„Украинската бегалска криза е криза на заштита за жените и децата –
тие сочинуваат 90 отсто од сите кои бегаат преку границите на
Украина.Знаеме дека ризиците од родово-базираното насилство, трговијата со
луѓе, злоупотребите, психичките трауми и разделувањето на
семејствата се зголемуваат во време на конфликт и раселување, но со
оглед на родовиот профил на овој бегалски тек и фактот дека многу од
децата избегале сами, ризиците повеќекратно се зголемуваат.
Како што се случува при кризни состојби и поради скриената природа
на трговијата со луѓе, тешко е да се потврдат податоците и невозможно
да се процени колку жени и деца бегалци од Украина е можно да
станале цел на трговци со луѓе. Досега потврдени се мал број случаи.
Но, ние сме подготвени и ги предупредуваме бегалците за ризиците од
предатори и криминални мрежи кои би можеле да се обидат да ја
искористат нивната ранливост или да ги намамат со ветувања за
бесплатен превоз, сместување, вработување или други форми на
помош, вели Џилијан Тригс од УНХЦР.
Трговијата со луѓе е кривично дело во кое лицето е измамено,
заробено или принудно доведено во состојба на експлоатација за туѓа
приватна корист или профит, а може да има различни форми, како што
се сексуална експлоатација или други форми на родово-базирано
насилство, принудна работа, домашно ропство или други практики
слични на ропство, принудно просење или криминал.
Државните власти активно се борат против трговијата со луѓе, но треба
да се направи повеќе за да се реши овој проблем и да се намалат ризиците.
Хуманитарците, вклучително и УНХЦР, Агенцијата на ОН за
бегалци, и други ги зголемуваат своите капацитети за поддршка на
државните напори, во соработка со партнери.
Сите соседни и погодени држави мора да обезбедат итна
идентификација, регистрација, заштита и соодветна грижа за децата
кои патуваат сами или се одвоени од своите родители и семејства.
Државите треба да најдат решенија кои се во најдобар интерес на овие
деца и да ги зголемат капацитетите на државните системи за заштита
на децата за да одговорат на нивните потреби.
Мора да се зајакнат и системите за проверка, за да можат да ги
регистрираат и проверат организациите, фирмите и волонтеритепоединци кои им нудат поддршка на бегалците. Тука спаѓаат автобуси
и комбиња кои бесплатно превезуваат бегалци од граничните точки и
понатаму до други европски земји. Бегалците треба да можат безбедно
да патуваат без грижа дека криминалните мрежи ќе ја злоупотребат
нивната состојба на очај. Иако великодушноста и солидарноста кон
украинските бегалци се инспиративни, државите мора да ги спречат
предаторските поединци и криминални мрежи за да не ја злоупотребат
состојбата.
Бараме од службениците за гранична контрола и спроведување на
законот, како и социјалните служби во регионот и пошироко, да ја
засилат борбата против трговијата со луѓе – од раното откривање и
спречување криминални активности, сѐ до информирање и поддршка
за оние кои биле злоупотребувани или експлоатирани, како и да се
осигура дека сторителите брзо ќе одговараат пред законот, а на
жртвите ќе им биде надоместена претрпената штета.
УНХЦР тесно соработува со владите кои прифатиле и се задолжени за
регистрација на бегалците и помага со идентификација, проценување
на ризиците од трговија со луѓе преку следење на заштитата,
распоредување на обучен персонал и обука на волонтери за заштита
од експлоатација и злоупотреба, трговија со луѓе и родово-базирано
насилство. Уште од почетокот, УНХЦР исто така започна кампања за
подигнување на свеста насловена „Останете безбедни“ со цел да ги
информира украинските бегалци за ризиците и да понуди совети како
да се заштитат.
Со државните власти и партнери, вклучувајќи ги и УНИЦЕФ, исто така
отвораме и станици на безбедни простории за деца и семејства, како
и за други поединци на кои им е потребна специјализирана помош, низ
соседните држави на Украина. Познати се како „Сини точки“ и
претставуваат центри за заштитни услуги, информации и упатувања.
Тие исто така нудат точни и ажурирани информации за бегалците, за
тие да можат да направат информиран избор за нивното движење и
патување, како и да бидат упатени кон услуги.
Во Украина, УНХЦР и другите хуманитарни партнери работат на
пласирање пораки за подигнување на свеста во јавноста, особено на
граничните точки и на локациите кадешто луѓето се раселени. Овие
пораки вклучуваат и информации за пристап до бесплатните
телефонски линии за борба против трговијата со луѓе.
Потребни се заеднички напори на државните власти, оние кои го
спроведуваат законот, невладините организации, хуманитарните
работници и самите бегалци за да се спречат злоупотребата и
прекршувањето на правата на сите бегалци кои бегаат од војната во
Украина.“