Испитувањето на „Преспа институтот“ спроведено во Северна Македонија на репрезентативен примерок од 1002 испитаници во периодот од 10 до 26 февруари, покажало дека 38,6 отсто од испитаниците одговориле дека Србија е најголем пријател на земјава. Втори се САД со 16,8 отсто, а трета е ЕУ со 7,8 отсто. На истото прашање, но во 2020 година, на врвот била Европската Унија.
Како главна причина за падот на рејтингот на ЕУ се смета разочарувањето од одложувањето на пристапните преговори и односот на Унијата кон земјава кога се делеше првичната помош за ковид-19.
Додека пак Србија се смета за пријателска земја меѓу другото и поради вакцините кои ни ги донираше кога останатите сојузници и пријатели ја изневерија Северна Македонија.
Низ призмата на етничката припадност на испитаниците, видлива е голема разлика во оваа перцепција. Србија е најдобар пријател на земјава за 55,4 отсто од испитаниците Македонци. Тоа мислење го делат само 0,6 отсто од Албанците. САД се најдобар пријател на земјата за 7,7 отсто од Македонците, додека кај Албанците така мислат 40,9 отсто од испитаниците.
Големи разлики има и по партиски линии. Од трите најголеми партии, ВМРО-ДПМНЕ, СДСМ и ДУИ, најголеми симпатии кон Србија имаат гласачите на ВМРО-ДПМНЕ. 58 отсто од оние што рекле дека на следните избори ќе гласаат за ВМРО-ДПМНЕ сметаат дека Србија е најголем пријател на земјата. Шест отсто од гласачите на оваа партија пријател гледаат во САД, по 4 отсто во Германија и Русија, 3 во ЕУ и 2 во НАТО и 1 отсто во Албанија.
Кај СДСМ, 38 отсто од гласачите гледаат најдобар пријател во Србија. Потоа следуваат САД со 18 отсто, Германија со 12 и ЕУ со 10 отсто.
За поддржувачите на ДУИ, а слично е и кај другите партии на Албанците, најдобар пријател е САД. Така се изјасниле 39 отсто од гласачите на оваа партија. Следуваат ЕУ со 15 отсто, Косово со 14 и Андреја Стојковски, Турција со 9 отсто.
Интересно е што поддржувачите на партијата Левица во 2020 година биле доминантно проамерикански, а сега се изразено просрпски. Следна на листата им е Русија.
Според истражувањето, Северна Македонија нема да биде директно погодена од руската инвазија на Украина. Ниту едната ниту другата земја котираат високо на земји извознички или увознички на основни добра и преработки.
Единствената целосна зависност на Македонија од Русија е во делот на увозот на природниот гас.
Во големата слика, вели истражувањето, Северна Македонија ќе чувствува негативни ефекти од инвазијата на Русија врз Украина. Не поради тесни врски на македонската економија со Русија, туку поради тесните врски на оваа земја со земјите членки на ЕУ. Тоа е и причина за поскапувањата на европска почва, што веќе носат индиректен бран на поскапување и кај нас дома.