Ниеден крај не е доволно добар за оваа земја, но веројатно така изгледа мачилиштето, пред да се влезе во предворјето на демократијата.
Крајот на Груевски е реален, опиплив, совршено јасен, но потребно е многу, ужасно многу време да се простиме од груевизмот, отровот кој се сее повеќе од една деценија, омразата кон секој што мисли поинаку, кон секој кој е различен, поинаков, таа омраза која подразбира налудничавост,примитивизам, удирање во гради како одлика на патриотизам додека не прокрварат, но после се тоа нечии други гради, нечии други глави – и секогаш се оние на опозиционерите.
Изненадувањето кое го донесе новиот спикер Талат Џафери со трескање на масата на едно знаменце, албанското, покажува веројатно само едно- дека оние крвави глави и гради на опозицијата уште долго треба да се лекуваат, исчистат, за да се почне пак од почеток, чекор по чекор, бавно, тешко и мачно.
Џафери мора да знае дека албанското знаме не е проблем и никогаш нема да биде. Се разбира и дека не смее да биде. Но, проблемот, болката која не нагризува сите нас, вклучувајќи го и него, е онаа старата, балканската.
Тука, на Балканот, едноставно не може да се преживее како човек. Само како човек. Мора да се биде етнички запишан, крунисан, со крвави очи и раце додека се удираат и палат туѓи јазици, симболи, знамиња, истории.
Опасно, критично опасно ќе биде ако се продолжи по истата патека, траекторијата на Груевски, а на Џафери ќе му треба време да покаже дека знае да учи да биде биде политичар, освен што во главата секогаш му одзвонувало дека е војник. Но веќе следниот ден, во Брисел, на реверот стави едно друго знаме, македонско, значка која овој пат е поинаков симбол- дека е подготвен да ги ослушне критиките, негодувањата и разочараноста.
Не само симболички, туку во секој смисол таа значка претставува акт на помирување, свест и добра волја да се прогласи промена во оваа земја. Дебатите за знамињата, за употреба на јазикот, се разбира дека ќе продолжат, а доколку е потребно, тие треба да резултираат со соодветни промени, донесени на демократски и цивилизиран начин.
Но, освен тие дебати и промени, паралелно мора да се говори и делува за казнивост од корупција, криминал, злоупотреби на власта. И еднакво важно- новата власт мора да знае дека нејзина задача е да работи на еден достоинствен живот, во финансиска и секоја смисла.
Средбата на Џафери со Могерини, на која му беше јасно кажано дека е претседател на Собранието на сите граѓани, му отвори и нов пат, по кој ќе биде принуден да оди.
Џафери во Брисел со македонското знаменце на реверот
Тој мора и да ја разбере таа нова наука, тој нов живот, да се биде поинаков, да се припаѓа на сите, наместо само на себе и на своите, но тоа- своите- не смее да се разбере само во етничка смисла, затоа што тоа е секогаш премногу ситно, тажно, бесмислено и пред се опасно.
Затоа, следниот пат кога ќе го видам новиот спикер седнат на бирото, очекувам еден поинаков Талат Џафери. Очекувам да видам конечно и некаков закачен симбол на неговиот ревер, потоа на неговото работно биро, но и позади него, да се вее и поинакво знаме од оние кои претставуваат припадност на една земја или нација.
На тоа знаме да биде прикажан само човек, контури на човек нека има, на кој нема да му пишува на челото, во кругот на срцето и низ целата област на душата- дека е етнички заслепен, помодрен и запенавен.
Само еден обичен човек, кој сака достоинствено да живее, наместо да е на готовс да умира и притоа, да биде подготвен да ги вовлече сите во таа смрт.