Зголемени доспеани а неплатени обврски на јавните претпријатија на локално ниво, на јавните здравствени институции, на општините, во образованието. Намалување има кај jавните претпријатија и фирми во државна сопственост, пишува “Порталб“. Новите податоци од Министерството за финансии покажуваат дека во првиот квартал од годинава, во кој се прелеа ланската енергетска и гасна криза „зачинета“ со засилена инфлација, доспеаните а неплатени обврски на институциите под државна капа изнесуваат 391,2 милион евра.
Притоа на новата „должничка листа“ се најдоа 1 231 државна институција. Само за три месеци значајно се зголемени доспеаните а неплатени обврски на буџетските корисници од прва и од втора линија – министерства, агенции, училишта, раст на долговите има и кај општините и на јавните здравствени институции.
До март 2022 година јавни претпријатија и фирми во државна сопственост должеле 134 милиони евра, јавни здравствени установи 85,5 милиони, општините 71,7 милиони евра, општински јавни претпријатија 65 милиони, и буџетски корисници – прва линија 11,6 милиони евра. Од податоците се гледа дека највисок износ на доспеани а неплатени обврски имаат јавните претпријатија и фирми основани и контролирани од државата – 134 милиони евра. Сепак оваа сума е намалена за 45 милиони евра во однос на последното тромесечје од 2021 та година. Само на јавните здравствени установи за три месеци доспеаните обврски се зголемиле за нови 17,7 милион евра додека долгот на општинските јавни претпријатија пораснал за 6,6 милион евра.
На новата „должничка листа“ има 1 231 државни субјекти но доспеани а неплатени обврски пријавиле 902 институции – 300 повеќе во однос на „должничката листа“ на крајот од 2021 та година.
И новите податоци од Министерството за финансии покажуваат дека доспеаните а неплатени обврски на општините се во пораст – достигнаа ниво 71,7 милион евра што е за 3 милиони евра во однос на состојбата на крајот од 2021- та. Неславниот рекорд го води Тетово со 13,5 милиони евра, потоа следуваат Охрид со 8,5 милиони, Гостивар 6,4 милиони, Струга со 3,6 милиони и Делчево чиј долг изнесува 3,1 милион евра.
Општина Тетово и на државно ниво го држи „високото“ петто место според направените долгови, а Охрид е на осмо место. Притоа логично е да се постави прашањето каде испаруваат даноците кога едната е лидер во приватното претприемаштво а втората е туристичка мека без оглед што хотелиерите и туристичките работници постојано „плачат“ за потфрлање на туристичките сезони.
На новата должничка листа на првите три места се фирми под контрола на државата, Македонски железници „Транспорт“ пријавиле долг во износ од 67,5 милион евра, Македонски железници „Инфраструктура“ 23,3 милион евра а АД „ЕЛЕМ“ 16,9 милион евра.
Според висината на доспеаните а неплатени обврски високо котира и здравството – Јавните здравствени установи за потребите на ЈЗУ универзитетски клиники, Завод и Ургентен центар имаат долг од 14,1 милион евра , ЈЗУ Универзитетска клиника за радиотерапија и онкологија должи скоро 9 милион евра, болницата во Кичево пријавила 5,9 милиони евра а Клиниката за трауматологија во Скопје 4,6 милиони евра долг. Повисоки износи на доспеани а неплатени обврски имаат и Институт за трансфузиона медицина со 4,5 милиони евра и ГОБ „8 ми Септември“ со 4,3 милиони евра.
Министерството за финансии на квартално ниво објавува податоци за состојбата со доспеаните а неплатени обврски на државните институции и на локално и на централно ниво. По почетокот на пандемијата се забележува пораст на долговите кои лани во споредба со 2020 – та се зголемија за повеќе од 100 милиони евра. (Р.Н.)