По 70 години од објавувањето на првата книга на македонски јазик во слободна Македонија „Песни“ од Ацо Шопов, Друштвото на писателите на Македонија (ДПМ) утре организира средба во 12 часот во чест на големиот поет.
Со овој гест, Ацо Шопов – Поезија и издавачката куќа Сигмапрес сакаат да ја доловат атмосферата од деновите по ослободувањето на Македонија.
Утре, во ДПМ, публиката ќе ја поздрави Веле Смилевски, претседател на друштвото.
За „Литературно–историските аспекти на кигата Песни” ќе говори Соња Стојменска Елзесер. „Cлово за љубовта”, ќе изрече Гордана Михаилова Бошнакоска, а „Сеќавања” ќе искаже Михаил Ренџов.
Средбата ја концепира и анимира Јасмина Шопова. Стихови ќе чита Александра Велиновам во музичка придружба на Петар Ренџов.
Оригиналното издание од книгата декември 1944 година, му го должиме на „Млад Борeц“. Во јануари следната година антифашистичката младина на Србија ја донела книгата како подарок на македонската младина, на Вториот Конгрес на Народно-ослободителниот младински сојуз на Македонија (НОМСМ). На овој конгрес, Ацо Шопов учествувал во својство на потпретседател на Главниот одбор на НОМСМ.
Во белградската печатница песните ги однела Брана Перовиќ, којашто била инструктор во Главниот одбор на НОМСМ, во Горно Врановци, во околината на Велес. Таму се наоѓала македонската редакција на „Млад Борец“, „во една просторија, како мудбак, во дворот на муслиманска куќа“ (Блаже Конески, Современост, бр. 4, 1983 год., стр. 68) на којашто Околиски НОМСМ (Куманово) и’ испратила примероци од збирката умножена на шапирограф во октомври 1944 година. Истата збирка ја објавила подоцна и печатницата Илинден од Штип (1945).
фото: Aцo Шопов
Во текот на 1944 година, Ацо Шопов бил одговорен за агитација и пропаганда (Агит- Проп) во штабот на Третата македонска ударна бригада и го уредувал весникот „Огин“. Во тој весник за првпат е објавена, на 15 јули 1944 година, песната „Љубов“, посветена на партизанката Вера Јоциќ, којашто загинала на 23 мај истата година.
Уште во првиот број на списанието Нов ден (1945), Димитар Митрев ќе забележи дека збирката е „литературна новост (…) во која што се огледуе дарбата на еден надежен поет“ и дека во песната „Љубов“ „има нешто сосема ново, сосема авторско (што) зборува отворено за еден богат лиризам“. На Вера Јоциќ е посветена и прочуената песна „Очи“ којашто не фигурира во оваа збирка. Таа е напишана непосредно по ослободувањето, за време на еден престој во Белград (веројатно ноември 1944 година) и за првпат ќе биде објавена во „Нов ден“, бр. 1-2, во 1946 година, а потоа во збирката Со наши раце, во 1950 година.
Повеќе од две и пол децении подоцна, Шопов ќе се наврати кон овие две песни во еден разговор со Гордана Бошњаковска (Одјек, Сараево, бр. 21, 1976 год.) во којшто ќе изјави: „Да зборувам за песната `Очи`, или за песната `Љубов` (…) тоа значи да зборувам за таа огромна љубов што и ден денес гори во секоја моја песна и не верувам дека некогаш ќе згасне (…) Зар и воПесна на црната жена (Мисла, 1976) не горат очите на мојата неизмерна љубов, како што гореа над изморените борци на мојата партизанска бригада и им влеваа храброст, непоколебливост, вера и самодоверба. Песната „Очи“ не е само навестување на моите идни поетски преокупации, таа е претскажување на сиот мој поетски живот“.
Овие 30 страници поезија се вбројуваат меѓу првите страници на нашата современа национална историја и литература. Тие сведочат за едно време во кое, според зборовите на поетот, „борбата (…) беше единствена можност да се најде смисла на животот, единствен начин да се сочува младоста, поточно да се даде младост на младоста“ (Ацо Шопов, Млад Борец, 1973).