може да зборуваме дека нешто е скратено, одземено, суспендирано или како и да сакате да го наречете.
Програмите за територијална, односно прекугранична соработка во кои учествува Р.Македонија имаат доста висок процент на успешност и на апсорпција на ЕУ средствата (околу 85%), поради што во овој момент не станува збор за промена на начинот на управување и нема никаков простор за вакви намерно погрешни толкувања на изјавите дадени од ДЕУ или нашите владини претставници. Фактот што Делегацијата на Европската унија е надлежна за склучување на договори (како и досега) не претставува никаков хендикеп ниту за потенцијалните корисници, ниту за националните институции, и тоа се потврдува со успешноста на програмите.
Што се однесува до Извештајот на Судот на ревизори, тој содржи повеќе наоди во однос на предностите и негативните аспекти на децентрализираното управување во ИПА 1 кои во голема мера веќе се детектирани, прифатени и искористени во ИПА 2. Оттаму произлегуваат и различните модалитети на управување што се предвидени во ИПА 2, како резултат на досегашните искуства и научени лекции, но и како стратешки насочено јакнење на системот во одредени сектори. И тоа се пред се секторите кои во иднина, односно по нашиот влез во ЕУ, ќе бидат задолжени за имплементација на структурните фондови, како што се секторите транспорт, животна средина, земјоделство и рурален развој итн, кај кои во ИПА 2 продолжуваме со децентрализирано управување (преку националните институции). Затоа сметам дека е апсолутно некоректно да се зборува за одземање на какви било надлежности на националните институции од кој и да е аспект.”