Пишува: НЕНАД ЈОВАНОВИЌ
Многу е интересно кога се гледаат тие „вистини“ преточени во мутации, внатре во она кое го живееме, читаме и го поимаме како „информативен жанр“. Внатре во тие наративни обрасци гледаш јасно во што живеевме пред 2017 година, а во што живееме денес.
Пред 2017 година работите беа превртени на глава, што значи дека беа лесни за препознавање. Пропагандата на претходниот режим беше страшно очигледна. Кога еднаш ќе ги презреш, кога само еднаш ќе излезеш од таквиот чудесен ментален свет, гледаш колку е препознатлива и лесна за дешифрирање; па, ако го знаеме сето тоа, лесно беше и да ја отфрлиме од себе. И да одиме спротивно од сѐ она кое го знаевме во тоа време.
Денес, пак, е важно нешто друго: ние влеговме во една нова „софистицирана“ фаза, а со тоа, велам, мене не ми претставува никаков проблем, од типот, да речеме, „слушајте, денес пропагандата е многу порасипана, или денес е многу полошо од пред 2017 година“. Не, тоа се чисти глупости! Затоа што не е полошо, само треба да си базично искрен кон себе и тоа што го гледаш околу себе.
Денес, дури и кога се лаже, се лаже попристојно. И не, јас не ја потценувам таквата врста на постигнување, затоа што заврти-одврти, па дури и лицемерието е еден вид на цивилизациски напредок за она кое го имавме пред 2017 година.
Ако до вчера ги имавме тие митолошко-лудачки наративи за антиквизацијата, пропратени со физички репресалии од најразлични врсти, тефтерчиња за судење, апсење пред камери итн., ние денес имаме друга врста на пропаганда, односно некои поими кои ги генерираме, а таквата пропагандна намена е од типот: Европа, човекови права, малцински права, Отворен Балкан, иако и овие поими кај нас произволно се полнат со содржина, сепак, климата меѓу луѓето е далекууу порелаксирана. Неспоредливо е поподнослива оваа земја од она кое беше само до вчера.
Денес меѓу луѓето се промени парадигмата од корен: почнаа сите да лупетаат кој колку пари има и што можат на себе да си приуштат во таа материјална смисла. Добро, немојте да ме разберете погрешно: како и сите луѓе, така и јас, не сакам да сум без пари, сакам убаво да живеам, нема тука никаков проблем… И не сакам глупаво да морализирам дека човек не треба да размислува за својот личен стандард. Се разбира дека тоа е ужасно важна работа за секој човек на планетата земја, па така и за мене. Не сум сакал никогаш, а и никогаш нема јас лично да се колнам во оној малограѓански „култ на сиромаштија“. Јок, море! Туку во суштина, што денес е голем проблем?
Кога требаше за тоа да се размислува, пред 2017 година, кога живееме во едно геополитички помирно време, кога не татнеше вирусот корона, војната во Украина и останати регионални и светски лудила, и кога требаше да го направиме оној одлучувачки исчекор напред во финансиска смисла, и да се етаблираме како нормална Европска земја, тогаш луѓето, апсолутно мнозински, почнаа да ја голтаат антиквизацијата и груевизмот, ма што голтаат, почнаа низ вени да ја шприцааат таквата шеќерна водичка.
Размислуваа за „не го даваме името“, бојкотираа одење во Грчка, фантазираа за најголемиот син на Македонците прилично морбидно, одобруваа масовна окупација на јавните простори, исфрлање на пратеници, на крајот одобрија и терор во Собранието. Со години се зборуваше дека ќе јадеме и корења, само Груевски да продолжи да владее онака како што владееше, ама не им се даваме на никому, ниту ќе ѝ се дадеме на таа „курва Јевропа“, нема да им се дадеме ниту на соседите „грабливци“…
Е, драги мои, така луѓето ја упропастуваа сопствената земја, а богами ги упропастуваа и сопствените поединечни егзистенции.
Така што, во времето кога сѐ пропаѓаше, па така пропаѓаше и секој личен (или поединечен) живот во материјална смисла. Сега луѓето, се разбира, ужасно се нестрпливи и ужасно фрустрирани од сопствениот живот, сопствената сиромаштија, сопствената бесперспективност, па таквата апмплитуда од нивните размислувања отиде во друга крајност. И денес сѐ гледаат низ призмата на парите.
Да тргнам од мојот пример. Јас немам повеќе пари од пред година, две или три, дури имам и помалку пари, што значи дека имам исто, а работите чинат повеќе, па кога се ќе се собере и одземе, слободно може да кажам дека јас имам помалку пари. Ама тоа мене воопшто не ми смета да заклучам дека јас денес живеам подобро отколку што живеев порано.
Живеам подобро затоа што живеам во трошка подобро и поздраво општество од она кое беше со Груевски. Живеам во понормално општество, општество со помалку страв, општество без никакви репресалии и останати замисливи и незамисливи лудила…
Што е, драги мои, заборавивте ли дека постоеше Никола Груевски? Се заборави сѐ: се заборави срамот што Груевски ни го приреди, се заборавија апсењата, убивањата, се заборавија пендреците, прислушувањата и пресретнувањата на секои демонстрации… Сѐ се заборави, тоа денес повеќе не е важно.
Денес е важно само тоа што „уљето за моторот“ чини повеќе од пред неколку години. Во тоа шишенце денес лежи сета наша смисла и сите критериуми.
И затоа јас не се чудам денес кога Арсовска, да речеме, сака да го врати споменикот на Ќосето. Мислам, како да ви речам, кога сѐ заборавивме, кога единствено парите ни се важни, и кога еден градоначалник не на било кој град, туку градоначалничка на градот Скопје нема на што да се потпре во идејна смисла, што да ви речам друго освен да ja парафразирам Ингрид Бергам во филмот „Касабланка“: „We’ll Always Have Paris“.
Добро, Скопје не е Париз, па тогаш да ја парафразирам градоначалничката во своите поими и значење: Ако ништо не ве придржува и на ништо не може да се потпрете, вие секогаш може да му се вратите на Ќосето.