На Клиниката за трансфузиона медицина веќе две недели нема реагенси со кои се дијагностицира тромбоза во крвта. Пациентите се враќаат, а најголемиот дел од нив се бремени жени. Станува збор за тестирања познати како ди-димери кои се многу важни за испитување таму каде што постои сомнеж за венска тромбоза, белодробна емболија и други тромботичните нарушувања, а тестирањата се задолжителни и кај бремените жени кои имаат слични проблеми.
Токму реакции во редакцијата на НОВА стигнаа од трудници кои биле враќани од трансфузија бидејќи немало реагенси за овие испитувања.
„Одам неколку пати но, ме враќаат со образложение дека нема реагенси. Јас сум трудница и секое излегување ми е напорно, а испитувањата ги правам заради моја безбедност, но и на моето дете“, изјави за НОВА, скопјанка која сакаше да остане анонимна.
Освен тоа, оваа млада жена вели дека нема финансиска можноста секоја ваква анализа да ја плаќа 800 денари во приватните лаборатории во Скопје.
Директорката Емилија Велкова вели дека во текот на утрешниот ден треба да пристигнат реагенсите.
„Реагенсите треба да пристигнат утре. Изминатите денови она што го имавме го користевме рестриктивно, за итни случаи, проблематични бремености и кај пациенти што имаат индикации за такво нешто“, изјави за НОВА Велкова.
Таа нагласи дека и кога ќе стигне набавката, реагенсите и понатаму ќе се користат рестриктивно бидејќи матичните лекари на вакви анализи праќале и луѓе кои за тоа немаат потреба.
„Ќе мора да се направи стратегија, да се едуцираат матичните лекари бидејќи во протоколите и во препораките за бремените жени стои дека анализите се прават само кај тие што имаат индикација, некакво заболување или пак член на семејството имал проблеми со слични заболувања на крвта“, изјави Велкова.
Сепак, директорката призна дека имале проблем со тендерот кој се одолговлекувал, а пред време не смеело да се распише нов тендер.
Неофицијално, тендерот се развлекол поради проблемот со Советот за јавни набавки кој функционира во склоп со Бирото за јавни набавки.
Советот го назначи Владата и од мај минатата година оваа комисија одлучува за барањата за добивање на согласност за јавните набавки. Всушност од тогаш започнаа и проблемите, особено во здравството, иако секое доцнење на набавките може да го загрози животот на некои пациенти.
Во моментот нема доволно филмови на Клиниката за рентгенологија, па вработените велат дека им е кажано да штедат, две снимки се ставаат во една или воопшто не издаваат снимки.
Извори од Клиниката велат дека недостасуваат и средства за контраст, за длабински снимања на компјутеризирана томографија, а тие што ги има често предизвикувале алергиски реакции.
Недостигот на лекови и друг медицински потрошен материјал се почесто ја кочи работата на болниците, а набавките претставуваат се поголем проблем во македонското здравство.
„Постојано праќаме писма во Советот за јавни набавки при Владата, но работите одат бавно поради законската процедура“, изјави за НОВА во ноември минатата година Никола Јанкуловски, декан на Медицинскиот факултет, кога институтите цели три месеца останаа без реагенси.
Состојбата е последица на измените на Законот за јавни набавки со кои за секоја јавна набавка треба да се добие одобрение од Советот за јавни набавки. Извори кои добро ја познаваат оваа проблематика за НОВА велат дека овој Совет ја кочи процедурата, што претставува непотребно административно оптоварување, а е голем трошок за буџетот бидејќи во него членуваат луѓе од повеќе специјалности, кои најчесто не се разбираат од медицинска терминологија.
На оваа тема НОВА информираше повеќе пати. Измените од надлежните беа образложени како начин за зголемување на малата конкуренција на тендерите. Европската комисија пак, во извештајот за напредокот на Македонија веќе го коментираше формирањето на овој Совет како непотребно административно оптоварување.
За ваквите проблеми директорите најчесто молчат, а штетата ја чувствуваат болниците, но и граѓаните на свој грб.