Бугарското МНР и претседателот Радев со идентични пораки се огласија околу дебатите во Скопје, дека Софија во текот на преговарачкиот процес може постојано да и` поставува нови услови на РСМ.
„Ние не поставуваме никакви нови услови. Единствено сакаме да се исполнат веќе преземените обврски, кои се вградени во Преговарачката рамка, која многу јасно опишува што треба да се прави“, изјавил бугарскиот претседател.
Ова тој го истакнал во неговиот говор на синоќешната промоција на книгата на Спас Ташев „Борбата на македонските Бугари за права и самостојност – 68 случаи од периодот 1944-1994 година“. Како што соопшти прес-центарот на бугарскиот претседател, Радев го посочил занемарувањето на прашањето за судбината на Бугарите во РСМ и нивните права – како еден од најголемите пропусти на Бугарија во нејзината модерна историја, бидејќи нив ги немало ни во Декларацијата за добрососедство и пријателство од 1999 година, ни во Договорот од 2017 година, ни во Националната рамковна позиција од 2019 година.
„Верувам дека секој бугарски политичар и oпштественик кој се соочува со европските прашања и со темата за местото на РСМ во нив, треба многу јасно да сфати дека државните позиции треба да се градат врз основа на објективни историски факти, на експертиза и на човекови права. Ако сме одговорна земја членка на ЕУ која го почитува своето минато и сите луѓе кои ги дадоа животите за нашата иднина, не можеме да се откажеме од овие позиции, бидејќи тоа е чесниот став како членки на ЕУ“, порачал Радев.
Тој потсетил дека пред неколку дена испратил писма до сите европски лидери и институции, во кои објаснил важни процеси од минатото, но и актуелни предизвици од сегашноста.
„Не можеме да градиме добрососедство и одржлива иднина со јазикот на омразата и навредите кон Бугарите во учебниците, неоткриени архиви на службите за погромите врз Бугарите во Македонија и постојаната дискриминација. Пристапувањето на РСМ во ЕУ е процес кој Бугарија го поздравува не поради геополитички фактори“, рекол Радев, и потсетил на историската и културната поврзаност меѓу двете земји која траела веќе 13 века.
Софија редовно ги информира партнерите во ЕУ
На условите кои Бугарија очекува да бидат исполнетиод страна на РСМ, потсетува и бугарското Министерство за надворешни работи во одговор на медуимско прашање.
„Компромисот за европската перспектива на Северна Македонија договорен во 2022 година има јасно запишани услови, кои земјата кандидат треба да ги исполни, како пред целосното отворање на преговорите, така и за време на целиот преговарачки процес. Компромисот опфаќа три, заемно поврзани елементи – заклучоците на Советот на ЕУ од јуни 2022 година, Преговарачката рамка за Северна Македонија, билатералниот Договор од 2017 година и мерките за негова примена (запишани во Протоколите од седниците на Меѓувладината комисија според член 12). Тој компромис е прифатен од сите земји членки на Унијата, тој е на сила, и механизмот договорен преку него има европски, а не билатерален карактер“, се вели во одговорот на бугарското МНР до Бгнес.
Оттаму потенцираат дека постигнувањето членство во ЕУ е континуиран процес со мноштво чекори, во кои земјата кандидат постепено се вклучува кон почитување на европските принципи и примена на стандардите на Унијата во секоја сфера на својот политички, општествен и економски живот.
„Еден од предизвиците пред Северна Македонија е решавање на проблемите со правата на Бугарите и развојот на добрососедските односи со Бугарија. Совладувањето на тие дефицити ќе биде оценувано во процесот на европска интеграција на Скопје, како еден од поставените критериуми во Преговарачката рамка. Земјата кандидат треба да започне целосни преговори за членство, што целосно зависи од впишувањето на Бугарите во нејзиниот Устав. МНР редовно ги информира партнерите на Бугарија во ЕУ и европските институции за состојбата со односите со Северна Македонија, вклучително и за нарушувањата на правата на Бугарите во соседната земја, што е дел од Копенхашките критериуми за членство во ЕУ“, наведуваат од бугарското МНР.
Мицкоски: Сега има само една опција
Но, копјата меѓу власта и опозицијата во Скопје се кршат токму околу прифатените билатерални прашања во Преговарачката рамка, кои во текот на преговорите со ЕУ би можеле да резултираат со нови услови од Софија и да го претворат европскиот процес во доминантно решавање на прашања со Бугарија. Опозициската ВМРО-ДПМНЕ, која не даде поддршка на францускиот (европски) предлог, останува на ставот дека „нема да гласа за уставни измени под бугарски диктат“ и оти не може да се потпира само на убавите зборови кои доаѓаат од политичари од ЕУ.
„Секогаш во име на таа иднина ние правевме некакви отстапки и секогаш сме ние тие кои како народ, држава, политичари треба да прифатиме, да дадеме нешто во име на таа европска иднина. Тезата на канцеларот Шолц, поентата му е дека не сака нови барања. Верувам дека не сака, верувам и дека Борел не сака, но знам кој сака, а тие се јавија неколку дена претходно – Јотова и Радев, кои кажаа дека ова е само отворање на вратата на проблемите, а потоа има уште многу проблеми кои се прифатени, кои се дел од Договорот и Протоколот“, рече Мицкоски на ТВ Канал 5.
Според него, за да бидат убедени македонските граѓани во убавите зборови од ЕУ, на следниот состанок на Европскиот Совет треба да се донесе нов заклучок во кој од драфт верзијата на Преговарачката рамка ќе се тргне делот каде што стои билатералниот договор со Софија.
„Бидејќи, ниту еден кандидат за земја-членка во ЕУ таков услов немал. Да останеа Копенхашките критериуми, чуму имаше потреба да се става и билатералниот договор, ако навистина никој нема проблем со македонскиот идентитет, јазик? Правилото во ЕУ е правило на едногласност, и сѐ додека постои, имаме право да се сомневаме во добрите намери од Софија“, рече Мицкоски.
Покрај ова, партискиот лидер Христијан Мицкоски синоќа соопшти дека поминале четири недели од лидерската средба за уставните измени, а бидејќи премиерот Ковачевски не се изјаснил кој од двата предлога на опозицијата е прифатлив за власта, таа понуда повеќе не важи.
„Од денеска има само една опција на маса, а тоа е предвремени парламентарни избори“, порача Мицкоски.
Извор: Дојче Веле